Γιατί η φορολόγηση των ζαχαρούχων ποτών θεωρείται αναγκαίο μέτρο.
Το foodwatch ζητά από τη νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αυστρίας να επιβάλει φόρο στη ζάχαρη, στοχεύοντας ειδικά στα ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε αυτή. Η πρόταση προβλέπει ειδική φορολόγηση με βάση την ποσότητα ζάχαρης, προκειμένου να ωθήσει τους κατασκευαστές να μειώσουν τη γλυκύτητα των προϊόντων τους, χωρίς να την αντικαθιστούν με γλυκαντικά.
Με εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες στην Αυστρία να είναι υπέρβαροι, οι επιπτώσεις στην υγεία είναι δραματικές. Παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 2 και τα καρδιαγγειακά νοσήματα σχετίζονται άμεσα με την κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών. Περισσότερες από 50 χώρες έχουν ήδη εφαρμόσει φόρους σε αυτά τα προϊόντα, ενώ η συζήτηση για έναν αντίστοιχο φόρο έχει ξεκινήσει και στο αυστριακό Υπουργείο Υγείας. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν ληφθεί συγκεκριμένες αποφάσεις.
Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν έχει ανάγκη από πρόσθετη ζάχαρη. Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί γλυκόζη, αλλά το σώμα μπορεί να την παράγει από άλλες τροφές, όπως το ψωμί και οι πατάτες. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), όσο λιγότερη ζάχαρη καταναλώνουμε, τόσο το καλύτερο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά η ημερήσια πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων να μην ξεπερνά το 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης, ενώ ιδανικά θα πρέπει να είναι κάτω από 5%. Για έναν ενήλικα, αυτό μεταφράζεται σε μέγιστη ημερήσια κατανάλωση 50 γραμμαρίων ζάχαρης, με το ιδανικό όριο να βρίσκεται στα 25 γραμμάρια. Στην πράξη, όμως, η πλειονότητα των ανθρώπων καταναλώνει πολύ περισσότερη ζάχαρη από αυτή τη σύσταση.
Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της κατανάλωσης ζαχαρούχων ποτών δεν είναι πάντα ορατές. Πολλοί θεωρούν ότι η απουσία περιττών κιλών σημαίνει και απουσία μεταβολικών προβλημάτων, αγνοώντας ότι η ζάχαρη μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας ανεξάρτητα από το βάρος του ατόμου.
Η υπερβολική ζάχαρη αποθηκεύεται στο σώμα ως λίπος. Αν δεν χρησιμοποιηθεί, μπορεί να συσσωρευτεί και να οδηγήσει σε παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλες χρόνιες παθήσεις.
Το Αυστριακό Εμπορικό Επιμελητήριο υποστηρίζει ότι «η ζάχαρη δεν παχαίνει ούτε προκαλεί διαβήτη». Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα τονίζει ότι η υψηλή κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών αποτελεί βασικό παράγοντα της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2, ενώ συμβάλλει και στην ανάπτυξη τερηδόνας.
Τα ζαχαρούχα ποτά παρέχουν μεγάλες ποσότητες θερμίδων και ζάχαρης σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς να προκαλούν κορεσμό. Επιπλέον, αυξάνουν ραγδαία τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, οδηγώντας σε αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης, η οποία διευκολύνει την αποθήκευση λίπους.
Η μελέτη Global Burden of Disease 2019 εκτιμά ότι η υπερβολική κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών –που περιέχουν 50 ή περισσότερες θερμίδες ανά μερίδα– ευθύνεται για περίπου 25.000 θανάτους που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο το 2019.
Παρά τα επιστημονικά δεδομένα, το λόμπι της βιομηχανίας τροφίμων επιχειρεί να αποτρέψει μέτρα διατροφικής πολιτικής, προβάλλοντας αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητά τους. Ωστόσο, ο ΠΟΥ και άλλοι φορείς επισημαίνουν ότι η μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης απαιτεί μια συνολική στρατηγική, στην οποία η φορολόγηση των ζαχαρούχων ποτών κατέχει κεντρικό ρόλο.
Η περίπτωση της Αυστρίας
Η φορολόγηση των ζαχαρούχων ποτών έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε πολλές χώρες. Στη Μεγάλη Βρετανία, το Μεξικό και τη Νότια Αφρική, η επιβολή φόρου οδήγησε σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης από ποτά, ενώ οι κατασκευαστές αναγκάστηκαν να προσαρμόσουν τις συνταγές τους, μειώνοντας την περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Στην Αυστρία, το Αυστριακό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (WIFO) προτείνει την εφαρμογή ενός φόρου ζάχαρης βασισμένου στο βρετανικό μοντέλο. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να συμβάλει τόσο στη μείωση των κρατικών δαπανών για την υγεία όσο και στη δημοσιονομική εξυγίανση.
Μια πρόσφατη μελέτη του αυστριακού Υπουργείου Υγείας, που εξέτασε τις επιπτώσεις της φορολόγησης της ζάχαρης, επιβεβαιώνει ότι ένας τέτοιος φόρος μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα για τη δημόσια υγεία.
Το foodwatch καλεί την αυστριακή κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στην εφαρμογή του φόρου, δίνοντας προτεραιότητα στη δημόσια υγεία. Καθώς ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από παχυσαρκία και διαβήτη αυξάνεται ανησυχητικά, η αδράνεια δεν αποτελεί πλέον επιλογή.
Ακολουθήστε το Cibum 
