Τα εντυπωσιακά – και τρομακτικά – ευρήματα επιστημόνων.
Τα πλαστικά σωματίδια βρίσκονται παντού: Στο έδαφος όπου καλλιεργείται η τροφή μας, στο νερό που πίνουμε και στον αέρα που αναπνέουμε. Έφτασαν εκεί από το πλαστικό που πετάμε, το οποίο καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής, ποτάμια και θάλασσες.
Εκεί τα πλαστικά απόβλητα διασπώνται αργά, απελευθερώνοντας μικροσκοπικά σωματίδια που ονομάζονται μικροπλαστικά και ακόμη πιο μικροσκοπικά νανοπλαστικά στο περιβάλλον.
Τα μικροπλαστικά εντοπίζονται επίσης όλο και περισσότερο σε όλο το ανθρώπινο σώμα. Δεν είμαστε σίγουροι για το πώς βρέθηκαν εκεί, αν και υπάρχουν τρεις πιθανές διαδρομές. Μπορεί να προσλαμβάνουμε μικροπλαστικά όταν τρώμε και πίνουμε, ή να τα αναπνέουμε στους πνεύμονές μας, ή να τα απορροφούμε μέσω του δέρματός μας. Πρόσφατα προτάθηκε μια άλλη οδός, σύμφωνα με την οποία τα μικροπλαστικά εισέρχονται στη μύτη μας και από εκεί στον εγκέφαλό μας.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, θεωρούνταν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος υπήρχε σε θαυμάσια απομόνωση από το υπόλοιπο σώμα. Ο λεγόμενος αιματοεγκεφαλικός φραγμός, ένα ειδικό στρώμα κυττάρων, προστατεύει τον εγκέφαλο από κάθε είδους παθογόνους μικροοργανισμούς και βλαβερές ουσίες.
Ωστόσο, τώρα γνωρίζουμε ότι ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός μπορεί να παραβιαστεί, επειδή έχουν βρεθεί μικρά πλαστικά σωματίδια στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο JAMA network open, έχει υποδείξει ότι ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός έχει τουλάχιστον ένα ευάλωτο σημείο όπου τα μικροπλαστικά μπορεί να είναι σε θέση να εισέλθουν στον εγκέφαλο. Αυτό το πιθανό σημείο εισόδου πρότειναν ερευνητές του Freie Universität Berlin και του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο. Πρόκειται για τη μύτη, όπου υπάρχουν ειδικά νεύρα, τα οσφρητικά νεύρα, που ανιχνεύουν τις οσμές.
Τα οσφρητικά νεύρα περνούν από το εσωτερικό της μύτης, μέσα από το κρανίο και στη συνέχεια απευθείας σε τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται οσφρητικός βολβός. Οι ερευνητές προτείνουν ότι τα μικροσωματίδια που εισπνέονται στη μύτη μπορεί με κάποιο τρόπο να μεταφέρονται κατά μήκος των οσφρητικών νεύρων και στον εγκέφαλο.
Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματά τους αναλύοντας δείγματα ιστών από κατοίκους του Σάο Πάολο που είχαν πεθάνει και είχαν υποβληθεί σε συνήθεις ιατροδικαστικές νεκροψίες. Αφαίρεσαν τους οσφρητικούς βολβούς από αυτούς τους εγκεφάλους και τους ανέλυσαν χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές.
Οκτώ από τους 15 εγκεφάλους που μελετήθηκαν είχαν μικροπλαστικά στους οσφρητικούς βολβούς τους. Ωστόσο, αυτά τα οκτώ δείγματα είχαν μόνο 16 μικροπλαστικά σωματίδια μεταξύ τους, γεγονός που ίσως γεννά κάποια αισιοδοξία.
Αυτά τα 16 πλαστικά σωματίδια περιλάμβαναν θραύσματα, σφαίρες και ίνες και ήταν κατασκευασμένα από πολυπροπυλένιο, νάιλον και άλλα πλαστικά. Ορισμένες από τις ίνες θα μπορούσαν να προέρχονται από ρούχα. Αυτό είναι λογικό, επειδή το πλύσιμο των ρούχων που είναι κατασκευασμένα από συνθετικές ίνες αποτελεί σημαντική πηγή μικροπλαστικών στο περιβάλλον.
Η νέα μελέτη είναι μία μόνο από τις πολλές που έχουν αναφέρει την παρουσία μικρών πλαστικών σωματιδίων στο ανθρώπινο σώμα. Οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες αφορούν τα μικροπλαστικά, τα οποία είναι σωματίδια μεγέθους έως πέντε χιλιοστών. Πολύ λίγες μελέτες έχουν εξετάσει τα νανοπλαστικά στο ανθρώπινο σώμα.
Τα νανοπλαστικά έχουν μέγεθος μικρότερο από ένα χιλιοστό του χιλιοστού – τόσο μικροσκοπικά που είναι δύσκολο να ανιχνευθούν χωρίς ειδικό εξοπλισμό, και λίγοι επιστήμονες έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτόν τον εξοπλισμό.
Ο λόγος που τα νανοπλαστικά είναι σημαντικά είναι ότι, σε αντίθεση με τα μικροπλαστικά, είναι τεκμηριωμένο ότι είναι επιβλαβή για τα ζωντανά κύτταρα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα νανοπλαστικά είναι αρκετά μικρά ώστε να εισέρχονται στο εσωτερικό των κυττάρων. Μόλις εισέλθουν, μπορούν να σκοτώσουν το κύτταρο.
Έχει αποδειχθεί ότι τα νανοπλαστικά σκοτώνουν κύτταρα σε έμβρυα ζώων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε γενετικές ανωμαλίες στα ζώα, εάν το έμβρυο εκτεθεί σε υψηλή δόση νανοσωματιδίων.
Ευτυχώς, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι άνθρωποι έχουν υποστεί μεγάλη αύξηση των γενετικών ανωμαλιών τα τελευταία χρόνια. Ίσως ο πλακούντας είναι σε θέση να εμποδίσει τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά να φτάσουν στο έμβρυο.
Πρέπει να μάθουμε πολύ περισσότερα για την παρουσία μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στο ανθρώπινο σώμα. Αυτή η έρευνα είναι ίσως η αρχή.
Ακολουθήστε το Cibum 
