Τα τρόφιμα που θα αντικαταστήσουν τις σημερινές διατροφικές συνήθειες, οι οποίες αναμένεται να αλλάξουν λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Της Δέσποινας Χάρου
Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής που έχει επιφέρει αρκετά υψηλές θερμοκρασίες και έντονη ξηρασία σε διάφορα μέρη του κόσμου, ο κίνδυνος ερημοποίησης ίσως είναι πιο κοντά από ότι νομίζαμε. Τα φαινόμενα αυτά είδαν σε μεγάλο βαθμό αρκετές χώρες της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης και το προηγούμενο καλοκαίρι, που σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση, οδήγησαν σε μεγάλη έλλειψη πρώτων υλών.
Σύμφωνα με την περσινή έκθεση των ενωμένων Εθνών, “702 έως 828 εκατομμύρια άνθρωπο επλήγησαν από την πείνα το 2021”, αναφέρει η έκθεση της Κατάστασης Επισιτιστικής Ασφάλειας και Διατροφής στον Κόσμο. Όπως αναφέρει η έκθεση, “οι κυριότεροι παράγοντες της επισιτιστικής ανασφάλειας και του υποσιτισμού ήταν συγκρούσεις, ακραίες κλιματικές συνθήκες και οικονομικές κρίσεις, σε συνδυασμό με αυξανόμενες ανισότητες”. Συνεπώς, οι ανησυχίες για επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τομέα της καλλιέργειας, αυξάνονται.
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, επιστήμονες ανά τον κόσμο, αξιολογούν τις τροφές που θα μπορούσαν να προσαρμοστούν σε τέτοιου είδους συνθήκες και να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μελλοντική διατροφή. Τον Ιούνιο του 2022, οι επιστήμονες στους Βασιλικούς Βοτανικούς Κήπους, στο Kew, απαρίθμησαν τροφές όπως τα φύκια, οι κάκτοι σαν το φραγκόσυκο, ο άγριος καφές και η “ψεύτικη μπανάνα” Enset (Ensete ventricosum, είδος αγριομπανανιάς).
“To Enset είναι συγγενής της μπανάνας», είπε στο CNBC ο James Borrell, επικεφαλής της έρευνας στο Trait Diversity and Function στο RBG Kew. “Όμως, ενώ μια μπανάνα είναι από τη Νοτιοανατολική Ασία και τρώτε τα φρούτα, το enset είναι από την Αφρική και έχει εξημερωθεί – και καλλιεργείται μόνο στην Αιθιοπία”, πρόσθεσε. “Στην πραγματικότητα τρώτε ολόκληρο τον κορμό, ή το ψευδοβλάστη, και τον υπόγειο κορμό”. “15 φυτά θα μπορούσαν να ταΐσουν έναν άνθρωπο για ένα χρόνο, επομένως είναι… πολύ μεγάλο και πολύ παραγωγικό”. Προς το παρόν, η RGB Kew λέει ότι η enset προμηθεύει τρόφιμα σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους στην Αιθιοπία, αλλά ο οργανισμός προσθέτει ότι «θα μπορούσε να είναι μια έξυπνη καλλιέργεια για το κλίμα για το μέλλον» χάρη στην «υψηλή απόδοση και ανθεκτικότητα σε μεγάλες περιόδους ξηρασίας».
Σε πιο παράκτιες περιοχές, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, άνθρωποι συλλέγουν και καταναλώνουν φύκια για αιώνες. Τον προηγούμενο μήνα, “η πρώτη αποκλειστική μονάδα βιομηχανίας φυκιών” του Ηνωμένου Βασιλείου γιόρτασε τα επίσημα εγκαίνιά της, με τους εμπλεκόμενους να ελπίζουν ότι θα βοηθήσει στην έναρξη της εμπορευματοποίησης ενός κλάδου, που έχει εδραιωθεί σε άλλα μέρη του κόσμου.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε προ διετίας στο Nature Plants, επιστήμονες από τους Βασιλικούς Βοτανικούς Κήπους, το Kew, το Πανεπιστήμιο του Greenwich, το CIRAD (το Γαλλικό Κέντρο Γεωργικής Έρευνας για τη Διεθνή Ανάπτυξη) και τη Σιέρα Λεόνε αποκαλύπτουν είδη καφέ που έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν στη μελλοντική προστασία της βιομηχανίας καφέ έναντι της κλιματικής αλλαγής. Ο καφές Stenophylla (Coffea stenophylla), είναι ένα άγριο είδος καφέ που αντέχει πολύ περισσότερο σε υψηλές θερμοκρασίες από τον παγκοσμίως γνωστό Arabica. Φαίνεται να έχει επίσης τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί ως πόρος αναπαραγωγής, για την παραγωγή νέων, ανθεκτικών στο κλίμα καλλιεργειών καφέ για παγκόσμια κατανάλωση. Ο Dr. Aaron Davis, επικεφαλής της έρευνας για καφέ στην RBG Kew, και επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας λέει: “Η μελλοντική προστασία της αλυσίδας εφοδιασμού καφέ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι ζωτικής σημασίας. Ο καφές οδηγεί μια παγκόσμια βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, υποστηρίζει την οικονομία πολλών τροπικών χωρών, και παρέχει τα προς το ζην σε περισσότερους από 100 εκατομμύρια παραγωγούς καφέ. Το να βρούμε ένα είδος καφέ που ευδοκιμεί σε υψηλότερες θερμοκρασίες και έχει εξαιρετική γεύση είναι μια επιστημονική ανακάλυψη που γίνεται μια φορά στη ζωή – αυτό το είδος θα μπορούσε να είναι απαραίτητο για το μέλλον του καφέ υψηλής ποιότητας”.
Επίσης σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, ο κάκτος φραγκόσυκου (nopal cactus) που ευδοκιμεί στην Ελλάδα και κυρίως στα νησιά, μπορεί να βοηθήσει στην επισιτιστική ανασφάλεια του μέλλοντος και μπορεί να αποδώσει 20 τόνους τροφής ανά εκτάριο (σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις, ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί στους 50 τόνους). Ως κάκτος, όχι μόνο αντέχει στην ξηρασία, αλλά αναπτύσσεται μέσω αυτής. Παράλληλα έχει την ικανότητα να συγκρατεί νερό τόσο στον καρπό όσο και στα φυλλώματα, αγαθό που προβλέπεται να εκλείπει πολύ σύντομα.
Η ανθεκτικότητα των τροφών αυτών μπορεί να καθοδηγήσουν μια νέα αγορά και συνάμα να αλλάξουν τον τροπο που σκεφτόμαστε για το φαγητό.
Πηγές:
Ακολουθήστε το Cibum 
