Π. Λαδακάκος (Μαγικός Κήπος): Η διαφοροποίηση που οδήγησε στην ξαφνική επιτυχία – Μαρούλια όλο το χρόνο χωρίς φυτοφάρμακα!

Ένας από του βασικούς μετόχους της “Μαγικός Κήπος” και πρόεδρος της Intelligent Green Crops, Παναγιώτης Λαδακάκος μίλησε στο cibum και τη Δέσποινα Χάρου, για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που κάνει τα προϊόντα της εταιρίας να ξεχωρίζουν, τον ρόλο της τεχνολογίας, τα σχέδια επέκτασης και για τον στόχο των 9.000.000 μαρουλιών το χρόνο.

   Της Δέσποινας Χάρου

Βλέποντας στον πρωτογενή τομέα μια μεγάλη ευκαιρία και θέλοντας να διαφοροποιήσουν το επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο πάντα στο χώρο της πράσινης ανάπτυξης, το 2019 μια ομάδα επιτυχημένων επαγγελματιών που προέρχονται από το χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δημιουργεί στο Κάστρο Βοιωτίας μια καινοτόμο επιχείρηση, τον “Μαγικό κήπο”.  Πρόκειται για μια θερμοκηπιακή μονάδα υδροπονικής καλλιέργειας (καλλιέργεια εκτός εδάφους) 20 περίπου στρεμμάτων που παράγει φυλλώδη λαχανικά της οικογένειας των μαρουλιών, υπό την Intelligent Green Crops, θυγατρική του ομίλου ΕΝΤΕΚΑ, πρωτοπόρου στον τομέα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το ιδιαίτερο δε χαρακτηριστικό της εταιρείας είναι πως διαθέτει τα μαρούλια στο εμπόριο, μέσα στο γλαστράκι τους.

   Ο κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, απόφοιτος του Μετσοβίου Πολυτεχνείου και Πρόεδρος της IGC καθώς και ένας από τους βασικούς μετόχους της, μίλησε στο Cibum μεταξύ άλλων για τα σχέδια της εταιρίας από δω και πέρα, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που τους κάνει να ξεχωρίζουν, καθώς και το ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης και της τεχνολογίας στο εγχείρημα τους.

Συναντήσαμε αρκετές δυσκολίες και κάποια πράγματα αν τα γνωρίζαμε εξ αρχής θα τα είχαμε κάνει νωρίτερα. Αυτό όμως είναι πλέον και η προστιθέμενη αξίας μας.

   Ο “Μαγικός κήπος” σήμερα αποδίδει 8.000.000 μαρούλια ετησίως αλλά για τον κύριο Λαδακάκο αυτό είναι μόνο ένα σημείο αναφοράς για να φτάσουν το στόχο των 9.000.000 μαρουλιών το χρόνο. Δεν είναι πολλά, αν σκεφτεί κανείς πως η εταιρία έχει φτάσει στα 8 εκ. τεμάχια μόλις σε πέντε χρόνια καθώς η πρώτη καλλιέργεια ξεκίνησε τελικά το 2020 εν μέσω πανδημίας. Το γεγονός πως η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε υπό τη σκιά του κορωνοϊού, άλλαξε αρκετά το business plan της εταιρίας αφού οι δυσκολίες δεν ήταν λίγες όπως μας επισημαίνει ο κύριος Λαδακάκος, ωστόσο αυτή είναι και η προστιθέμενη αξία τους, σημειώνει. Άλλωστε αν η προσαρμοστικότητα δεν είναι συνώνυμο της εξέλιξης, τότε τίποτα δεν είναι. “Με πολύ προσπάθεια, πολλές δοκιμές, αρκετή εμπειρία από την γεωπονική μου ομάδα η οποία είναι μέσα, καταφέραμε να κάνουμε το μαγικό κήπο, ίσως τη μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής φυλλωδών λαχανικών στην Ελλάδα”.

Βέβαια ο κύριος Λαδακάκος δεν είναι μόνος του σε αυτό αφού ο κ. Κωνσταντίνος Φιλιππίδης, Mηχανολόγος Mηχανικός και Διευθύνων Σύμβουλος της IGC, είναι ο άνθρωπος που έχει την καθημερινή παρακολούθηση της λειτουργίας του θερμοκηπίου, καθώς και ο κ. Παναγιώτης Παπασταματίου, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και πρώην συμφοιτητής του, που είναι από τους βασικούς μετόχους και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της INC. 

Πρόκειται για ένα απόλυτα καθαρό προϊόν.

    Η μονάδα πλέον με 45 άτομα προσωπικό προχωρά με σταθερά βήματα και αρκετά ικανοποιητικά ώστε να μείνει πιστή στον αγώνα της εξέλιξης, παρόλο που ο κύριος Λαδακάκος φαίνεται να γνωρίζει καλά πως μια ενδεχόμενη επέκταση της μονάδας δεν είναι εύκολη υπόθεση και απαιτεί αρκετές προσαρμογές. Απαντώντας στην ερώτηση μας αν είναι στα σχέδια τους η επέκταση του μαγικού κήπου και σε άλλα λαχανικά, ο κύριος Λαδακάκος απαντά: 

“Θέλουμε να επεκτείνουμε την μονάδα και να την πάμε παρακάτω. Κοιτάμε επεκτάσεις της και πιθανές δραστηριότητες και σε άλλες μορφές λαχανικών. Η συγκεκριμένη μονάδα, έτσι όπως είναι δεν μπορεί να υποστηρίξει αλλά είδη. Μπορεί να κάνει παραλλαγές πράσινων λαχανικών όπως τα είδη μαρουλιού και ενδεχομένως βοτάνων όπως ο δυόσμος. Χρειάζονται αρκετά μεγάλες προσαρμογές για να γίνει κάτι τέτοιο” μας είπε o Κύριος Λαδακάκος. Βέβαια όπως επισημαίνει, η υδροπονική καλλιέργεια σε αλλά λαχανικά είναι κάτι που εφαρμόζεται ήδη σε άλλες χώρες όπως η Τουρκία, η οποία είναι παρά πολύ ενεργή στο κομμάτι αυτό.

   Τα λαχανικά του μαγικού κήπου τώρα διατίθενται σχεδόν σε όλα τα σούπερ μάρκετ και το γεγονός πως είναι ένα από τα μοναδικά (αν όχι το μοναδικό) λαχανικά που διατίθενται μέσα σε γλαστράκι, σίγουρα τα κάνει να ξεχωρίζουν. Ωστόσο η μεγαλύτερη διαφοροποίηση κρύβεται στα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους, τονίζει ο κύριος Λαδακάκος, τόσο όσον αφορά την ποιότητα, τη διάρκεια ζωής, τη σπατάλη όσο και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. 

“Το γεγονός ότι τα προϊόντα μας πωλούνται σε γλαστράκι σημαίνει πως δεν έχει ξεκινήσει ακόμη η θανάτωση του φυτού, άρα έχει πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής, καθώς θα διατηρηθεί φρέσκο πάνω από διπλάσιο χρόνο σε σχέση με ένα συμβατικό που θα αγοράσει ο καταναλωτής ήδη κομμένο”, τονίζει. “Δηλαδή ο καταναλωτής, συνήθως ένα 30% από το μαρούλι το πετάει γιατί του μαράθηκε στην πορεία. Κάτι τέτοιο με το δικό μας δεν συμβαίνει”, συνεχίζει. Ο ίδιος δεν παραλείπει να αναφερθεί και στα φυτοφάρμακα, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στις προδιαγραφές της καλλιέργειας τους όπως ξεκάθαρα τονίζει, πράγμα το οποίο γνωρίζουν οι προμηθευτές μέσω εργαστηριακών μετρήσεων.

“Το ότι λέει κάποιος πως ένα προϊόν δεν περιέχει φυτοφάρμακα δεν αρκεί, θα πρέπει να μπορεί και να το αποδείξει, πράγμα το οποίο γίνεται μέσα από εργαστηριακές μετρήσεις και ανεξάρτητα εργαστήρια που μπορούν να το πιστοποιήσουν… Είναι σημαντικό επίσης πως κάποιος μπορεί να το πιστοποιήσει και από την ίδια την παραγωγική διαδικασία, δηλαδή το θερμοκήπιο μας υπό προϋποθέσεις είναι επισκέψιμο. Όλοι οι προμηθευτές έρχονται βλέπουν την παραγωγική διαδικασία, έτσι όταν κάποιος διαθέτει εμπειρία στον πρωτογενή τομέα μπορεί να δει αν γίνεται χρήση φυτοφαρμάκων ή όχι”, σημειώνει.

Τα προϊόντα του μαγικού κήπου είναι ανεξάρτητα από τις κλιματολογικές συνθήκες.

Ένα ακόμη πλεονέκτημα του προϊόντος, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι μπορείς να εγγυηθείς στους προμηθευτές αλλά και τον καταναλωτή, ένα προϊόν σταθερής ποιότητας κατά τη διάρκεια του έτους. Η πρωτογενής παραγωγή υποφέρει από την κλιματική αλλαγή, ενώ η υδροπονική καλλιέργεια διαφυλάσσει για τα μαρούλια ένα προστατευμένο περιβάλλον σταθερών κλιματολογικών συνθηκών. “Γίνονται συνεχείς έλεγχοι θερμοκρασίας, υγρασίας και όλα αυτά κρατιούνται μέσα σε κάποια συγκεκριμένα όρια”. “Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι έχεις πολύ μεγάλη εξοικονόμηση όχι μόνο σε γη, αλλά και στους λοιπούς πόρους, δηλαδή το νερό είναι συνεχώς ανακυκλώσιμο, περνάει στα κανάλια και ξανά γυρνάει πίσω. Γενικά είναι μια εξαιρετικά βιώσιμη μέθοδος παραγωγής”.

  Βέβαια αυτά τα πλεονεκτήματα δεν έρχονται χωρίς κάποιο κόστος, καθώς η τιμή των μαρουλιών υπολογίζεται στο περίπου, γύρω στα 25% υψηλότερη από τα συμβατικά. Αν λοιπόν αναλογιστούμε πως η κρίση κόστους διαβίωσης δεν επιτρέπει στον καταναλωτή να αγοράσει τα απαραίτητα, προκειμένου τελικά να επιλέξει ένα τέτοιο προϊόν, το οποίο είναι εμφανώς πιο ακριβό, θα πρέπει να γνωρίζει τι ακριβώς προσφέρει. Έτσι λοιπόν σε μια εύλογη ερώτηση που κάναμε στον κύριο Λαδακάκο, για το αν πιστεύει πως ο μέσος καταναλωτής είναι αρκετά ενήμερος για αυτού του είδους τη γεωργία, απαντά:

   “Θεωρώ πως ο Έλληνας καταναλωτής έχει πολλά να μάθει ακόμη σε σχέση την υδροπονία γιατί δεν νομίζω πως είναι ακόμη τόσο ενημερωμένος. Εμείς πραγματοποιούμε μια καμπάνια ενημέρωσης, αλλά δεν έχουμε προφανώς επαρκείς δυνάμεις για να ενημερώσουμε τον καταναλωτή πανελλαδικά, εκεί δηλαδή ίσως και το κράτος θα μπορούσε να συμβάλει στην ενημέρωση”, υπογραμμίζει. Όσον αφορά την τιμή ο ίδιος προσθέτει πως προκειμένου κάποιος να καταλάβει αν τελικά ένα προϊόν είναι ακριβότερο από ένα άλλο θα πρέπει να αναλογιστεί την ποσότητα που του μένει τελικά. Δεδομένου ότι από το συμβατικό μαρούλι απορρίπτεται σχεδόν το 1/3 ενώ από τα προϊόντα του μαγικού κήπου σχεδόν τίποτα, μάλλον η τιμή δεν έχει τόση μεγάλη διαφορά αλλά αυτό που κάνει τη διαφορά είναι η σχέση της με την ποιότητα.

Η κάθετη γεωργία είναι μια τεχνική παραγωγής που πιθανόν να έχει νόημα στα πλαίσια επέκτασης της μονάδας.

    Στην πορεία της συζήτησης μας με τον κύριο Λαδακάκο, η φιλοδοξία του τόσο για εξέλιξη της εταιρίας όσο και για αύξηση της παραγωγής κατά 1.000.000 μαρούλια, καθόλου ευκαταφρόνητος αριθμός  αν σκεφτούμε πως πρόκειται για μια και μόνο μονάδα, μας γέννησε άλλη μια απορία και αφορά μια άλλη αναδυόμενη τεχνολογία στο χώρο του πρωτογενή τομέα: Την κάθετη καλλιέργεια. Πρόκειται μια εναλλακτική μέθοδο καλλιέργειας όπου η παραγωγή πραγματοποιείται σε εσωτερικούς χώρους υπό ελεγχόμενες συνθήκες, σε πολυεπίπεδες στρώσεις, συχνά με τεχνητό φως και φυσικά με τη μέθοδο της υδροπονίας. Η τεχνολογία αυτή ουσιαστικά δίνει λύση στις χώρες που μαστίζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, ωστόσο ο κύριος Λαδακάκος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να είναι ένα από τα μελλοντικά πλάνα τους, αν και δεν είναι στα άμεσα σχέδια της εταιρίας.

“Πράγματι πρόκειται για μια τεχνική παραγωγής που κάνουν πολύ στο εξωτερικό και το έχουμε σκεφτεί και πιθανώς να έχει νόημα στα πλαίσια της επέκτασης της μονάδας να το κάνουμε. Ωστόσο στις βόρειες χώρες που έχει εφαρμοστεί αυτό έχει πιο πολύ νόημα γιατί δεν έχουν πολύ μεγάλη ηλιοφάνεια, ενώ στην Ελλάδα αξιοποιούμε το φυσικό φωτισμό. Εάν δημιουργήσουμε  πολλαπλά επίπεδα, αυτομάτως ακυρώνουμε το φυσικό φωτισμό στα κάτω επίπεδα. Έτσι κανείς πρέπει να ζυγίσει εάν μια επέκταση πρέπει να την κάνει σε γειτονική γη. Ούτως ή άλλως με το να κανείς την παραγωγή αυτή σε φυσικό έδαφος, θα χρειαζόσουν υπερδεκαπλάσια γη για κανονική φύτευση της ίδιας ποσότητας. Επομένως μιλάμε για τεράστια εξοικονόμηση γης, ωστόσο για την ώρα δεν την έχουμε στους προγραμματισμούς μας”.

 Η τεχνητή νοημοσύνη είναι κάτι που έχουμε ήδη αρχίσει να βάζουμε στην μονάδα μας.

   Το μόνο σίγουρο για την ηγετική ομάδα του μαγικού κήπου είναι πως πυλώνας της δημιουργίας τους και κινητήριος δύναμη τους είναι η ίδια τεχνολογία σε κάθε της μορφή και η ραγδαία ανάπτυξη της την οποία ακολουθούν. Άλλωστε όπως μας επισημαίνει και ο ίδιος ο κύριος Λαδακάκος, η χρήσιμη τεχνολογία που περιλαμβάνει αυτό το εγχείρημα ήταν αυτό το οποίο οδήγησε εκείνον και την εταιρία του στο να μπούν σε αυτό το αντικείμενο εξ αρχής. Φυσικά η χρήσιμη τεχνολογία πλέον είναι ταυτόσημη με την τεχνητή νοημοσύνη η οποία δεν άρχισε να εφαρμοστεί και στο Μαγικό Κήπο.

“Είναι κάτι που έχουμε αρχίσει ήδη να βάζουμε στη μονάδα μας. Για παράδειγμα έρχεται ήδη αυτές τις μέρες μια ομάδα εξειδικευμένη από το εξωτερικό, η οποία με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και πτήσεις drone πάνω από τις γραμμές παραγωγής θα μπορούν αυτοματοποιημένα να διαβάζουν πολύ περισσότερα πράγματα από αυτά τα οποία διαβάζουμε εμείς, από το πως μεγαλώνει κάθε γραμμή παραγωγής, να εντοπίζει πιθανές αστοχίες που χρειάζονται βελτίωση και να προτείνει λύσεις”, λέει ο κύριος Λαδακάκος.

   Ο ίδιος αισιοδοξεί πως καθώς όλες αυτές οι τεχνολογίες που σχετίζονται με την υδροπονική καλλιέργεια γίνονται όλο και πιο mainstream, είναι πιθανόν να δούμε αρκετά πράγματα στα επόμενα χρόνια και από τις γύρω χώρες, τονίζοντας μάλιστα πως αυτό είναι το μέλλον του πρωτογενή τομέα.  

  “Νομίζω πρέπει όχι μόνο οι επιχειρηματίες, αλλά και ο μέσος αγρότης να εξελίξει τις παραγωγές μέσα από νέες τεχνολογίες για να μπορέσει να είναι πιο ανταγωνιστικός και να παράγει ένα προϊόν ποιοτικά ανώτερο. Οι νέες τεχνολογίες είναι το μέλλον και μια μονάδα θα πρέπει αργότερα να πατήσει στα πόδια της για να είναι βιώσιμη”, καταλήγει.