Η «νοητική εναλλαγή» είναι ένα βασικό συστατικό του πολυαγαπημένου βιντεοπαιχνιδιού.
Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο το περιοδικό BMC Medicine και διερεύνησε τη χρήση του παιχνιδιού Tetris για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD) δείχνει ότι μια μόλις συνεδρία διάρκειας 20 λεπτών μπορεί να έχει μακροχρόνια θετικά αποτελέσματα στους ασθενείς.
Αυτό το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε Σουηδούς επαγγελματίες υγείας που αντιμετώπισαν τραυματικές εμπειρίες λόγω της πανδημίας COVID-19.
Οι ερευνητές εστίασαν στη μέθοδο της νοητικής εναλλαγής, έναν μηχανισμό που ενεργοποιείται όταν οι παίκτες του Tetris πρέπει να σκεφτούν πώς να περιστρέψουν και να τοποθετήσουν τα διάφορα μπλοκ για να ταιριάξουν στη σωστή θέση.
Η νοητική εναλλαγή θεωρείται ότι καταλαμβάνει γνωστικούς πόρους που διαφορετικά θα χρησιμοποιούνταν για την αναπαραγωγή τραυματικών αναμνήσεων και εικόνων. Έτσι, παρεμβαίνει στις τραυματικές αναδρομές, μειώνοντας την έντασή τους.
Η μελέτη περιελάμβανε 164 επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι βίωσαν εργασιακά τραύματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα έπαιξε Tetris για 20 λεπτά, ενώ η άλλη ομάδα άκουσε ένα podcast φιλοσοφίας για το ίδιο χρονικό διάστημα.
Οι συμμετέχοντες που έπαιξαν Tetris παρουσίασαν μείωση των αναδρομών τους κατά 85,9% μέσα σε πέντε εβδομάδες. Πολλοί από αυτούς ανέφεραν ότι δεν είχαν καθόλου τραυματικές αναμνήσεις στο τέλος της περιόδου παρακολούθησης. Στην ομάδα του Tetris, οι συμμετέχοντες είχαν κατά μέσο όρο μία αναδρομή ανά εβδομάδα, ενώ στην ομάδα του podcast καταγράφηκαν περίπου πέντε αναδρομές ανά εβδομάδα.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν ότι οι βελτιώσεις δεν περιορίστηκαν μόνο στην πενταεβδομαδιαία φάση. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες τρεις και έξι μήνες μετά την αρχική παρέμβαση. Εκείνοι που έπαιξαν Tetris συνέχισαν να βιώνουν μειωμένα συμπτώματα PTSD σε σύγκριση με την ομάδα του podcast.
Αυτό σημαίνει ότι η επίδραση της σύντομης παρέμβασης διήρκεσε για τουλάχιστον έξι μήνες, κάτι που οι ερευνητές βρήκαν εξαιρετικά εντυπωσιακό. Η επικεφαλής της μελέτης, καθηγήτρια Emily Holmes, δήλωσε ότι η αποτελεσματικότητα της μεθόδου τους εξέπληξε, καθώς είναι ασυνήθιστο να παρατηρούνται τόσο σημαντικές βελτιώσεις με μια τόσο σύντομη παρέμβαση.
Η οπτικοποίηση της πτώσης και της περιστροφής των μπλοκ στο Tetris μπορεί να ανακατευθύνει τον εγκέφαλο, μειώνοντας τη δυνατότητα των τραυματικών εικόνων να “εισβάλλουν” στις σκέψεις του ατόμου. Με αυτόν τον τρόπο, ο εγκέφαλος απορροφάται από μια ανταγωνιστική εργασία, κάνοντας τις τραυματικές αναδρομές λιγότερο έντονες ή συχνές.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση, που περιλαμβάνει ανταγωνιστικές εργασίες απεικόνισης όπως το Tetris, αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη μέθοδο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του PTSD, και μάλιστα με έναν προσιτό και μη φαρμακευτικό τρόπο.
Αν αυτή η παρέμβαση μπορεί να εφαρμοστεί ευρέως, θα μπορούσε να αποτελέσει μια σημαντική ανακάλυψη στη θεραπεία των ψυχολογικών τραυμάτων, ειδικά σε περιπτώσεις όπου άλλες μορφές θεραπείας δεν είναι εύκολα προσβάσιμες ή ανεκτές.