Γιατί το φαγητό με τα χέρια είναι κάτι περισσότερο από μια ξένη στον δυτικό πολιτισμό παράδοση.
Για ορισμένους φαντάζει αδιανόητο, τη στιγμή που για κάποιους άλλους αποτελεί απλώς μια λαϊκή παράδοση και μία καθημερινότητα. Και τα μαχαιροπίρουνα, μπορεί να είναι απαραίτητα στις δυτικές κουλτούρες, αλλά υπάρχει μια ομάδα τολμηρών ατόμων που εξακολουθούν να απολαμβάνουν το άγγιγμα των δακτύλων τους στα γεύματά τους.
Εν αγνοία τους ακολουθούν την αρχαία ιατρική της Ινδίας Αγιουρβέδα, σύμφωνα με την οποία, το να τρως με τα χέρια σου δεν είναι μόνο υγιεινό αλλά και ευεργετικό για τις αισθήσεις και την πέψη σου. Η Αγιουρβέδα λέει ότι κάθε δάχτυλο αντιπροσωπεύει ένα από τα πέντε στοιχεία: χώρο (αντίχειρας), αέρας (δείκτης), φωτιά (μεσαίο δάχτυλο), νερό (δαχτυλάκι) και γη (μικρό δάχτυλο). Όταν τρώμε με τα χέρια μας, κάνουμε μια χειρονομία που ενεργοποιεί αυτά τα στοιχεία και εξισορροπεί τις ενέργειες στο σώμα μας. Επίσης, όταν αγγίζουμε το φαγητό μας με τα δάχτυλά μας, στέλνουμε σήματα στον εγκέφαλό μας ότι είμαστε έτοιμοι να φάμε, κάτι που προετοιμάζει το στομάχι και τα άλλα πεπτικά μας όργανα για τη διαδικασία της πέψης. Το να τρώμε με τα χέρια μας βοηθά επίσης να προσέχουμε περισσότερο τι τρώμε, πόσο τρώμε και πόσο γρήγορα τρώμε, που είναι όλοι σημαντικοί παράγοντες για την υγιή πέψη.
Αν και τα παραπάνω είναι άγνωστα στους περισσότερους η σύγχρονη γαστρονομία έχει εντάξει μία ολόκληρη κατηγορία τροφίμων τα “finger food” για να στηρίξει την πάλαι ποτέ ανθρώπινη συνήθεια, να τρώμε με τα χέρια συνήθεια, που μπορεί να αποτελεί μια “ενοχή απόλαυση” ή ακόμη και ταμπού.
Το «finger food» υπάρχει ως μια ολόκληρη κατηγορία γαστρονομικών απολαύσεων και θεωρείται φυσιολογικό να τρώμε ορισμένα τρόφιμα με τα χέρια. Κανείς δεν θα κοίταζε δύο φορές κάποιον που τρώει μια πίτσα με τα χέρια ή ένα σουβλάκι, αντιθέτως το να τα καταναλώνει κάποιος με μαχαίρι και πιρούνι μπορεί να θεωρηθεί ακόμη ιδιαιτερότητα και παραξενιά. Αλλά παραμένει μια σαφής διαχωριστική γραμμή που “προστάζει” ο δυτικός τρόπος ζωής. Για παράδειγμα δεν μπορείς να φας μια μακαρονάδα με κιμά, με τα χέρια. Από την άλλη, σε χώρες στην ανατολή ή το νότο όπως η Ινδία, το Μπαγκλαντές και η Αιθιοπία, το φαγητό με τα χέρια αντιπροσωπεύει μια ολόκληρη κουλτούρα. Υπάρχει όμως σωστό και λάθος; Μπορεί το φαγητό με τα χέρια να έχει και μια πιο επιστημονική εξήγηση;
Υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες εθιμοτυπίας που περιβάλλουν αυτή τη συνήθεια όπως το πλύσιμο των χεριών, στις χώρες όπου η κατανάλωση τροφίμων με τα χέρια είναι συνήθεια, όπως και ότι το φαγητό αγγίζεται μόνο με το δεξί χέρι.
Οι πολιτιστικοί κανόνες και τα ταμπού συχνά έχουν τις ρίζες τους σε ένα ευρύτερο σύστημα πεποιθήσεων, είτε είναι οι έννοιες του μοιράσματος είτε ακόμη και οι ιδέες γύρω από την υγεία και την ευημερία. Η χρήση των χεριών για φαγητό σημαίνει ότι δεν υπάρχει περιορισμός υλικού στον αριθμό των ατόμων που μπορούν να συμμετάσχουν σε ένα γεύμα. Στη Μέση Ανατολή, ειδικά, αλλά και σε μέρη της Ασίας και της Αφρικής, το φαγητό σερβίρεται επίσης συχνά σε ένα κοινόχρηστο πιάτο, γνωστό ως gebeta στην Αιθιοπία και τάαλ στη Βεγγάλη, που σημαίνει ότι είναι αδύνατο να τελειώσουν τα πιάτα και δεν χρειάζεται να τρέχετε για ένα επιπλέον πιρούνι εάν κάποιος εμφανιστεί απροσδόκητα την ώρα του δείπνου, αντανακλώντας τη σημασία της κοινότητας στην εμπειρία του φαγητού.
Υπάρχει, φυσικά, η αιώνια συζήτηση σχετικά με το αν το φαγητό έχει πραγματικά καλύτερη γεύση όταν τρώγεται με τα χέρια μας και αν το απολαμβάνουμε πράγματι περισσότερο. Κάποιοι πιστεύουν ότι το να αγγίζετε το φαγητό σας είναι ωφέλιμο γιατί μπορείτε να μετρήσετε καλύτερα τη θερμοκρασία του φαγητού με τα δάχτυλά και έτσι να αποφύγετε το κάψιμο ή να καταλάβετε εάν ένα φρούτο είναι ώριμο. Άλλοι ισχυρίζονται ότι τα δάχτυλά έχουν «υγιή βακτήρια» που μεταφέρονται στο πεπτικό σας σύστημα όταν τρώμε με τα χέρια, αν και τίποτα από αυτά ωστόσο δεν έχει επιστημονική βάση
O Charls Spence, καθηγητής πειραματικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, πιστεύει ότι η ευχαρίστηση βρίσκεται στην αντίληψή μας για το φαγητό, σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλα φυσικά οφέλη. Στην ανασκόπησή του για το πώς η εμπειρία του φαγητού αλλάζει όταν οι άνθρωποι τρώνε με τα χέρια αντί για μαχαιροπίρουνα, ο Spence διαπίστωσε ότι η πιο άμεση, απτική επαφή με το φαγητό φαίνεται να «ενισχύει την εμπειρία» του φαγητού. «Υπάρχουν πολλές αισθητηριακές εισροές που συμβαίνουν ακόμη και πριν βάλουμε το φαγητό στο στόμα μας», λέει. «Απλά χρησιμοποιώντας τις ευαίσθητες άκρες των δακτύλων μας, σχεδόν αναμένουμε πόσο νόστιμο θα είναι κάτι πριν φτάσει στη γλώσσα μας». Υπάρχει επίσης πρακτικότητα στο να χρησιμοποιούμε τα χέρια μας για να φάμε. Μπορούμε να προσδιορίσουμε πόσο ώριμο είναι ένα φρούτο πιέζοντάς το απαλά ή να αντιληφθούμε την υφή του.
Εκείνοι που υποστηρίζουν το φαγητό με τα χέρια συχνά λένε ότι κάνει το φαγητό πιο νόστιμο, αλλά κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να προσδιορίσει το γιατί. Ωστόσο είναι αδιαμφισβήτητο: Πως μπορείς να φας ένα σουβλάκι με μαχαιροπίρουνο ή να καθαρίσεις και να απολαύσεις μία γαρίδα με μαχαίρι και πιρούνι; Ακόμα και τα γεύματα φαστ φουντ που έχουν κατακλύσει τη ζωή μας τρώγονται σχεδόν όλα, με τα χέρια…
Ακολουθήστε το Cibum 
