Η σύσταση και η μέθοδος χρήσης των οικιακών καθαριστικών, στο στόχαστρο των Γαλλικών Αρχών.
Τα προϊόντα οικιακής χρήσης που χρησιμοποιούμε καθημερινά μπορεί να περιέχουν ουσίες που είναι δυνητικά τοξικές για την υγεία μας αλλά και το περιβάλλον. Πολλά από αυτά, προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία. Τα τελευταία είναι εκείνα που έχουν, καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες, τοξικές για την αναπαραγωγή, αναπνευστικές αλλεργιογόνες ή ενδοκρινικές διαταραχές και, ειδικότερα για το περιβάλλον, που ταξινομούνται ως ανθεκτικές, βιοσυσσωρευτικές και τοξικές (PBT) ή επίμονες, κινητές και τοξικές (PMT).
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Προσοχή: Δυνητικά σοβαρός κίνδυνος από 8 μπαχαρικά που πωλούνται σε ελληνικά καταστήματα – Άμεση Ανάκληση
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Το τρόφιμο με τα περισσότερα μικροπλαστικά που καταλήγουν στον εγκέφαλο – Τι έδειξαν αναλύσεις ερευνητών μετά από νεκροψίες
Οι κίνδυνοι από τη χρήση απορρυπαντικών και άλλων οικιακών προϊόντων, εκτός από τα συστατικά που περιέχουν, σχετίζεται και με τη μέθοδο χρήσης και τη σύνθεση του προϊόντος. Για παράδειγμα, ένα προϊόν σε μορφή σπρέι εκθέτει περισσότερο τους καταναλωτές παρά ένα προϊόν σε μορφή τζελ. Η παρουσία μεγάλου αριθμού ουσιών σε ένα προϊόν συνιστά επίσης πρόσθετο κίνδυνο, καθώς αυξάνει την πιθανότητα «φαινόμενου κοκτέιλ» λόγω της αλληλεπίδρασης των ουσιών και της συσσώρευσης των τοξικών τους επιδράσεων. Αυτό ισχύει επίσης όταν το προϊόν περιέχει μείγματα, δηλαδή είναι ήδη έτοιμο και των οποίων η σύνθεση δεν είναι γνωστή στους υπεύθυνους για τη διάθεση του τελικού προϊόντος στην αγορά. Τέλος, η παρουσία ουσιών που θεωρούνται περιορισμένου ενδιαφέροντος, όπως ένα άρωμα ή μια χρωστική, μπορεί επίσης να αυξήσει την τοξικότητα ορισμένων προϊόντων.
Υπενθυμίζεται ότι από το 2021, όλα τα νέα οικιακά προϊόντα και τα εμπορικά χρησιμοποιούμενα προϊόντα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα για την υγεία στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και πρέπει να φέρουν έναν μοναδικό κωδικό UFI (Unique Formula Identifier) με πληροφορίες για το προϊόν, τις χρήσεις του, τα συστατικά και την τοξικότητά του. Από την 1η Ιανουαρίου 2025, το UFI είναι πλέον υποχρεωτικό και για προϊόντα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα για την υγεία που είχαν ήδη πωληθεί σε κράτος μέλος του ΕΟΧ πριν από το 2021. Ο κωδικός πρέπει να βρίσκεται στην ετικέτα ή στην εσωτερική συσκευασία και πρέπει να ξεκινά με τα τρία γράμματα “UFI:”.
Για την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον των προϊόντων οικιακής χρήσης, η εθνική υπηρεσία για την ασφάλεια των τροφίμων, του περιβάλλοντος και της επαγγελματικής υγείας της Γαλλίας, (ANSES) προτείνει την κατηγοριοποίηση αυτών των προϊόντων ώστε να καταστεί δυνατή η θέσπιση προτύπου επισήμανσης. Οι προτάσεις της Αρχής στοχεύουν επίσης, να ενθαρρύνουν τους κατασκευαστές να βελτιώσουν τη σύνθεση των προϊόντων τους.
Το Εθνικό Σχέδιο Περιβάλλοντος Υγείας ( PNSE 4 ) σχεδιάζει να βελτιώσει την αναγνωσιμότητα της επισήμανσης αυτών των προϊόντων, προκειμένου να ενημερώσει καλύτερα τους καταναλωτές . Στην πραγματικότητα, οι πληροφορίες που παρέχονται επί του παρόντος ποικίλλουν ανάλογα με τους τύπους των προϊόντων και τους κανονισμούς που ισχύουν για τις χρήσεις τους. O Οργανισμός ανέπτυξε και δοκίμασε δύο διαφορετικές μεθόδους, βασισμένες σε επιστημονική προσέγγιση, για να προτείνει στα υπουργεία μια προσέγγιση για την ταξινόμηση των προϊόντων οικιακής χρήσης ανάλογα με το επίπεδο επικινδυνότητάς τους για την υγεία και το περιβάλλον .
Σύμφωνα με αυτό το αίτημα, η ANSES έλαβε υπόψη διάφορους τύπους προϊόντων: αυτά που προορίζονται για τη συντήρηση ρούχων, επιφανειών, εγκαταστάσεων υγιεινής και πιάτων, καθώς και εντομοκτόνα, απωθητικά, τρωκτικοκτόνα και αποσμητικά χώρου.
Οι προτεινόμενες μέθοδοι βασίζονται κυρίως σε βάσεις δεδομένων από αναγνωρισμένους οργανισμούς , ιδίως στον ευρωπαϊκό κανονισμό σχετικά με την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία (CLP) και την ταξινόμηση του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για τον Καρκίνο.
Έμφαση στην παρουσία ουσιών που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία
Η πρώτη μέθοδος βασίζεται κυρίως στους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον όλων των ουσιών που περιλαμβάνονται στη σύνθεση των προϊόντων. Το δεύτερο για την ταξινόμηση των ίδιων των προϊόντων , σύμφωνα με τον κανονισμό CLP.
« Ουσίες που ταξινομούνται βάσει κανονισμών ως καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την αναπαραγωγή απαγορεύονται σε προϊόντα οικιακής χρήσης πάνω από μια ορισμένη συγκέντρωση », εξηγεί η Pauline Guillou, συντονίστρια του έργου. Είναι λοιπόν δυνατό να τα βρείτε σε μικρότερες ποσότητες σε αυτά τα προϊόντα . »
Ο τρόπος χρήσης και ο αριθμός των ουσιών μπορεί να αυξήσουν την τοξικότητα του προϊόντος.
Με βάση αυτά τα διαφορετικά κριτήρια, κάθε μέθοδος προτείνει τον υπολογισμό των βαθμολογιών που επιτρέπουν την κατηγοριοποίηση των προϊόντων ανάλογα με το επίπεδο επικινδυνότητάς τους . « Στις προτεινόμενες βαθμολογίες μας, η κατηγορία που σχετίζεται με το χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου δεν αντιστοιχεί απαραίτητα σε απουσία κινδύνου », διευκρινίζει η Pauline Guillou. Για σαφή ενημέρωση των καταναλωτών, κάθε μέθοδος προσφέρει δύο ξεχωριστές βαθμολογίες, η μία αξιολογεί τον κίνδυνο του προϊόντος για την ανθρώπινη υγεία και η άλλη τον κίνδυνο για το περιβάλλον . Πράγματι, μια καλή βαθμολογία σε έναν τομέα δεν αντισταθμίζει μια κακή βαθμολογία σε έναν άλλο.
Βελτίωση της σύνθεσης των προϊόντων οικιακής χρήσης
Όπως αναφέρεται στους στόχους του PNSE4, η εφαρμογή μιας τέτοιας κατηγοριοποίησης αποσκοπεί επίσης να ενθαρρύνει τους κατασκευαστές να βελτιώσουν τη σύνθεση των προϊόντων οικιακής χρήσης προκειμένου να μειώσουν την τοξικότητά τους. Είναι δυνατοί διάφοροι μοχλοί: περιορισμός ή ακόμη και εξάλειψη των ουσιών που θεωρούνται ότι προκαλούν μεγαλύτερη ανησυχία, μείωση του αριθμού των ουσιών στο προϊόν ή μείωση της χρήσης των μειγμάτων που περιλαμβάνονται.
Προτάσεις για μεθόδους που απομένουν να βελτιωθούν
Ο Οργανισμός δοκίμασε τις προτεινόμενες μεθόδους σε μια ομάδα 72 προϊόντων. Συνιστά να υποβληθούν σε μια μεγάλης κλίμακας πειραματική φάση για να βελτιωθεί η ευρωστία και η δυνατότητα εφαρμογής τους. Επιπλέον, πέρα από τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν από την ANSES, ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με το εύρος των προϊόντων που πρέπει να ληφθούν υπόψη, την αναγνωσιμότητα των ετικετών ή τη συνύπαρξη με άλλες οθόνες απομένουν να αντιμετωπιστούν.
Με βάση το έργο της ANSES, θα εναπόκειται στα υπουργεία που ξεκίνησαν την παραπομπή να υιοθετήσουν μια προσέγγιση για την κατηγοριοποίηση των προϊόντων και την επιλογή του τύπου απεικόνισης που θα τοποθετηθεί σε αυτά.
Ακολουθήστε το Cibum 
