Τι έχουν να πουν οι επικριτές του φυτικού και του καλλιεργούμενου κρέατος σχετικά με τα οφέλη του στην υγεία, το περιβάλλον, καθώς και τον τρόπο παραγωγής τους;
Ο όρος “ψεύτικο κρέας” είναι ένας πιο “επιθετικός” χαρακτηρισμός των υποκατάστατων κρέατος, δηλαδή οι φυτικές εναλλακτικές ή το καλλιεργούμενο, κυτταρικό κρέας. Αν και η αναφορά σε αυτά τα προϊόντα γενικά ως κρέας έχει επικριθεί ευρέως από τη βιομηχανία κρέατος, με αποτέλεσμα μια πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής της Γερουσίας να προτείνει υποχρεωτική ρύθμιση για την επισήμανση των προϊόντων φυτικής προέλευσης, η φράση “ψεύτικο κρέας” χρησιμοποιείται ευρέως για να χαρακτηρίσει αυτά τα προϊόντα “μη” κρέατος.
Τα ψεύτικα κρέατα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης, όπως ένα σουβλάκι μανιταριών και πρωτεΐνες με βάση τα κύτταρα. Οι καταναλωτές τα επιλέγουν ως μια απάντηση στο συμβατικό κρέας, για χάρη της βιωσιμότητας και της ευημερίας των ζώων. Επιπλέον, πολλές είναι οι μελέτες που υποστηρίζουν τα οφέλη των διαιτών με βάση τα φυτά.
Ωστόσο, οι επικριτές των εναλλακτικών κρέατος, αυτοί δηλαδή που το χαρακτηρίζουν ως επί τω πλείστω και “ψεύτικο κρέας”, έχουν ορισμένες αντικρουόμενες απόψεις στα θετικά του φυτικού\καλλιεργούμενου κρέατος. Ας δούμε, λοιπόν, τι έχει να πει η αντίπαλη πλευρά.
Περιεκτικότητα σε πολλά πρόσθετα
Αρχικά, οι επικριτές του φυτικού και καλλιεργούμενου κρέατος αναφέρουν πως χρειάζονται πολλά πρόσθετα για να κάνουν αυτά τα προϊόντα να μοιάζουν και να έχουν γεύση συμβατικού, ζωικού κρέατος. Για παράδειγμα, το χημικά εξευγενισμένο λάδι καρύδας και φοινικέλαιο προστίθενται συχνά σε μπιφτέκια φυτικής προέλευσης για να μιμηθούν την απαλή και ζουμερή υφή του κρέατος, μαζί με χρωστικούς παράγοντες, όπως εκχυλίσματα παντζαριών, οι οποίοι μιμούνται το κόκκινο χρώμα του κρέατος. Επιπλέον, το καλλιεργούμενο κρέας με βάση τα κύτταρα, παρασκευάζεται από ένα ζωικό κύτταρο που στη συνέχεια αναπτύσσεται σε εργαστηριακή καλλιέργεια για να δημιουργηθεί ένα κομμάτι κρέατος, γεγονός που πολλοί βρίσκουν αμφιλεγόμενο.
Αμφιλεγόμενα οφέλη στην υγεία
Όσον αφορά τα οφέλη των φυτικού και καλλιεργούμενου κρέατος στην υγεία, οι πιο αυστηροί κριτές του αναφέρουν πως πολλά από αυτά τα προϊόντα περιέχουν στην πραγματικότητα περισσότερα κορεσμένα λιπαρά από ένα μπιφτέκι βοείου κρέατος. Φέρνουν το ειδικό παράδειγμα πως ο κιμάς φυτικής προέλευσης μπορεί να περιέχει έως και έξι φορές περισσότερο νάτριο από τα ισοδύναμα προϊόντα κρέατος, ενώ τα λουκάνικα φυτικής προέλευσης περιέχουν δύο τρίτα λιγότερο νάτριο κατά μέσο όρο.
Σχετικό δημοσίευμα στην ιστοσελίδα Healthy Food αμφισβητεί μια δοκιμή οκτώ εβδομάδων σε 36 ενήλικες στις ΗΠΑ, στην οποία διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση περισσότερων φυτικών προϊόντων, σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη δίαιτα, βελτίωσε τους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, καθώς αναφέρουν πως απαιτείται περισσότερη έρευνα για την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων.
Περί Βιωσιμότητας
Στον αντίποδα των ισχυρισμών περί βιωσιμότητας και καλύτερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος, ακόμα και οι πιο σκεπτικοί δεν μπορούν να αμφισβητήσουν εντελώς τη συνεισφορά τους. Χαρακτηριστικά, το αμερικανικό μπιφτέκι Beyond Meat ισχυρίζεται ότι χρησιμοποιεί 99% λιγότερο νερό, 93% λιγότερη γη και παράγει 90% λιγότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από ένα παραδοσιακό μπιφτέκι.
Ωστόσο, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των φυτικών προϊόντων είναι ένα και αυτό αμφιλεγόμενο θέμα, ειδικά επειδή τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα έχουν επικριθεί ευρέως ως περιβαλλοντικά μη βιώσιμα. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε αυτόν τον μήνα στο The Lancet Planetary Health εξέτασε τις ηθικές και οικονομικές επιπτώσεις της κατανάλωσης περισσότερων φυτικών προϊόντων. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ικαι η μετάβαση από το βόειο κρέας σε προϊόντα φυτικής προέλευσης θα μείωνε το αποτύπωμα άνθρακα της παραγωγής τροφίμων στις ΗΠΑ κατά 2,5-13,5%, μειώνοντας τον αριθμό των ζώων που χρειάζονται για την παραγωγή βοείου κρέατος κατά 2-12 εκατομμύρια.