Το 53% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ προέρχεται από την κτηνοτροφία, με κύριο υπαίτιο για αυτό την εκτροφή βοοειδών
Της Βιργινίας Κιμπουρόπουλου
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μπει, μαζί με τις ΗΠΑ, στην πρωτοπορία της «Παγκόσμιας Δέσμευσης για το Μεθάνιο», ενός συνασπισμού 119 κρατών που ευθύνονται για την παραγωγή του 50% των ρυπογόνων εκπομπών του θερμοκηπίου και υπόσχονται τη μείωσή τους κατά 30% μέχρι το 2030. Αλλά θα είναι πολύ δύσκολο να τηρήσει τη δέσμευσή της. Ιδιαίτερα στη μείωση των εκπομπών μεθανίου από την κτηνοτροφία, για την οποία υπάρχουν μεν διαθέσιμες τεχνικές και επιλογές για τους αγρότες, αλλά οι νομοθέτες της ΕΕ, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των κρατών μελών, πρέπει να διαμορφώσουν τα κατάλληλα πλαίσια πολιτικής για την εφαρμογή τους.
Γιατί είναι σημαντική μια κτηνοτροφία χωρίς μεθάνιο
Το μεθάνιο είναι αέριο του θερμοκηπίου που τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει παγιδεύσει 84% περισσότερη θερμότητα από το διοξείδιο του άνθρακα. Ένα σημαντικό μέρος του προέρχεται από τη βιομηχανία πετρελαίου και ορυκτών καυσίμων, αλλά το 53% των εκπομπών στην ΕΕ προέρχεται από την κτηνοτροφία, με κύριο υπαίτιο για αυτό την εκτροφή βοοειδών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ιδρύματος Changing Markets, οι εκπομπές μεθανίου από την κτηνοτροφία αντιστοιχούν στις εκπομπές 160 σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο τον άνθρακα σε βάθος εικοσαετίας. Και ενώ η τεχνολογία της εκτροφής ζώων έχει βρει τεχνικές μείωσης των επιβλαβών εκπομπών, είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να ενθαρρυνθούν οι Ευρωπαίοι αγρότες και κτηνοτρόφοι να τις χρησιμοποιήσουν.
Πρωτοβουλίες μείωσης μεθανίου
Η «Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο» με επικεφαλής την ΕΕ και τις ΗΠΑ περιλαμβάνει μερικές από τις ισχυρότερες χώρες στην εκτροφή βοοειδών, όπως η Βραζιλία, ο Καναδάς, η Αργεντινή και η Νέα Ζηλανδία, που δεσμεύονται στην εφαρμογή τεχνικών, όπως η χρήση συμπληρωμάτων στις ζωοτροφές, που σύμφωνα με τον ΟΗΕ μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές στον τομέα κατά 20% ετησίως έως το 2030.
Ένα παράδειγμα, είναι το πρώτο βόειο κρέας μειωμένου μεθανίου στον κόσμο που παράχθηκε πρόσφατα στη Σουηδία. Το LOME («Low on Methane»), είναι αποτέλεσμα συνεργασίας της εταιρείας βιοτεχνολογίας Volta Greentech, της αλυσίδας παντοπωλείων Coop και της εταιρείας τροφίμων Protos. Bασίζεται σε συμπλήρωμα διατροφής για βοοειδή με βάση το είδος κόκκινων φυκών Asparagopsis που μειώνει τις εκπομπές μεθανίου έως και 80%. Η πρόσθετη ύλη ζωοτροφής αποτελείται από 3-νιτροοξυπροπανόλη και η καινοτομία υποβλήθηκε σε επιστημονική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι αποτελεσματική. Η καινοτομία χαιρετίσθηκε από την Επίτροπο Στέλλα Κυριακίδου και η απόφαση τη Κομισιόν για την έγκριση της κυκλοφορίας σε όλη την ΕΕ είναι υπόθεση λίγων μηνών.
Άλλα βήματα προς τη μείωση μεθανίου
Όμως, αυτό είναι ένα μικρό βήμα και για να υιοθετηθεί από τα εκατομμύρια μικρούς και μεγάλους κτηνοτρόφους στην ΕΕ πρέπει να γίνουν πολλά. Πρώτα πρέπει να μπει σε εφαρμογή η στρατηγική «Farm to Fork»,το κεφάλαιο για τα τρόφιμα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία καθορίζει τον δρόμο για να γίνουν βιώσιμα τα συστήματα παραγωγής τροφίμων στην ΕΕ. Έπειτα, η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), το πρόγραμμα των επιδοτήσεων της γεωργίας και της κτηνοτροφίας της ΕΕ, πρέπει να ξανασχεδιαστεί ώστε μέρος των επιδοτήσεων να πάει σε μέτρα μείωσης των εκπομπών μεθανίου, όπως η χρήση πρόσθετων ζωοτροφών, η καλύτερη διαχείριση της κοπριάς και το βιοαέριο. Αλλά, αυτό φαίνεται προς το παρόν να αργήσει να υλοποιηθεί.
Ακόμη, μια άλλη προοπτική για μείωση του μεθανίου είναι η μείωση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τηρώντας απλά συμβουλευτικό ρόλο, ενημερώνει για τις επιπτώσεις που έχει η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος στον πλανήτη.
Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πάνω από το 40% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι θα επέλεγαν βιολογικά τρόφιμα στα σούπερ μάρκετ. Αλλά η πραγματική κατανάλωση είναι πολύ μικρότερη. Και το ίδιο θα συμβεί αν η μείωση της κατανάλωσης βόειου κρέατος βασιστεί μόνο σε εθελοντικά μέτρα. Σύμφωνα με την οργάνωση Changing Markets, οι ισχυρές συστάσεις της ΕΕ για τις διατροφικές επιλογές των Ευρωπαίων, η ενθάρρυνσή τους να προτιμούν βιώσιμα συστήματα καλλιέργειας και κτηνοτροφίας, μπορεί να βοηθήσει στο 15-19% των μειώσεων του μεθανίου που απαιτούνται έως το 2030. Χωρίς αυτές τις παρεμβάσεις οι εκπομπές μεθανίου από τον κτηνοτροφικό τομέα της ΕΕ θα μειωθούν κατά μόλις 3,7% έως το χρονικό σημείο αναφοράς 2030.