Ποια η διαφορά των καταψυκτών υγρού αζώτου και των “ταχείας κατάψυξης”.
Οι κρυογονικοί καταψύκτες είναι ένα είδος εξοπλισμού που χρησιμοποιείται τόσο στη βιομηχανία τροφίμων όσο και σε τεχνολογίες συντήρησης προϊόντων για ιατρικούς σκοπούς και όχι μόνο. Οι καταψύκτες τέτοιου τύπου αναπτύσσουν παρά πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που κυμαίνονται από -150°C έως και -270°C, κατά τις οποίες αλλάζουν οι χημικές ιδιότητες των αερίων και χωρίζονται σε δυο κατηγορίες.
Σύμφωνα με το CryoSpain, η μία τεχνολογία της κρυσταλλικής συντήρησης λειτουργεί με ψεκασμό υγρού αζώτου σε σφραγισμένη δεξαμενή. ‘Καθώς το άζωτο εξατμίζεται, είναι σε θέση να απορροφά θερμότητα και να παραμένει στην επιφάνεια του παγωμένου υλικού σε σχήμα μικροσκοπικών κρυστάλλων”. Οι καταψύκτες αυτοί είναι γνωστοί ως “υγρού αζώτου” ή “LN2” και χρησιμοποιούνται κυρίως για τη συντήρηση των τροφίμων, καθώς η τεχνολογία αυτή επιτρέπει τη διατήρηση γεύσης, η υφής αλλά και υγρασίας.
Η άλλη τεχνολογία των κρυογονικών καταψυκτών διαθέτει ένα μοντέλο ταχείας κατάψυξης που μπορεί να εξασφαλίσει τη διατήρηση ευαίσθητων βιολογικών υλικών και δειγμάτων. “Ανάλογα με το πραγματικό σχήμα που παίρνει ο κρυογονικός καταψύκτης, είναι δυνατό να γίνει διάκριση μεταξύ καταψύκτη ντουλαπιών, μεμονωμένων μονάδων, εξοπλισμού σε σχήμα σήραγγας ή σπειροειδούς, μεταξύ άλλων επιλογών”.
Αυτοί οι μηχανισμοί απαιτούν χαμηλότερο κόστος κεφαλαίου από τις μηχανικές καταψύξεις, φυσικά η απόκτηση ψυκτικών ουσιών που επαιτεί ένας κρυογονικός καταψύκτης θα ανεβάσει το κόστος. Ακόμη, ο τελευταίος απαιτεί συντήρηση όπως οι κατάλληλοι εξαερισμοί, και ενδείκνυται κυρίως όταν υπάρχει περιορισμός χώρου. Η μηχανική κατάψυξη από την άλλη, αποτελεί μια πιο συμβατική μέθοδο ψύξης υλικών και περιλαμβάνει αμμωνία ή διοξείδιο του άνθρακα. Τέτοιοι καταψύκτες συνήθως συνίστανται για παραγωγές μεγάλου όγκου.
Οι κρυογονικοί καταψύκτες σε γενικές γραμμές χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση μεταλλικών προϊόντων υψηλής ποιότητας, δειγμάτων ιστών προς επιστημονικά πειράματα, εμβολίων, καυσίμου πυραύλου, αλλά και προϊόντων διατροφής.
Ακριβώς επειδή η συγκεκριμένη τεχνική επιτρέπει σε ζωντανούς ιστούς να αποθηκεύονται και να διατηρούνται σε αυτές τις θερμοκρασίες, η κρυογονική διατήρηση χρησιμοποιείται πειραματικά και για τη διατήρηση ανθρώπινων σωμάτων μετά θάνατο. Βέβαια κάτι τέτοιο δεν έχει αποκαταστήσει κάποιον στη ζωή, τουλάχιστον όχι ακόμα, αλλά οι επιστήμονες ελπίζουν ότι οι γιατροί στο μέλλον θα έχουν αναπτύξει τις τεχνικές που θα το καταφέρουν. “Απέχουμε αυτή τη στιγμή πολύ μακριά από το να κάνουμε την απαραίτητη επιδιόρθωση του επιπέδου των κυττάρων που θα απαιτούνταν για να σωθεί κάποιος που έχει αποκατασταθεί κρυογονικά”, είχε αναφέρει ο Dr. Anders Sandberg, μέλος του UK Cryonics Research Network, στο BBC Radio. Ωστόσο αν πραγματοποιηθεί κάτι τέτοια στο μέλλον, προκύπτει το ερώτημα αν θα μπορούν να διαφυλαχθούν παράλληλα και οι αναμνήσεις του ατόμου.
Σύμφωνα με αυτήν τη τεχνική, αμέσως μετά το θάνατο το ανθρώπινο σώμα ψύχεται, ενώ του παρέχονται ενέσεις με διάφορες χημικές ουσίες προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος πήξης του αίματος και βλάβης στον εγκέφαλο. Έπειτα αφαιρείται το αίμα το οποίο εγχέεται σε ένα διάλυμα
που ονομάζεται «κρυοπροστατευτικό» για να σταματήσει η ανάπτυξη κρυστάλλων πάγου σε όργανα και ιστούς. “Η ιδέα είναι να γίνει ψύξη αρκετά γρήγορα ώστε να μην στερηθείτε οξυγόνου, γιατί αυτό είναι που πραγματικά αρχίζει να βλάπτει το εγκέφαλος, ακόμη και μέσα σε λίγα λεπτά από το θάνατο, εάν διατηρείτε φυσιολογική θερμοκρασία σώματος. Όμως όπως έχει αποδειχθεί όταν οι άνθρωποι έχουν πέσει σε κρύες λίμνες και σχεδόν πνίγονται, αν μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματος αρκετά, τότε το χρονικό παράθυρο μεγαλώνει”, είχε αναφέρει επίσης ο καθηγητής.
Επί του παρόντος υπάρχουν μόνο τρεις εγκαταστάσεις παγκοσμίως που προσφέρουν αυτή τη διαδικασία, δυο στις ΗΠΑ και μία στη Ρωσία, ενώ απαγορεύεται η διεξαγωγή της τεχνικής σε ζωντανούς οργανισμούς.