Η Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων της Γαλλίας, χρηματοδότησε μελέτη προκειμένου να τεκμηριώσει τις πιθανές συσχετίσεις μεταξύ του αυξημένου κινδύνου καρκίνου σε παιδιά που ζουν κοντά σε γεωργικές περιοχές και της έκθεσης σε φυτοφάρμακα.
Μετά από μία σειρά περιπτώσεων παιδικών καρκίνων για τις οποίες υπάρχει υποψία ότι συνδέονται με έκθεση σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα στην περιοχή Nouvelle-Aquitaine της Γαλλίας και προκειμένου να τεκμηριώσει τις πιθανές συσχετίσεις μεταξύ του αυξημένου κινδύνου καρκίνου σε παιδιά που ζουν κοντά σε γεωργικές περιοχές, η Αρχή Ασφάλειας τροφίμων της Γαλλίας ANSES χρηματοδότησε την επιδημιολογική μελέτη GEOCAP-Agri, ως μέρος του προγράμματος φυτοφαρμακοεπαγρύπνησης, στόχος του οποίου είναι η παρακολούθηση των δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία και το περιβάλλον των φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Environmental Health Perspectives.
Η επιστημονική μελέτη GEOCAP-Agri, η στόχευε να εξετάσει τις πιθανές συνδέσεις μεταξύ των παιδικών καρκίνων και της επιφάνειας των αμπελώνων που βρίσκονται κοντά σε σπίτια παιδιών. Πραγματοποιήθηκε από το ερευνητικό εργαστήριο CRESS (Inserm/Paris Cité University), σε συνεργασία με τη Santé publique France, σε όλη τη μητροπολιτική Γαλλία.
Ανάλυση της συχνότητας ορισμένων παιδιατρικών καρκίνων σύμφωνα με την παρουσία αμπελουργικών δραστηριοτήτων κοντά σε σπίτια
Για το GEOCAP-Agri, οι ερευνητές του Inserm χρησιμοποίησαν δεδομένα από το Εθνικό Μητρώο Παιδικών Καρκίνων (RNCE) για την περίοδο 2006-2013. Υπολόγισαν την επιφάνεια των αμπελώνων και τις αποστάσεις από τα αμπελοτεμάχια που βρίσκονται πιο κοντά στα σπίτια παιδιών κάτω των 15 ετών που πάσχουν από λευχαιμία στη μητροπολιτική Γαλλία. Στη συνέχεια συνέκριναν αυτό το αποτέλεσμα με τα ίδια δεδομένα (εμβαδόν επιφάνειας αμπελώνα, απόσταση) για παιδιά της ίδιας ηλικίας που δεν ήταν άρρωστα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δεν έδειξαν καμία ομαδοποίηση περιπτώσεων καρκίνου στη μητροπολιτική Γαλλία. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η παρουσία αμπελώνων σε απόσταση 1 χιλιομέτρου από τη διεύθυνση του σπιτιού δεν ήταν πιο συχνή στα παιδιά με λευχαιμία απ΄ότι σε υγιή παιδιά.
Από την άλλη πλευρά, η στατιστική ανάλυση που πραγματοποίησαν οι ερευνητές έδειξε μέτρια αύξηση του κινδύνου λεμφοβλαστικής λευχαιμίας όταν αυξήθηκε η πυκνότητα των αμπελώνων σε ακτίνα 1 χιλιομέτρου από τη διεύθυνση κατοικίας. Η μέση αύξηση του κινδύνου ήταν 5 έως 10% για αύξηση 10% στην επιφάνεια του αμπελώνα.
Για λόγους χρονισμού και διαθεσιμότητας δεδομένων, δεδομένου ότι τα σχετικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα χρησιμοποιήθηκαν πριν από περισσότερα από 10 χρόνια, αυτό το στατιστικό αποτέλεσμα δεν μπορεί να διασταυρωθεί με τις χρήσεις προϊόντων ή την έκθεση σε παιδιά.
Βελτίωση της γνώσης των κινδύνων για τους κατοίκους της περιοχής
Στο πλαίσιο της μελέτης, δημιουργήθηκαν χάρτες για τον εντοπισμό και την ποσοτικοποίηση της επιφάνειας των αμπελώνων που βρίσκονται κοντά σε σπίτια. Μια νέα μελέτη, που ονομάζεται GEOCAP-Pest, θα ξεκινήσει από την Inserm στα τέλη του 2023. Θα συγκρίνει αυτά τα δεδομένα με τις φυτοπροστατευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε κάθε είδος καλλιέργειας, για τους κύριους τύπους παιδικού καρκίνου. Στόχος θα είναι η επαλήθευση τυχόν συσχετίσεων μεταξύ του κινδύνου καρκίνου στα παιδιά και της έκθεσής τους στα προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε γεωργικές δραστηριότητες που εκτελούνται κοντά στα σπίτια τους. Οι ερευνητές θα εργαστούν επίσης για να εντοπίσουν ομάδες προϊόντων, χημικές κατηγορίες ή ακόμα και δραστικές ουσίες που ευθύνονται για αυξημένο κίνδυνο.
Για να κατανοηθούν οι επιπτώσεις της χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην υγεία των κατοίκων της περιοχής και για να εφαρμοστούν μέτρα διαχείρισης, είναι απαραίτητο να εκτιμηθεί η έκθεση των ανθρώπων που ζουν κοντά σε καλλιέργειες που έχουν υποστεί επεξεργασία. Αυτός είναι ένας από τους στόχους της μελέτης PestiRiv , που πραγματοποιήθηκε από την ANSES και τη Santé publique France.
Αξιοποίηση δεδομένων πεδίου για τις χρήσεις των προϊόντων
Αν και προέκυψε νέα γνώση από το GEOCAP-Agri, το πρωτόκολλο της μελέτης υπογράμμισε επίσης τη δυσκολία προσδιορισμού των αιτιών των δυσμενών επιπτώσεων που αποδίδονται στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Ένας από τους λόγους που εντόπισε η ANSES είναι η έλλειψη βάσεων δεδομένων για τη χρήση αυτών των προϊόντων, ανά αγροτεμάχιο, καλλιέργεια και έτος. Αυτό περιορίζει την ικανότητα χαρακτηρισμού της έκθεσης των ντόπιων κατοίκων σε προϊόντα και, επομένως, τον εντοπισμό μοχλών για δράση όπου είναι απαραίτητο. Σύμφωνα με τους ισχύοντες γαλλικούς κανονισμούς, τα δεδομένα για τις χρήσεις των προϊόντων πρέπει να καταγράφονται και να αποθηκεύονται από γεωργικούς χρήστες, αλλά μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου, η ANSES θεωρεί ότι θα ήταν χρήσιμο για όλους, συμπεριλαμβανομένων των χρηστών αυτών των προϊόντων, να δημιουργήσουν ψηφιακές βάσεις δεδομένων για να μπορέσουν να κινητοποιήσουν αυτά τα δεδομένα για μελλοντικές μελέτες, ιδίως για την ανάλυση των αναφερόμενων επιπτώσεων.
Συγκεκριμένες μελέτες για την κάλυψη της έλλειψης στοιχείων
Κάθε χρόνο, το πρόγραμμα φυτοφαρμακοεπαγρύπνησης κινητοποιεί έναν προϋπολογισμό περίπου 1,4 εκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων μελετών και τη δημιουργία νέων γνώσεων, για παράδειγμα όταν έρχονται στο φως ύποπτες επιπτώσεις. Πρόκειται για μελέτες που πραγματοποιήθηκαν με φυτοπροστατευτικά προϊόντα σε πραγματικές συνθήκες χρήσης: επιδημιολογικές μελέτες, μελέτες για τα επίπεδα συγκέντρωσης στον πληθυσμό, μετρήσεις σε περιβαλλοντικά μέσα και έρευνες πρακτικών.
Πηγή: ANSES