Πιο απλές, χρωματικά κωδικοποιημένες ετικέτες FOPNL προτιμούν οι καταναλωτές, σύμφωνα με νέα έκθεση-ανασκόπηση
Συμπληρωματική έκθεση από το Ευρωπαϊκό Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) ενημερώνει την προηγούμενη δημοσίευση σχετικά με τις επιπτώσεις της πληροφόρησης της διατροφικής επισήμανσης στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας (FOPNL) στην κατανόηση των καταναλωτών, την αγορά τροφίμων, τη διατροφή και την υγεία.
Από τον Δεκέμβριο του 2016, ο κανονισμός της ΕΕ αριθμ. 1169/2011 απαιτεί όλα τα τρόφιμα να αναγράφουν διατροφικές πληροφορίες και συγκεκριμένα την ενεργειακή τους αξία καθώς και τις ποσότητες συνολικού λίπους, κορεσμένων λιπαρών, υδατανθράκων, σακχάρων, πρωτεϊνών και αλατιού, εκφραζόμενα ανά 100 g ή ανά 100 ml (και προαιρετικά ανά μερίδα). Η FOPNL παρέχει απλοποιημένες διατροφικές πληροφορίες στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας των τροφίμων που στοχεύουν στο να βοηθήσουν περαιτέρω τους καταναλωτές στις επιλογές τους. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ, η αναγραφή των διατροφικών πληροφοριών στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας είναι δυνατή σε εθελοντική βάση.
Το Μάιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΚ) δημοσίευσε μια έκθεση για τη FOPNL. Για την καλύτερη υποστήριξη αυτών των πρωτοβουλιών της ΕΚ, μία νέα συμπληρωματική έκθεση του JRC καλύπτει τα επιστημονικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν μετά το χρονικό όριο που καθορίστηκε για την προηγούμενη έκθεση (Μάιος 2018) έως και την 1η Φεβρουαρίου 2021. Η έκθεση ανέλυσε 245 άρθρα για τη FOPNL και τον αντίκτυπό της στην αγορά, τη διατροφή, την υγεία και την αναδιαμόρφωση των προϊόντων διατροφής.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η προσέλκυση της προσοχής είναι απαραίτητη προϋπόθεση της επιτυχίας της FOPNL στην ενημέρωση των καταναλωτών. Η προσοχή στις διατροφικές ετικέτες FOPNL ποικίλλει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των ίδιων των ετικετών καθώς και ανάλογα με το άτομο και την ισχύουσα κατάσταση. Ο σχεδιασμός (π.χ. χρώμα, μέγεθος, θέση, πολυπλοκότητα, αντίθεση, ποσότητα πληροφοριών) μπορεί να επηρεάσει την προσοχή των καταναλωτών. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για καταναλωτές που έχουν περιορισμένο χρόνο, μικρότερη ικανότητα επεξεργασίας των πληροφοριών ή ενδιαφέρονται λιγότερο για πληροφορίες που σχετίζονται με την υγεία. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα χρώματα διεγείρουν την προσοχή που δίνεται στις ετικέτες και ότι οι λιγότερο σύνθετες ετικέτες απαιτούν λιγότερη επεξεργασία από τους καταναλωτές.
Συνολικά, οι καταναλωτές φαίνεται να εκτιμούν τις διατροφικές ετικέτες FOPNL, τις οποίες βλέπουν ως έναν γρήγορο και εύκολο τρόπο για να αποκτήσουν διατροφικές πληροφορίες σχετικά με τις αποφάσεις αγοράς τους, ενώ τους κάνουν να έχουν περισσότερη δύναμη στις επιλογές τους. Τα αξιολογικά σχήματα FOPNL με χρωματική κωδικοποίηση τείνουν να τα πάνε καλά στις αξιολογήσεις της προτίμησης των καταναλωτών. Οι καταναλωτές τείνουν να κατανοούν πιο απλές, χρωματικά κωδικοποιημένες ετικέτες πιο εύκολα από τις πιο σύνθετες, αναγωγικές, μονόχρωμες ετικέτες.
Στοιχεία της έκθεσης-ανασκόπησης έδειξαν επίσης ότι οι διατροφικές ετικέτες FOPNL ενισχύουν την αγορά των πιο υγιεινών προϊόντων, ενώ δεν αποθαρρύνουν την αγορά προϊόντων με μέση ή χαμηλή θρεπτική αξία στον ίδιο βαθμό. Οι προειδοποιητικές ετικέτες “υψηλό σε” φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικές από άλλους τύπους ετικετών στην αποθάρρυνση της αγοράς λιγότερο υγιεινών προϊόντων, καθώς υποδεικνύουν συγκεκριμένα τις λιγότερο υγιεινές επιλογές.
Οι κοινωνικοδημογραφικοί παράγοντες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο όταν πρόκειται για την προσοχή, τις προτιμήσεις, την αγορά και την κατανόηση των καταναλωτών. Το υψηλότερο εισόδημα γενικά συσχετίζεται θετικά με υψηλότερο ενδιαφέρον για τη FOPNL. Οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν χαμηλότερο εισόδημα ή εκπαίδευση και λιγότερες διατροφικές γνώσεις δυσκολεύονται περισσότερο να ερμηνεύσουν σωστά τις διατροφικές ετικέτες FOPNL. Οι καταναλωτές από χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές ομάδες φαίνεται να προτιμούν απλούστερες διατροφικές ετικέτες FOPNL. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα οι ετικέτες με σύμβολα φαναριών και το Nutri-Score (A, B, C, D, E) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές μεταξύ των καταναλωτών με χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση, βοηθώντας τους να εντοπίσουν την πιο υγιεινή επιλογή. Όλα αυτά βέβαια ισχύουν εφόσον οι καταναλωτές γνωρίζουν τη σημασία των συμβόλων, μιας και πρόσφατη έρευνα της Nestlé Cereals έδειξε ότι ένας στους 10 καταναλωτές (11%) στη Βρετανία δεν γνώριζε καθόλου το σύστημα επισήμανσης προϊόντος.
Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, δεδομένης της δυσκολίας στη δημιουργία πραγματικών μελετών που εξετάζουν τον αντίκτυπο των διατροφικών ετικετών FOPNL στη διατροφική πρόσληψη και στην υγεία, δεν υπάρχουν αρκετά εμπειρικά στοιχεία για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Τα θεωρητικά μοντέλα, όμως, συμφωνούν στο ότι η εισαγωγή των FOPNL θα μπορούσε να συσχετιστεί με καλύτερη διατροφή για τον πληθυσμό καθώς και με μείωση της θνησιμότητας από μη μεταδοτικές ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή.
Ολόκληρη η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ.