Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει όριο μετανάστευσης για το στυρένιο στα τρόφιμα
Η ασφάλεια του στυρενίου, μιας χημικής ένωσης που χρησιμοποιείται ευρέως στην παραγωγή πλαστικών υλικών επαφής με τρόφιμα (FCM), βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της επιστημονικής και κανονιστικής προσοχής. Αν και το στυρένιο έχει εγκριθεί για χρήση σε FCM χωρίς περιορισμούς μετανάστευσης, πρόσφατες μελέτες και αξιολογήσεις οδηγούν σε αναθεώρηση των υφιστάμενων κανόνων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων) να επανεξετάσει την πιθανή γονιδιοτοξικότητα του στυρενίου έπειτα από στοματική έκθεση, καθώς και τη γενικότερη ασφάλειά του για χρήση σε πλαστικά υλικά με όριο ειδικής μετανάστευσης (SML) τα 40 μg/kg τροφίμων.
Τα επιστημονικά δεδομένα μέχρι σήμερα
Η EFSA πραγματοποίησε εκτενή επανεξέταση μελετών in vivo, που κάλυπταν πολλαπλά γενετικά τελικά σημεία και κρίσιμους ιστούς, όπως το ήπαρ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η από του στόματος χορήγηση στυρενίου σε πειραματόζωα δεν προκάλεσε γονιδιοτοξικές επιδράσεις, ακόμη και σε υψηλές δόσεις. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την ύπαρξη γονιδιοτοξικότητας του στυρενίου μέσω της στοματικής οδού. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της EFSA, για ουσίες που δεν εμφανίζουν γονιδιοτοξικότητα, ένα όριο SML έως 50 μg/kg τροφίμου θεωρείται ασφαλές. Έτσι, η προτεινόμενη τιμή των 40 μg/kg δεν εγείρει ανησυχίες, υπό φυσιολογικές συνθήκες χρήσης.
Παρά τα θετικά ευρήματα, οι συστάσεις της EFSA έρχονται σε αντίστιξη με την ταξινόμηση του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), ο οποίος από το 2019 ενέταξε το στυρένιο και τον κύριο μεταβολίτη του (στυρένιο-7,8-οξείδιο) στην ομάδα 2Α, δηλαδή ως «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο». Το γεγονός αυτό προκάλεσε επανεκτίμηση της χρήσης της ουσίας σε FCM, με την EFSA το 2020 να εκφράζει επιφυλάξεις και να ζητά περισσότερα δεδομένα τοξικοκινητικής και μηχανισμών δράσης. Κατά τις διαβουλεύσεις, διαπιστώθηκε ότι η μετανάστευση στυρενίου από ορισμένα υλικά σε τρόφιμα μπορεί να υπερβαίνει τα 10 μg/kg και σε ορισμένες περιπτώσεις να φτάνει έως και τα 230 μg/kg, ενώ οι συγκεντρώσεις υπολειμματικών μονομερών στα πλαστικά μπορεί να φτάνουν τα 1000 mg/kg. Οι διακυμάνσεις αυτές καθιστούν την εφαρμογή ενός αυστηρότερου SML επιβεβλημένη, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται υπόψη περιβαλλοντικές και μακροχρόνιες επιδράσεις.
Η Επιτροπή βασίστηκε στη τιμή-οδηγό του ΠΟΥ για το πόσιμο νερό και στον καθιερωμένο συντελεστή κατανομής 10%, προκειμένου να καταλήξει στο προτεινόμενο SML των 40 ppb (μικρογραμμάρια ανά κιλό τροφίμου). Αυτή η προσέγγιση είναι συνήθης στα FCM, ωστόσο το όριο αυτό βασίζεται σε παλαιότερα δεδομένα, και όχι στα πρόσφατα ευρήματα του IARC και της EFSA, τα οποία θα μπορούσαν να επανακαθορίσουν τη στάθμιση κινδύνου. Σύμφωνα με τους όρους αναφοράς που ορίστηκαν στις 5 Μαΐου 2023, ζητείται η εκ νέου αξιολόγηση της ασφάλειας χρήσης πολυμερών με βάση το στυρένιο με SML 40 ppb, ώστε να επαληθευθεί η επάρκεια του ορίου ως προστατευτικού μέτρου για τη δημόσια υγεία.
Ακολουθήστε το Cibum 
