Συμπεράσματα και συστάσεις της ΕΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Για πρώτη φορά, οι πέντε οργανισμοί της ΕΕ για την υγεία και το περιβάλλον – EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων), ECDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων), ECHA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων), EEA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος) και EMA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων), εξέτασαν τον τρόπο με τον οποίο η χρήση των αζολικών ουσιών εκτός της ανθρώπινης ιατρικής επηρεάζει τη δημόσια υγεία.
Η εκτεταμένη χρήση των αζολών στην ΕE, πέρα από τη φαρμακευτική χρήση για τον άνθρωπο, έχει εγείρει ανησυχίες σχετικά με την εμφάνιση και εξάπλωση ανθεκτικών στελεχών του ασπέργιλλου, ιδίως του μύκητα Aspergillus fumigatus.
Οι αρμόδιοι οργανισμοί της ΕΕ εξέτασαν τα διαθέσιμα δεδομένα και διατύπωσαν συμπεράσματα και συστάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Παρότι τα στοιχεία είναι ελλιπή, η ανάλυση της περιόδου 2010-2021 έδειξε ότι περίπου 120.000 τόνοι αζολών πωλήθηκαν στην ΕΕ/ΕΟΧ για χρήσεις εκτός της ανθρώπινης ιατρικής. Η συντριπτική πλειονότητα (119.000 τόνοι) χρησιμοποιείται ως φυτοπροστατευτικά προϊόντα, με σταθερή διαχρονική τάση.
Τα στοιχεία κατέδειξαν μια σύνδεση μεταξύ της περιβαλλοντικής έκθεσης στις αζόλες και της ανάπτυξης διασταυρούμενης ανθεκτικότητας σε ιατρικές αζόλες από στελέχη A. fumigatus.
Ο επιπολασμός του ανθεκτικού στην αζόλη A. fumigatus σε ανθρώπινες λοιμώξεις παρουσιάζει σημαντική διακύμανση, κυμαινόμενος από 0,7% έως 63,6%, ανάλογα με την κλινική παρουσίαση της λοίμωξης και τη γεωγραφική περιοχή.
Τα ποσοστά θνησιμότητας για τις περιπτώσεις διηθητικής ασπεργίλλωσης (IA) κυμαίνονται από 36% έως 100%. Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι η χρήση αζολών εκτός του ανθρώπινου τομέα είναι πιθανό ή πολύ πιθανό να συμβάλλει στην επιλογή ανθεκτικών απομονωμάτων A. fumigatus, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες όπως η ΙΑ.
Εντοπίστηκαν περιβαλλοντικές εστίες ανάπτυξης ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένης της αποθήκευσης γεωργικών αποβλήτων και της πιθανής χρήσης τους ως εδαφοβελτιωτικά ή λιπάσματα σε ορισμένες καλλιέργειες, καθώς και του φρεσκοκομμένου ξύλου, που σχετίζεται με τη χρήση αζολών ως βιοκτόνα.
Διατυπώθηκαν συστάσεις για την πρόληψη και τον έλεγχο της ανθεκτικότητας στην αζόλη στον A. fumigatus, όπως η εφαρμογή ορθών γεωργικών και κηπευτικών πρακτικών, η σωστή αποθήκευση και διαχείριση γεωργικών αποβλήτων και αποβλήτων ξύλου, καθώς και η αυστηρότερη ρύθμιση της έγκρισης νέων αζωλικών μυκητοκτόνων ή της ανανέωσης των ήδη εγκεκριμένων.
Επιπλέον, καθορίστηκαν συγκεκριμένες απαιτήσεις για τις μελέτες που πρέπει να υποβάλλονται κατά την αίτηση έγκρισης αζωλικών μυκητοκτόνων, ενώ αναπτύχθηκε ένα προκαταρκτικό πλαίσιο αξιολόγησης του κινδύνου, το οποίο πρέπει να βελτιωθεί περαιτέρω.
Παράλληλα, εντοπίστηκαν σημαντικά κενά δεδομένων και αβεβαιότητες, για τις οποίες προτάθηκαν αντίστοιχα μέτρα αντιμετώπισης, προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης του κινδύνου και να περιοριστεί η εξάπλωση της ανθεκτικότητας στις αζόλες.