«Κλειδί» για βελούδινη επιδερμίδα η διατροφή

Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο σε έκταση όργανο στο ανθρώπινο σώμα. Η επιφάνεια που καλύπτει φτάνει μέχρι τα δύο τετραγωνικά μέτρα ενώ το βάρος του φτάνει μέχρι τα 12 κιλά και αποτελεί το 15% του συνολικού βάρους, ενώ το πάχος και η δομή του αλλάζει ανάλογα με τη περιοχή στην οποία βρίσκεται.  Είναι πολύ ζωτικό όργανο αφού είναι υπεύθυνο για μια σειρά βασικών λειτουργιών, ενώ παράλληλα, αποτελεί και δείκτη για την εκδήλωση παθήσεων σε διάφορα όργανα.

Δομικά το δέρμα μας αποτελείται από τρεις στιβάδες

• Την επιδερμίδα, που είναι η εξωτερική στιβάδα του δέρματος, και παρέχει άμεση προστασία από τους εξωτερικούς παράγοντες, ενώ είναι υπεύθυνη σε μεγάλο βαθμό για την εξωτερική εμφάνιση του ατόμου
• Το δέρμα, ακριβώς κάτω από την επιδερμίδα που, μεταξύ άλλων, περιέχει ισχυρό συνδετικό ιστό, τα θυλάκια των τριχών και τους ιδρωτοποιούς αδένες.
• Την υποδόρια στιβάδα, που βρίσκεται πιο βαθιά και σχηματίζεται κυρίως από λίπος και συνδετικό ιστό.

Οι βασικές λειτουργίες του δέρματος είναι οι εξής :

1. Προστατευτική λειτουργία. Το δέρμα δρα προστατευτικά, εμποδίζοντας βλαπτικούς παράγοντες του περιβάλλοντος καθώς και την ηλιακή ακτινοβολία να βλάψουν το σώμα μας. Η φυσική σκληρότητά του αποτρέπει την είσοδο βλαβερών χημικών και την εισβολή οργανισμών, όπως βακτηρίων και ιών και παράγει σμήγμα που είναι απαραίτητο για την καλή διατήρηση του δέρματος. Παράλληλα, περιβάλλει τα διάφορα όργανα του σώματος και με αυτό τον τρόπο παρέχει μηχανική στήριξη και τα διατηρεί στη θέση τους.
2. Θερμορυθμιστική λειτουργία. Η εφίδρωση είναι η παραγωγή κι εξάτμιση του ιδρώτα μέσω των ιδρωτοποιών αδένων που είναι κατανεμημένοι με μεγάλη πυκνότητα σε όλο το σώμα.
3. Αισθητήρια λειτουργία. Το δέρμα είναι το πρώτο όργανο του σώματος που έρχεται άμεσα και συνεχώς σε επαφή με το περιβάλλον. Μεταδίδει ερεθίσματα όπως αυτό της αφής, του θερμού, του ψυχρού, της πίεσης, της θέσης, της κίνησης και του πόνου, μέσω ενός τεράστιου δικτύου αισθητικών νευρώνων.
4. Παραγωγή βιταμίνης D, που είναι αναγκαία για την ανάπτυξη και τη συντήρηση των οστών μας και παράγεται κυρίως στο δέρμα υπό την επίδραση του ηλιακού φωτός. Το δέρμα επίσης συμμετέχει στο μεταβολισμό ορισμένων ορμονών από τις οποίες εξαρτώνται τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου.
5. Το δέρμα παίζει σημαντικό ρόλο συμμετέχοντας στους ανοσολογικούς μηχανισμούς με την παρουσία διαφόρων κυττάρων.
6. Το δέρμα ανανεώνεται συνεχώς με την απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων της επιφάνειας, αυτό επιτυγχάνεται με μια διαδικασία γνωστή ως κερατινοποίηση.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία του δέρματος

• Ηλικία – η διαπερατότητα και απορροφητικότητα του δέρματος είναι μεγαλύτερη στα νεογέννητα και στα παιδιά σε σχέση με τους ενήλικες.
• Η κατάσταση του δέρματος. Σε τραύματα ή εκδορές η διαπερατότητα είναι πολύ αυξημένη. Χημικές ουσίες επίσης που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό, προκαλούν παράλληλα και την αύξηση της διείσδυσης
• Ενυδάτωση του δέρματος – η διαπερατότητα είναι μεγαλύτερη στην ενυδατωμένη επιδερμίδα σε σχέση με το ξηρό δέρμα και αυτό γιατί η ενυδάτωση αυξάνει τη διαπερατότητα της κεράτινης στιβάδας. Το νερό αυξάνει δραστικά και ενισχύει σε μεγάλο βαθμό τη διαπερατότητα του δέρματος σε αντίθεση με τα λιπαρά συστατικά τα οποία δεν έχουν καμία επίδραση.
• Η υπεραιμία – αγγειοδιαστολή των αιμοφόρων αγγείων μετά από επίδραση διαφόρων ερεθισμάτων όπως ηλιακό φως, έντονη άσκηση, τριβή κ.λ.π. προκαλούν είτε τοπικά είτε σε όλο το δέρμα, αύξηση της διαπερατότητας
• Διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η υγρασία, η ξηρασία, η έκθεση στον ήλιο, καθώς και η χρήση διαφόρων φαρμάκων.

Η σημασία της διατροφής

Για να διατηρηθεί το δέρμα υγιές και λαμπερό είναι απαραίτητη η τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, καθώς επίσης και η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών.

Η κακή και χαμηλά ενεργειακή  διατροφή αποδυναμώνει την άμυνα του οργανισμού και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του δέρματος (π.χ. ακμή). Μελετητές έχουν αναφέρει ότι αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης οδηγεί στη δυσλειτουργία του κολλαγόνου (ουσία που προσδίδει στο δέρμα συνοχή και ευκαμψία) του δέρματος προκαλώντας την εμφάνιση καφέ κηλίδων.

Η κατάλληλη διατροφή δύναται να παίζει προστατευτικό ρόλο κατά της γήρανσης. Με το πέρας της ηλικίας οι ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης μειώνονται με αποτέλεσμα το δέρμα να χαλαρώνει και να δημιουργούνται ρυτίδες. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες ( βιταμίνη Α, Ε, C, το σελήνιο και τα φλαβονοειδή) μπορούν να καθυστερήσουν το ρυθμό της φυσιολογικής γήρανσης, ενώ εξουδετερώνουν μερικώς την αρνητική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας και των άλλων παραγόντων που δημιουργούν ελεύθερες ρίζες. Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Ε και C, με παράλληλη τοπική εφαρμογή προϊόντων που περιέχουν τις ίδιες βιταμίνες, προσφέρει σημαντική προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.

Η σημασία του νερού

Όσον αφορά το νερό, θα πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 8-10 ποτήρια ημερησίως. Το νερό μεταφέρει θρεπτικά συστατικά στο δέρμα και απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες. Το δέρμα είναι το τελευταίο όργανο στο οποίο φτάνει το νερό και αν δεν λαμβάνουμε επαρκή ποσότητα θα είναι το πρώτο που θα αισθανθεί άμεσα τις επιπτώσεις που επιφέρει η έλλειψή του.

Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα

Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα λιπαρά ψάρια και στα ιχθυέλαια. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βοηθούν στις φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος καθώς ρυθμίζουν την παραγωγή ενδιάμεσων φλεγμονωδών μεσολαβητών   που σχετίζονται με την ανοσολογική λειτουργία του δέρματος.

Βιταμίνες και Ιχνοστοιχεία

Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της καλής υγείας του δέρματος.

Ας δούμε αναλυτικά τι προσφέρει η κάθε  ουσία και από που μπορούμε να τις προμηθευτούμε:

 Βιταμίνη Α:  Σε καταστάσεις έλλειψης της βιταμίνης παρατηρείται ευερεθιστότητα του δέρματος και ξηροδερμία.

Πλούσιες πηγές : ιχθυέλαια, μαργαρίνη, συκώτι, κρόκος αυγού, καρότα, ντομάτες, πατάτες, πεπόνι, μπρόκολο, σπανακι.

Γερμανοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι 30mg της ουσίας καθημερινώς μπορεί να μειώσει την ερυθρότητα και τη φλεγμονή που προκαλούνται από ηλιακό έγκαυμα.

Βιταμίνη Β:   Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β βοηθούν στην διατήρηση της ομαλής λειτουργίας λίπανσης του δέρματος.

Πλούσιες πηγές : πουλερικά, ψάρια, πράσινα λαχανικά, αυγά.

Βιταμίνη C:  Βοηθάει στην διατήρηση του κολλαγόνου. Συντελεί στην γρήγορη επούλωση των πληγών. Έλλειψη της βιταμίνης οδηγεί στην αποδυνάμωση των αιμοφόρων αγγείων  και στην ρήξη των τριχοειδών που βρίσκονται στις εξωτερικές στοιβάδες του δέρματος.

Πλούσιες πηγές : εσπεριδοειδή, ντομάτες,πιπεριές, μπρόκολο, σπανάκι.

Βιταμίνη Ε:  Διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Βοηθάει στην πρόληψη της γήρανσης του δέρματος και ενισχύει την αντοχή του δέρματος κατά της ηλιακής ακτινοβολίας.

Πλούσιες πηγές: σολωμός , όσπρια, αμύγδαλα, φυλλώδη λαχανικά, ελαιόλαδο

Σελήνιο: Μειώνει την καταστροφική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας στο δέρμα. Μελέτες έχουν δείξει ότι χαμηλά επίπεδα σεληνίου στο αίμα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος.

Πλούσιες πηγές : σιτάρι, σουσάμι, δημητριακά ολικής άλεσης.

Ψευδάργυρος:  Βοηθάει στη διατήρηση του κολλαγόνου και της ελαστίνης,.

Πλούσιες πηγές : οστρακοειδή, γαλοπούλα, μανιτάρια.

Αμύγδαλα

Προσπαθήστε να τρώτε το πρωί γιαούρτι με αμύγδαλα. Τα αμύγδαλα έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ τα προβιοτικά του γιαουρτιού βοηθούν στην προστασία από την ακμή και το έκζεμα. Πίνετε επίσης πράσινο τσάι, το οποίο είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες που προστατεύουν από τις βλάβες που προκαλεί η υπεριώδης ακτινοβολία.

Κι όμως ναι…. μπορούμε να καταναλώσουμε και τη βασίλισσα των γλυκών και να παραμένουμε νέες και όμορφες !!

Σοκολάτα !!!

Το κακάο περιέχει φλαβονόλες που έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την υφή του δέρματος και καταπολεμούν την ξηρότητα μέσω της πρόληψης της απώλειας νερού ,με αποτέλεσμα λιγότερες ρυτίδες. Οι φλαβονόλες του κακάου βελτιώνουν επίσης την κυκλοφορία του αίματος, μέσω του οποίου μεταφέρονται τα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο. Προτιμάτε τη σοκολάτα που περιέχει τουλάχιστον 70% κακάο !

Συμπερασματικά λοιπόν καταλήγουμε ότι για να έχουμε ένα όμορφο και υγιές δέρμα εξαρτάται και από το “πιάτο” μας όπου απαιτείται ισορροπημένη διατροφή με κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων και επαρκή πρόσληψη υγρών.

Αλλά το πιο σπουδαίο είναι ότι η ομορφιά του δέρματος ξεκινάει από μέσα μας !!!

 
*Μαριάννα Κορομβόκη Φαρμακοποιός BSc, MSc Δερματοφαρμακολογία-Κοσμητολογία Φαρμακευτική Αθηνών, ΕΚΠΑ

Δείτε:Πώς να προλάβετε την βαρυστομαχιά της Κυριακής του Πάσχα. Φάτε άφοβα αρκεί να κάνετε αυτό! 

δείτε: Marmite: το μοναδικό άλειμμα για σάντουιτς, για το οποίο έχει επιβληθεί πλαφόν, 2 βάζα ανά πελάτη! 

Δείτε: Η νέα ΚΥΑ για τη λειτουργία της εστίασης  

Δείτε: Κοκορέτσι Παρνασσού: Βήμα-βήμα η διαδικασία παρασκευής