Ενώ ειδικοί αμφισβητούν το κατά πόσο τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα είναι πράγματι κακά για την υγεία, μια ομάδα επιστημόνων φτιάχνει ένα υγιεινό μενού με αυτά.
Πρόσφατα, επιστήμονες από την Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή της Κυβέρνησης της Μεγάλης Βρετανίας για τη Διατροφή (SACN) αποδόμησαν την δαιμονοποίηση των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, επισημαίνοντας πως τα στοιχεία που τα ενοχοποιούν για την πρόκληση ορισμένων ζητημάτων στην υγεία πρέπει να αντιμετωπίζονται με τη δέουσα προσοχή.
Ως εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα ορίζουμε όσα έχουν υποστεί αρκετή ή πολλή επεξεργασία κατά την παραγωγή, με την προσθήκη αλατιού, συντηρητικών κ.α. Χαρακτηριστικό παράδειγμα- και αντικείμενο πολλών συζητήσεων- τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα.
Ορισμένες έρευνες έχουν συνδέσει τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα όπως το παγωτό, το ζαμπόν, τα πατατάκια, το ψωμί μαζικής παραγωγής και τα δημητριακά πρωινού με μια σειρά από κακά αποτελέσματα για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου κινδύνου ορισμένων μορφών καρκίνου, αύξησης βάρους και καρδιακών παθήσεων. Αλλά στην εξέταση των στοιχείων, οι Βρετανοί ειδικοί εντόπισαν αβεβαιότητες και αιτήθηκαν περισσότερες μελέτες για να διερευνηθεί διεξοδικά η σύνδεση.
Μέρος του ζητήματος για τους ειδικούς είναι ότι είναι δύσκολο να ορίσουμε τι μετράει ως εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο και ως εκ τούτου ο κάθε ερευνητής να έχει έναν διαφορετικό ορισμό και να καταλήξει σε διαφορετικό συμπέρασμα για το ίδιο τρόφιμο απλά και μόνο επειδή χρησιμοποιεί διαφορετική ταξινόμηση από κάποιον άλλον.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει προταθεί το σύστημα ταξινόμησης Nova, για το οποίο όμως εξέφρασαν αμφιβολίες, καθώς δεν διευκρινίζει αν τα ευρέως καταναλώσιμα τρόφιμα είναι υπερεπεξεργασμένα ή όχι.
Η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι μέχρι τώρα ανασκοπήσεις για τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα είναι παραπλανητικές και μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στους καταναλωτές. Πρόσθεσε ότι η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων «μπορεί να είναι δείκτης» άλλων ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών και συμπεριφορών στον τρόπο ζωής.
Η επιτροπή ζήτησε περισσότερες μελέτες για το σύστημα Nova και την «ανάπτυξη ενός συστήματος ταξινόμησης εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων που μπορεί να εφαρμοστεί αξιόπιστα για την εκτίμηση της κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο».
Είναι όμως δυνατόν να υπάρξει μια ισορροπημένη δίαιτα με υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα;
Nωρίτερα αυτό το μήνα δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα μιας μελέτης από επιστήμονες από το Ερευνητικό Κέντρο Ανθρώπινης Διατροφής Grand Forks του USDA Agricultural Research Service (ARS) απέδειξαν ότι υπάρχει δυνατότητα να υπάρξει μια υγιεινή διατροφή με το 91% των θερμίδων να προέρχονται από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά χρησιμοποιώντας την κλίμακα Nova.
«Η μελέτη είναι μια απόδειξη της ιδέας που δείχνει μια πιο ισορροπημένη άποψη για τα πρότυπα υγιεινής διατροφής, όπου η χρήση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να είναι μια επιλογή», δήλωσε η διατροφολόγος της, Julie Hess από το Grand Forks Human Nutrition Research Center
Στη μελέτη, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν την κλίμακα NOVA για να καθορίσουν ποια τρόφιμα θα ταξινομήσουν ως υπερεπεξεργασμένα. Η κλόμακα αναφέρει 4 ομάδες
ανάλογα με το βαθμό επεξεργασίας τους: (1) Μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα. (2) Επεξεργασμένα μαγειρικά συστατικά. (2) Επεξεργασμένα τρόφιμα. και (4) Υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.
Για να ελέγξουν εάν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την οικοδόμηση μιας υγιεινής διατροφής, επιστήμονες και συνεργάτες της ARS δημιούργησαν ένα μενού με πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό και σνακ χρησιμοποιώντας το MyPyramid ως οδηγό για ένα μοτίβο διατροφής επτά ημερών, 2.000 θερμίδων η κάθε ημέρα.
Το μενού αποτελούνταν από τρόφιμα που κατηγοριοποιήθηκαν ως υπερεπεξεργασμένα σύμφωνα με τουλάχιστον 2 βαθμίδες του Nova και η διατροφή ακολουθούσε τα πρότυπα μιας τυπικής και ισορροπημένης δίαιτας, με μερίδες ομάδων και υποομάδων φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, πρωτεϊνούχων τροφίμων και γαλακτοκομικών.
Μερικά από τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα που χρησιμοποίησαν περιελάμβαναν κονσέρβες φασολιών, στιγμιαίο πλιγούρι βρώμης, γάλα εβαπορέ, ψωμί ολικής αλέσεως και αποξηραμένα φρούτα.
Σύμφωνα με την Hess, το μενού κατάφερε να συγκεντρώσει 86 από 100 βαθμούς στον Δείκτη Υγιεινής Διατροφής-2015, πληρώντας τα περισσότερα κριτήρια, εκτός από την περιεκτικότητα σε νάτριο, στο οποίο υπερέβαινε τις συστάσεις, και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα οποία ήταν κάτω από το όριο.
Ακολουθήστε το Cibum 
