Ρυθμιστικό κενό σχετικά με την επισήμανση των υλικών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει απαγορεύσει ορισμένα πλαστικά μιας χρήσης, όπως πιάτα, μαχαιροπίρουνα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών και φλιτζάνια ή δοχεία από διογκωμένη πολυστερίνη από τον Ιούλιο του 2021 για να βοηθήσει στην καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης των θαλασσών, των ποταμών και των ωκεανών, για την ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας και για την προώθηση ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος. Μετά από αυτή την απαγόρευση χρησιμοποιήθηκαν διάφορες πρώτες ύλες για την παραγωγή αντικειμένων που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCM) από βιοδιασπώμενα ή/και βιοαποδομήσιμα πολυμερή.
Ορισμένα FCM παρασκευάζονται από σιτάρι ή σίκαλη γεγονός που ενδεχομένως να δημιουργήσει πρόβλημα σε καταναλωτές με αλλεργίες και δυσανεξίες, επειδή η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται για την παραγωγή τέτοιου FCM είναι συχνά άγνωστη, όπως και η διαδικασία παραγωγής και η πιθανή διασταυρούμενη μόλυνση. Επιπλέον σε περίπτωση που το υλικό δεν είναι σταθερό κατά τη χρήση, θα μπορούσε εύκολα να σπάσει και να καταποθεί κατά λάθος. Όσον αφορά τη νομοθεσία, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 απαιτεί επισήμανση αλλεργιογόνων, αλλά ισχύει μόνο για τρόφιμα και όχι για FCM, ενώ ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1935/2004 ισχύει για FCM, αλλά δεν απαιτεί επισήμανση αλλεργιογόνων. Αυτό αφήνει ένα ρυθμιστικό κενό που πρέπει να καλυφθεί επειγόντως με τη συμμετοχή των κοινωνιών κοιλιοκάκης, της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι μελέτες σχετικά με το αλλεργιογόνο δυναμικό αυτών των FCM και, το πιο σημαντικό, σχετικά με τη μετανάστευση αλλεργιογόνων από τέτοια υλικά στο τελικό φαγητό, είναι ελάχιστες. Οργανώσεις κοιλιοκάκης σε Ιταλία, Ολλανδία και Ισπανία διεξήγαγαν μερικές πρώτες έρευνες και έδειξαν ότι τα πιάτα με βάση το πίτουρο σίτου μόλυναν μαλακό τυρί και λαζάνια χωρίς γλουτένη, με αποτέλεσμα περιεκτικότητα σε γλουτένη 45 mg/kg και πάνω από 80 mg/kg, αντίστοιχα, υπό πραγματικές συνθήκες χρήσης. Αυτά τα επίπεδα είναι πολύ πάνω από το όριο των 20 mg/kg για τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη και επομένως μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα σε ασθενείς.
Σε μια πρόσφατη μελέτη , ερευνητές από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καρλσρούης στη Γερμανία εξέτασαν την έκταση της μετανάστευσης γλουτένης από έξι διαφορετικά FCM.
Αυτά τα FCM δοκιμάστηκαν σε μια ποικιλία υγρών και στερεών τροφίμων για να παρέχουν μια πιο ολοκληρωμένη βάση για την αξιολόγηση του κινδύνου έκθεσης για αλλεργία στο σιτάρι σε ασθενείς με και κοιλιοκάκη. Τα υλικά που δοκιμάστηκαν περιελάμβαναν βιοδιασπώμενα πιάτα, πιρούνια, μαχαίρια, καλαμάκια και κύπελλα από πίτουρο σιταριού, συνδυασμό πίτουρου σιταριού και πολυγαλακτικού οξέος, σιμιγδάλι σκληρού σίτου, συνδυασμό σιμιγδαλιού σκληρού σίτου και γλουτένης σίτου, μίσχους σίκαλης και συνδυασμό βρώμης πίτουρο και αλεύρι σίτου.
Από τα έξι διαφορετικά FCM που μελετήθηκαν, διαπιστώθηκε ότι η γλουτένη μεταφέρθηκε σε υγρά από τέσσερα υλικά, συγκεκριμένα τα καλαμάκια με βάση το σιμιγδάλι σκληρού, τα πιάτα με βάση το πίτουρο σίτου και το φλιτζάνι με βάση το πίτουρο βρώμης και αλεύρι σίτου. Επιπλέον, η γλουτένη από τα πιάτα μετανάστευσε επίσης σε στερεά τρόφιμα χωρίς γλουτένη. Η έκταση της μετανάστευσης γλουτένης εξαρτιόταν από τις ιδιότητες του ίδιου του FCM, κυρίως από τη σταθερότητά του κατά τη χρήση. Εξαρτήθηκε επίσης από το υγρό ή στερεό φαγητό με το οποίο ήρθε σε επαφή. Ο χρόνος επαφής ήταν σημαντικός με την αύξηση της μετανάστευσης γλουτένης μετά από μεγαλύτερους χρόνους. Δεν υπήρξε σαφής επίδραση περαιτέρω συνθηκών, όπως η θερμοκρασία και η τιμή του pH. Δεν υπήρξε ανιχνεύσιμη μετανάστευση γλουτένης από τα μαχαιροπίρουνα, πιθανότατα λόγω σύντομων χρόνων και μικρών περιοχών επαφής.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως για την προστασία των ασθενών, είναι σημαντικό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον κίνδυνο μετανάστευσης γλουτένης από τέτοια FCM, καθώς η συχνότητα έκθεσης αναμένεται να αυξηθεί με τη μετάβαση προς τις βιοαποδομήσιμες συσκευασίες.