Τι είναι τελικά το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και γιατί είναι πιο ακριβό;

Εσείς ξέρετε πώς θα καταλάβετε ότι το λάδι που πληρώνεται χρυσό πραγματικά αξίζει τα λεφτά του;

Έχετε προσέξει φυσικά ότι όσο πιο «παρθένο» αναγράφεται στην ετικέτα ότι είναι το ελαιόλαδο που θέλουμε να αγοράσουμε, τόσο πιο ακριβά το πληρώνουμε. Πώς όμως θα επιβεβαιώσουμε αυτήν την … παρθενιά; Πληρώνουμε που πληρώνουμε το λαδάκι μας «χρυσό», ας ξέρουμε τουλάχιστον πότε πραγματικά πιάνουν τόπο τα χρήματά μας!

Ο τρόπος επεξεργασίας της ελιάς κάνει τη διαφορά

Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας, που υπάγεται στον ΟΗΕ, αποφασίζει σε ποιες κατηγορίες ανήκουν τα διαφορετικά ελαιόλαδα. Ιδρύθηκε το 1956 και ορίζει τα «παρθένα» και τα «εξαιρετικά παρθένα» ελαιόλαδα ως εκείνα που εξάγονται «αποκλειστικά με μηχανικά ή άλλα φυσικά μέσα υπό συνθήκες, ιδιαίτερα θερμικές, που δεν οδηγούν σε αλλοιώσεις στο λάδι». Με άλλα λόγια, δεν θερμαίνονται ούτε εκχυλίζονται με κανέναν διαλύτη.

Οι μόνες επεξεργασίες που μπορούν να περάσουν τα «παρθένα» ελαιόλαδα εκτός από την έκθλιψη, το τρίψιμο, τη σύνθλιψη ή το άλεσμα είναι το πλύσιμο, η απόχυση, η φυγοκέντρηση και η διήθηση.

Μόλις ένα λάδι περάσει αυτά τα προσόντα, βαθμολογείται ως «παρθένο» ή «εξαιρετικό παρθένο» ανάλογα με τη γεύση, την ελεύθερη οξύτητα και την ποιότητά του.

Υπάρχουν τρεις διαφορετικές κατηγορίες παρθένων ελαιολάδων:

• Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι η κατηγορία με την υψηλότερη ποιότητα. Από οργανοληπτική άποψη, δεν εμφανίζει ελαττώματα και είναι φρουτώδες. Το επίπεδο οξύτητας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,8 %.
• Το παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να παρουσιάζει κάποια οργανοληπτικά ελαττώματα, αλλά σε πολύ χαμηλό επίπεδο. H οξύτητά του δεν πρέπει να υπερβαίνει το 2 %.
• Το μειονεκτικό ελαιόλαδο είναι παρθένο ελαιόλαδο κατώτερης ποιότητας με οξύτητα πάνω από 2 %, χωρίς φρουτώδη χαρακτηριστικά και με ουσιώδη οργανοληπτικά ελαττώματα. Το μειονεκτικό ελαιόλαδο δεν προορίζεται να διατεθεί στην αγορά σε επίπεδο λιανικής πώλησης. Υποβάλλεται σε εξευγενισμό ή χρησιμοποιείται για βιομηχανικούς σκοπούς.

Τι είναι η «ελεύθερη οξύτητα» και γιατί δε φθάνει για να είναι το λάδι πραγματικά ποιοτικό

Η «ελεύθερη οξύτητα» του ελαιολάδου αναφέρεται στην περιεκτικότητά του σε ελεύθερο ελαϊκό οξύ , η οποία μπορεί να προκαλέσει σύγχυση καθώς το ελαϊκό οξύ είναι υπεύθυνο για πολλά από τα οφέλη και τη γεύση που συνδέουμε με το καλό ελαιόλαδο.

Με απλά λόγια, ένα χαμηλό επίπεδο ελεύθερων λιπαρών οξέων είναι δείκτης καλύτερου ελαιολάδου.

Στις μέρες μας όμως η ποιότητα είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο. Με την οργανοληπτική δοκιμή ένα λάδι χαμηλής οξύτητας που θεωρείται έξτρα παρθένο, μπορεί να βρεθεί ελαττωματικό λόγω κάποιας δυσάρεστης οσμής, π.χ. σάπιου καρπού, χώματος κ.λπ. Επίσης, επειδή οι καταναλωτές προτιμούν το ελαιόλαδο για τις θετικές επιδράσεις στην υγεία, δηλαδή τη βιολογική αξία του, για να χαρακτηριστεί ένα ελαιόλαδο ποιοτικό, πρέπει να πιστοποιείται η περιεκτικότητά του σε ωφέλιμα συστατικά, κάτι που γίνεται με μια σειρά χημικών αναλύσεων.

Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο: γιατί είναι πιο υγιεινό από άλλα μαγειρικά λάδια

Η ισπανική μελέτη PREDIMED (η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη δοκιμή ελέγχου που έγινε ποτέ για τη μεσογειακή διατροφή) έδειξε ότι οι γυναίκες που ακολουθούσαν μεσογειακή διατροφή συμπληρωμένη με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είχαν 62% χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε σύγκριση με τις γυναίκες που συμβουλεύονταν να τρώτε μια δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά.

Οι ειδικοί που έκτοτε έχουν εξετάσει πολλές επιστημονικές μελέτες που εξετάζουν τη μεσογειακή διατροφή και την επίδρασή της στις χρόνιες ασθένειες, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ένας κύριος λόγος που η δίαιτα προστατεύει από τον καρκίνο του μαστού είναι το EVOO. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι το EVOO μπορεί να προστατεύει από τον διαβήτη τύπου 2 και πιθανώς ακόμη και από τη νόσο του Αλτσχάιμερ .