Οι μεταλλάξεις είναι αλλαγές στο γενετικό υλικό, που μπορούν να μεταδοθούν στις επόμενες γενιές. Αυτές, εμφανίζονται αυθόρμητα στη φύση και αποτελούν μία από τις υποκείμενες κινητήριες δυνάμεις της εξέλιξης.
Στα φυτά, η in vivo και in vitro τυχαία μετάλλαξη βασίζεται στην εφαρμογή φυσικών και χημικών μεταλλαξιογόνων για την αύξηση της συχνότητας των μεταλλάξεων, επιταχύνοντας έτσι την επιλογή ποικιλιών με σημαντικά αγρονομικά χαρακτηριστικά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την EFSA να παράσχει λεπτομερέστερη περιγραφή των τεχνικών in vivo και in vitro τυχαίας μεταλλαξιογένεσης και των τύπων μεταλλάξεων και μηχανισμών που εμπλέκονται, ώστε να είναι σε θέση να καταλήξει στο συμπέρασμα κατά πόσον οι τεχνικές in vivo και in vitro τυχαίας μετάλλαξης πρέπει να θεωρούνται διαφορετικές τεχνικές.
Για την αντιμετώπιση του αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διενεργήθηκε βιβλιογραφική έρευνα για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις τεχνικές τυχαίας μεταλλαξιογένεσης που χρησιμοποιούνται σε φυτά τόσο in vivo όσο και in vitro, σχετικά με τον τύπο των μεταλλάξεων που παράγονται από τέτοιες τεχνικές και σχετικά με τους μοριακούς μηχανισμούς στους οποίους βασίζεται ο σχηματισμός των μεταλλάξεων αυτών.
Το Panel GMO της EFSA, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι περισσότερες φυσικές και χημικές τεχνικές μεταλλαξιογένεσης έχουν εφαρμοστεί τόσο in vivo όσο και in vitro. Επίσης, η διαδικασία μετάλλαξης και οι μηχανισμοί επισκευής δρουν σε κυτταρικό επίπεδο και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ της εφαρμογής του μεταλλαξιογόνου in vivo ή in vitro. Τέλος, αναφέρει πως ο τύπος των μεταλλάξεων που προκαλούνται από ένα συγκεκριμένο μεταλλαξιογόνο αναμένεται να είναι ο ίδιος, ανεξάρτητα από το αν το εν λόγω μεταλλαξιογόνο εφαρμόζεται in vivo ή in vitro.
Πράγματι, η ίδια μετάλλαξη και το παράγωγο χαρακτηριστικό σε ένα δεδομένο φυτικό είδος, μπορούν ενδεχομένως να ληφθούν χρησιμοποιώντας τόσο in vivo όσο και in vitro τυχαία μεταλλαξιογένεση και οι προκύπτοντες μεταλλαγμένοι οργανισμοί θα ήταν δυσδιάκριτοι. Ως εκ τούτου, το Panel GMO κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διάκριση μεταξύ των φυτών που λαμβάνονται με προσεγγίσεις in vitro ή in vivo δεν είναι δικαιολογημένη.
Για να δείτε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την επιστημονική γνώμη της EFSA, μπορείτε να επισκεφθείτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2021.6611