Σουηδική μελέτη αποκαλύπτει πώς η πολιτική διαμορφώνει τις καθημερινές επιλογές, από τα ρούχα μέχρι τη σοκολάτα, και το ρόλο της στην κοινωνική πόλωση.
Φανταστείτε να στέκεστε στο διάδρομο με τα γλυκά, να πιάνετε την αγαπημένη σας σοκολάτα, όταν ξαφνικά αρχίζετε να σκέφτεστε: «Τι γίνεται αν επιλέγοντας αυτή τη μάρκα φαίνομαι σαν να παίρνω το μέρος του πολιτικού κόμματος που δεν αντέχω;»
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Personality and Social Psychology Bulletin, από ερευνητές του Πανεπιστημίου Linköping της Σουηδίας αποκαλύπτει ότι ο πολιτικός φυλετισμός είναι τόσο βαθύς, που μπορεί να επηρεάσει δραματικά τις επιλογές μας για φαινομενικά ουδέτερα προϊόντα, ακόμη και για κάτι τόσο αθώο όσο η σοκολάτα.
Με επικεφαλής τον Arvid Erlandsson, οι ερευνητές διεξήγαγαν τέσσερα ενδιαφέροντα πειράματα που αποκάλυψαν μια εκπληκτική ψυχολογική ιδιορρυθμία: Οι άνθρωποι τείνουν να αποφεύγουν σκόπιμα προϊόντα που σχετίζονται με πολιτικές ομάδες που δεν τους αρέσουν.
«Δεν έχει να κάνει τόσο με το ότι συσχετίζεσαι με αυτά που αρέσουν στη δική σου πλευρά και περισσότερο με το ότι αποφεύγεις αυτά που αρέσουν στην αντίπαλη πλευρά», εξηγεί ο Erlandsson σε ανακοίνωση του πανεπιστημίου.
Σε ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό πείραμα, πάνω από 800 συμμετέχοντες βαθμολόγησαν αρχικά οκτώ μάρκες σοκολάτας. Στη συνέχεια, οι ερευνητές έβαλαν μια ανατροπή στο μείγμα. Στη μία ομάδα είπαν ότι άνθρωποι από αντίθετα πολιτικά κόμματα προτιμούσαν μια συγκεκριμένη σοκολάτα. Η απήχηση αυτής της σοκολάτας έπεσε κατακόρυφα – παρόλο που τίποτα δεν είχε αλλάξει στην ίδια τη σοκολάτα.
Οι μελέτες φυσικά και δεν σταμάτησαν στη σοκολάτα. Παρόμοια μοτίβα προέκυψαν μεταξύ των συμμετεχόντων και των προτιμήσεών τους για τα ρούχα και για το σε ποιες φιλανθρωπικές οργανώσεις κάνουν δωρεές. Σε κάθε περίπτωση, οι συμμετέχοντες ήταν λιγότερο πιθανό να επιλέξουν αντικείμενα που πίστευαν ότι ευνοούνταν από τους πολιτικούς τους αντιπάλους.
Ίσως το πιο αποκαλυπτικό ήταν το τελικό πείραμα που αφορούσε 1.295 συμμετέχοντες. Όταν οι άνθρωποι έκαναν επιλογές ενώ παρακολουθούνταν από πρόσωπα, τα οποία πίστευαν ότι εκπροσωπούσαν τη δική τους πολιτική ομάδα, η τάση τους να αποφεύγουν τα προϊόντα του «εχθρού» εντεινόταν. Αυτό υποδηλώνει ότι δεν κάνουμε αυτές τις επιλογές μόνο ιδιωτικά, αλλά τις εκτελούμε ως ένα είδος κοινωνικής σηματοδότησης.
«Από κοινωνική άποψη, μπορεί δυστυχώς να είναι ορθολογικό να αποστασιοποιούμαστε από αυτά τα ουδέτερα πράγματα, αλλά αυτό συμβάλλει σε μια πιο πολωμένη κοινωνία», προειδοποιεί ο Erlandsson.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η συμπεριφορά πηγάζει από μια ασυνείδητη επιθυμία να διατηρηθεί μια συνεπής εικόνα του εαυτού. Αυτό που δεν γνώριζαν οι συμμετέχοντες ήταν ότι στις αρχικές αξιολογήσεις, σε όλους – ανεξάρτητα από την πολιτική τους τοποθέτηση – άρεσαν στην πραγματικότητα τα ίδια προϊόντα.
Ακολουθήστε το Cibum 
