Είναι τα φυτικά γιαούρτια πραγματικά τόσο υγιεινά όσο το κανονικό γιαούρτι;
Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι μειώνουν τη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και η αυξανόμενη δημοτικότητα των φυτικών προϊόντων, είναι σχεδόν ατελείωτοι.
Για ορισμένους, τα γαλακτοκομικά προκαλούν πεπτικά προβλήματα και πρόσθετες ανησυχίες για την υγεία, ενώ άλλοι ανησυχούν για την ευημερία των ζώων και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της γαλακτοβιομηχανίας. Αυτοί και πολλοί άλλοι προβληματισμοί έχουν οδηγήσει σε μια μεγάλη έκρηξη των φυτικών εναλλακτικών γαλακτοκομικών προϊόντων – είτε πρόκειται για γάλα, τυρί, βούτυρο ή υποκατάστατα γιαουρτιού.
Και όπως έχετε λογικά διαπιστώσει, θα βρείτε μια εντυπωσιακή ποικιλία φυτικών γαλακτοκομικών επιλογών στα περισσότερα μεγάλα σούπερ – μάρκετ της χώρας.
Τι αντίκτυπο έχουν όμως στο κοινό αυτά τα προϊόντα και ποιά είναι η διατροφική τους αξία ; Μια διατροφική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2024 στο Trends in Food Science & Technology αναλύει τις τρέχουσες εξελίξεις, προκλήσεις και μελλοντικές τάσεις του φυτικού γιαουρτιού.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την μελέτη, καθώς και άλλες έρευνες, θα σταθμίσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του φυτικού γιαουρτιού για να σας βοηθήσουμε να πάρετε τις καλύτερες αποφάσεις γύρω από την αγαπημένη σας προσθήκη smoothie, απαντώντας στο ερώτημα: Είναι τα φυτικά γιαούρτια πραγματικά τόσο υγιεινά όσο το κανονικό γιαούρτι;
Οι πιο υγιεινές επιλογές γιαουρτιού
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Nutrition το 2023 αξιολόγησε και συνέκρινε τα διατροφικά πλεονεκτήματα και τις παγίδες περισσότερων από 600 επιλογών γιαουρτιού – 462 εκδοχές γαλακτοκομικών προϊόντων και 160 εναλλακτικές λύσεις φυτικής προέλευσης – εξετάζοντας την περιεκτικότητα σε μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, λιπαρά και πρωτεΐνες), την περιεκτικότητα σε μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες και μέταλλα) και την προστιθέμενη ζάχαρη και νάτριο.
Χρησιμοποιώντας ως βαρόμετρο την κλίμακα Nutrient Rich Foods (NRF), οι συντάκτες της μελέτης κατέταξαν κάθε επιλογή γιαουρτιού με βάση τα θρεπτικά συστατικά που έχουν θετικό αντίκτυπο (φυτικές ίνες, ασβέστιο, βιταμίνη D, σίδηρο και πρωτεΐνη) και εκείνα που έχουν αρνητικό (νάτριο, συνολική περιεκτικότητα σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά).
Οι ερευνητές εξέτασαν όλη την γκάμα των επιλογών γιαουρτιού χωρίς γαλακτοκομικά, συμπεριλαμβανομένων των γιαουρτιών με αμύγδαλο, γάλα βρώμης, σόγιας, κάσιους, καρύδας, ακόμη και γιαουρτιών με λιναρόσπορο. Από την πλευρά των γαλακτοκομικών, ανέλυσαν μια εξίσου μεγάλη ποικιλία επιλογών, συμπεριλαμβανομένης της διαφορετικής περιεκτικότητας σε λιπαρά και γεύσεις, σε διαφορετικά στυλ, συμπεριλαμβανομένων των κανονικών και των στραγγιστών γιαουρτιών. Και αυτό που διαπίστωσαν ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον.
Συνολικά, τα φυτικά γιαούρτια προσέφεραν περισσότερες φυτικές ίνες, ενώ ήταν σημαντικά χαμηλότερα σε συνολική περιεκτικότητα σε ζάχαρη και νάτριο. Ωστόσο, αυτές οι εναλλακτικές λύσεις παρείχαν επίσης γενικά πολύ λιγότερο ασβέστιο, πρωτεΐνες και κάλιο σε σύγκριση με τα γιαούρτια με γαλακτοκομικά.
Πλεονεκτήματα φυτικού γιαουρτιού
Η μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι τα γιαούρτια καρύδας, αμυγδάλου και κάσιους περιείχαν σημαντικά υψηλότερες ποσότητες σιδήρου, ένα θρεπτικό συστατικό που είναι δύσκολο να βρεθεί σε μια φυτική διατροφή.
Σε όλους τους τομείς, πολλές φυτικές επιλογές προσφέρουν επίσης φυτικές ίνες, οι οποίες συνήθως δεν βρίσκονται στο κανονικό γιαούρτι και είναι επίσης ένα θρεπτικό συστατικό που οι Αμερικανοί δεν καταναλώνουν γενικά αρκετά.
Όλα τα φυτικά γιαούρτια, με εξαίρεση το γιαούρτι καρύδας, προσέφεραν πολύ χαμηλότερες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών. Και ενώ ορισμένες μελέτες διαπιστώνουν έλλειψη σύνδεσης μεταξύ κορεσμένων λιπαρών και καρδιακών παθήσεων, υπάρχουν άλλες που σημειώνουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Εξαιτίας αυτής της θολής εικόνας, είναι γενικά ένας καλός κανόνας να κρατάτε την πρόσληψη σε χαμηλά επίπεδα.
Αν και δεν θα ακολουθήσουν απαραίτητα όλοι όσοι απολαμβάνουν αυτές τις εναλλακτικές λύσεις γιαουρτιού μια εντελώς φυτική διατροφή, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η vegan δίαιτα συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για χρόνια νεφρική νόσο, υψηλή χοληστερόλη, υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, καρκίνο, διαβήτη και οστεοπόρωση.
Υπάρχουν επίσης έρευνες που δείχνουν ότι η μειωμένη πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου. Η μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι ενώ η πρόσληψη γαλακτοκομικών από μόνη της δεν συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας από καρκίνο, η ελάχιστη πρόσληψη γαλακτοκομικών (περίπου μία μερίδα ή λιγότερο την ημέρα) συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου και θνησιμότητας από καρκίνο.
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι υπάρχει ένα θετικό περιβαλλοντικό όφελος που συνδέεται με την απομάκρυνση από τις επιλογές γαλακτοκομικών προϊόντων.
Από μαγειρικής άποψης, τα φυτικά γιαούρτια προσφέρουν έναν μοναδικό τρόπο για να ενισχύσετε την κρεμώδη γεύση πολλών πιάτων με βάση τα φυτά, από γλυκά έως αλμυρά, χωρίς την παρουσία κρέμα γάλακτος.
Μειονεκτήματα φυτικού γιαουρτιού
Μπορεί να είναι δύσκολο να βρείτε βασικά θρεπτικά συστατικά όπως ασβέστιο, πρωτεΐνες, κάλιο και βιταμίνη D στα φυτικά γιαούρτια. Ενώ ορισμένες ετικέτες θα φτάσουν κάπως τα μακροθρεπτικά των γαλακτοκομικών, αυτό γίνεται μόνο με πρόσθετα, μερικά από τα οποία μπορεί να μην απορροφώνται τόσο καλά από τον οργανισμό όσο τα φυσικά συστατικά.
Μιλώντας για πρόσθετα, πολλά φυτικά γιαούρτια περιλαμβάνουν προσθήκες όπως κόμμεα και άμυλο για να δημιουργήσουν μια υφή παρόμοια με αυτή που έχουμε συνηθίσει στο κανονικό γιαούρτι. Ενώ αυτά τα συστατικά είναι τεχνικά ασφαλή, μερικοί άνθρωποι θέλουν να τα αποφεύγουν ή έχουν ακόμη και ευαισθησίες σε αυτά.
Πολλά από τα γιαούρτια φυτικής προέλευσης παρασκευάζονται με κοινά αλλεργιογόνα όπως η σόγια ή οι ξηροί καρποί, συμπεριλαμβανομένων των αμυγδάλων και των κάσιους. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί γύρω από αυτές τις επιλογές αν δεν είστε σίγουροι για την κατάσταση αλλεργίας του ατόμου στο οποίο μπορεί να τα σερβίρετε.
Τέλος, ενώ πολλές επιλογές φυτικού γιαουρτιού αρχίζουν τώρα να ενσωματώνουν προβιοτικά, δεν θα τα περιέχουν όλες οι εταιρείες, όπως θα περιέχει πάντα το γιαούρτι με γαλακτοκομικά.
Ακολουθήστε το Cibum 
