Ο ΠΟΥ καλεί για επείγουσα δράση.
Aύξηση στις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, τα ποσοστά υπέρβαρων και παχυσαρκίας καθώς και χαμηλά επίπεδα σωματική δραστηριότητα μεταξύ των νέων, έδειξε η τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στην Ευρώπη, που βασίζεται σε δεδομένα από 44 χώρες που συμμετέχουν στη μελέτη Health Behavior in School-aged Children (HBSC). Το ανησυχητικό μάλιστα είναι πως τα δεδομένα αυτά αφορούν εκείνους από λιγότερο εύπορες οικογένειες, με τον ΠΟΥ να καλεί για επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση αυτών των τάσεων.
Τα ευρήματα της μελέτης HBSC έχουν επιπτώσεις στην επίτευξη παγκόσμιων στόχων για την υγεία, όπως αυτοί στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs). Η εστίαση της έκθεσης στην υγεία των εφήβων ευθυγραμμίζεται με τον στόχο 3.4 του SDG, ο οποίος προτρέπει τις χώρες να μειώσουν την πρόωρη θνησιμότητα από μη μεταδοτικές ασθένειες κατά ένα τρίτο έως το 2030. Αντιμετωπίζοντας τις βαθύτερες αιτίες των ανισοτήτων στην υγεία και προωθώντας υγιεινές συμπεριφορές μεταξύ των εφήβων, οι χώρες μπορούν να συμβάλουν σε έναν υγιή πληθυσμό και λιγότερο άγχος στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Η νέα έκθεση του ΠΟΥ παρατηρεί μείωση στις υγιεινές διατροφικές συμπεριφορές και αύξηση των ανθυγιεινών επιλογών. Η κατανάλωση γλυκών και ζαχαρούχων ποτών, για παράδειγμα, παραμένει υψηλή με έναν στους τέσσερις έφηβους (25%) να αναφέρει καθημερινή κατανάλωση γλυκών ή σοκολάτας. Η τάση είναι υψηλότερη μεταξύ των κοριτσιών (28%) από τα αγόρια (23%) και έχει αυξηθεί από το 2018.
Αν και η καθημερινή κατανάλωση αναψυκτικών έχει μειωθεί ελαφρώς από την προηγούμενη έρευνα, εξακολουθεί να επηρεάζει περίπου το 15% των εφήβων, με υψηλότερα ποσοστά στα αγόρια (16%) από τα κορίτσια (14%) και σε άτομα από λιγότερο εύπορες οικογένειες. Η έκθεση δείχνει ότι οι έφηβοι από οικογένειες χαμηλότερου εισοδήματος είναι πιο πιθανό να καταναλώνουν ροφήματα με ζάχαρη και λιγότερο πιθανό να τρώνε φρούτα και λαχανικά καθημερινά. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ανισότητα υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των υποκείμενων κοινωνικοοικονομικών παραγόντων που συμβάλλουν σε αυτές τις τάσεις.
Μια βασική σύσταση από τον ΠΟΥ Ευρώπης είναι η αναθεώρηση του μάρκετινγκ σχετικά με τα ανθυγιεινά τρόφιμα. Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία των εφήβων αποτελούν σοβαρή ανησυχία του κοινού για μεγάλο χρονικό διάστημα και το ποσοστό έχει αυξηθεί μόλις από την προηγούμενη έρευνα το 2018 από 21% σε 23% το 2022. Η έρευνα δείχνει επίσης χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας μεταξύ των εφήβων. Ο ΠΟΥ συνιστά στους νέους να κάνουν τουλάχιστον 60 λεπτά μέτριας έως έντονης φυσικής δραστηριότητας (MVPA) καθημερινά.
Συνολικά, μόνο το 25% των αγοριών και το 15% των κοριτσιών επιτυγχάνουν 60 λεπτά MVPA καθημερινά, με τη συμμετοχή να μειώνεται με την ηλικία, ιδιαίτερα μεταξύ των κοριτσιών. Περίπου το 60% των εφήβων πληρούν τις συστάσεις του ΠΟΥ για έντονη σωματική δραστηριότητα (VPA) τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα και είναι επίσης χαμηλότερο μεταξύ των κοριτσιών (51%).
Αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων διευρύνεται με την ηλικία, με το 65% των 11χρονων κοριτσιών να πληρούν τη σύσταση σε σύγκριση με μόλις 46% των 15χρονων κοριτσιών. Οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες είναι εμφανείς, με τους εφήβους από πιο εύπορες οικογένειες να αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα τόσο του MVPA όσο και του VPA. Αυτό υποδηλώνει ότι παράγοντες όπως η πρόσβαση σε ασφαλείς χώρους για φυσική δραστηριότητα και συμμετοχή σε οργανωμένα αθλήματα μπορεί να επηρεαστεί από το οικογενειακό εισόδημα.
Οι χώρες καλούνται να αναπτύξουν προσαρμοσμένες παρεμβάσεις, όπως προγράμματα με βάση τα σχολεία, πρωτοβουλίες με βάση την κοινότητα και εκστρατείες δημόσιας υγείας για να υποστηρίξουν και να ευαισθητοποιήσουν σχετικά με πιο υγιεινές συμπεριφορές μεταξύ των εφήβων, ιδιαίτερα εκείνων που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα.