Απομυθοποίηση πρόσθετων που έχουν... "χημικό" άκουσμα

Τι στο καλό είναι το σορβικό κάλιο, το κιτρικό οξύ, το MSG ή το προπιονικό νάτριο;

Σύμφωνα με έρευνα του 2021 που διενήργησε το Διεθνές Συμβούλιο Πληροφοριών Τροφίμων των ΗΠΑ τα 2/3 των καταναλωτών θέλουν τρόφιμα που παρασκευάζονται με «καθαρά συστατικά». «Οι περισσότεροι λένε ότι δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στις λίστες συστατικών, επιλέγουν καθαρά συστατικά και αποφεύγουν συστατικά που ακούγονται χημικά», διαπίστωσε στην έρευνά της η μη κερδοσκοπική IFIC για την ασφάλεια των τροφίμων και τη διατροφή. «Όταν αυτοί οι ερωτηθέντες ρωτήθηκαν πώς ορίζουν τα καθαρά συστατικά, “όχι τεχνητά ή συνθετικά” ήταν η κορυφαία επιλογή».

«Η κατανόηση του τι υπάρχει στα τρόφιμα βοηθά τους καταναλωτές να επιλέξουν τα προϊόντα που θέλουν και χρειάζονται», είπε η διαιτολόγος Anna Rosales ανώτερη διευθύντριας στο Institute of Food Technologists, μια ομάδα επιστήμης τροφίμων.

Αν και τα πρόσθετα είναι εγκεκριμένα από τον FDA ή ταξινομείται «γενικά θεωρείται ασφαλές», ομάδες όπως η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής έχουν αμφισβητήσει τις διαδικασίες έγκρισης του οργανισμού και τις επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών. Άλλοι αμφισβητούν τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή συστατικών τροφίμων από φυσικές πηγές.

Ακολουθούν μερικά μόνο από τα συστατικά για τα οποία δέχεται ερωτήσεις συχνότερα η Rosales και μερικά άλλα που συχνά προτρέπουν τις αναζητήσεις στο Google για το εάν “Είναι ασφαλές;” .

Οξυντικά

Τα κοινά οξέα που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα για την ενίσχυση της γεύσης και τη διατήρηση των γεύσεων περιλαμβάνουν το κιτρικό οξύ, το μηλικό οξύ, το οξικό οξύ, το φωσφορικό οξύ, το ασκορβικό οξύ, το γαλακτικό οξύ, το γαλακτικό νάτριο και το κιτρικό τρινάτριο. Όλα απαντώνται στη φύση, αλλά συνήθως συντίθενται χημικά για χρήση σε τρόφιμα.

Βιταμίνες / μέταλλα

Τα δημητριακά πρωινού, εμπλουτισμένα με πολλές βιταμίνες και μέταλλα, βοήθησαν να γίνουν πολλά από αυτά τα θρεπτικά συστατικά γνωστά.

Μερικές βιταμίνες που δεν επισημαίνονται πάντα με το αντίστοιχο γράμμα είναι η θειαμίνη (Β1), η ριβοφλαβίνη (Β2), η νιασίνη (Β3) και το φολικό οξύ (Β9). οι βιταμίνες Β, όπως και άλλες, είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία του σώματος.

Σορβικό κάλιο — Ένα από τα πιο κοινά χημικά συντηρητικά, καθώς αποτρέπει την αλλοίωση χωρίς να αλλάζει άλλες ιδιότητες στα τρόφιμα. Μεταβολίζεται σε νερό και διοξείδιο του άνθρακα και δεν συσσωρεύεται στο σώμα. Εκτός από τις σπάνιες αλλεργικές αντιδράσεις, η έρευνα δεν έχει εντοπίσει κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου όταν καταναλώνονται λιγότερα από 25 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό σωματικού βάρους.
Βενζοϊκό κάλιο — Βρίσκεται φυσικά στα cranberries και συχνά προστίθεται σε αναψυκτικά. Όταν συνδυάζεται με ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) και θερμότητα ή φως, μπορεί να παραχθεί το καρκινογόνο βενζόλιο. Διαφορετικά, το συντηρητικό δεν ενέχει αποδεδειγμένους κινδύνους για την υγεία πέρα από πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις όταν καταναλώνεται με φειδώ.
Κιτρικό οξύ, σορβικό οξύ, γαλακτικό οξύ, βενζοϊκό οξύ, προπιονικό οξύ — Αυτά λειτουργούν για τη διατήρηση της τροφής κάνοντας τα τρόφιμα και τα ποτά πιο όξινα και επομένως εχθρικά για τους ανεπιθύμητους οργανισμούς. Όλα μπορούν να προέρχονται είτε από φυτά είτε από ανθρωπογενή και θεωρούνται ευρέως ασφαλή, αν και το βενζοϊκό οξύ μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένους.
Προπιονικό νάτριο ή ασβέστιο — Συνηθέστερα χρησιμοποιείται για την πρόληψη της μούχλας στα αρτοσκευάσματα και θεωρείται από καιρό ως ασφαλές ακόμη και σε σχετικά υψηλά επίπεδα, αν και μια πρόσφατη μελέτη του Χάρβαρντ συνέδεσε το προπιονικό με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη. Το McDonald’s αφαίρεσε το προπιονικό από τα ψωμάκια του το 2018.
Διοξείδιο του θείου — Χρησιμοποιείται συνήθως σε αποξηραμένα φρούτα για την πρόληψη του αποχρωματισμού ή για την πρόληψη της ανάπτυξης βακτηρίων στο κρασί. Η χρήση θειωδών αλάτων, συμπεριλαμβανομένου του διοξειδίου του θείου, για τη διατήρηση φρέσκων φρούτων και λαχανικών έχει απαγορευτεί από τον FDA για περισσότερα από 35 χρόνια και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τρόφιμα που αποτελούν πηγές βιταμίνης Β1. Όσοι πάσχουν από άσθμα ή αλλεργίες σε θειώδη θα πρέπει να το αποφεύγουν, αλλά για άλλους θεωρείται ασφαλές.
Νιτρώδη/νιτρικά άλατα — Υπάρχουν φυσικά στο περιβάλλον και σε ορισμένα τρόφιμα και χρησιμοποιούνται συχνότερα για τη συντήρηση των κρεάτων και την ενίσχυση του χρώματός τους. Το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου λέει ότι η υψηλή πρόσληψη νιτρωδών ή νιτρικών αλάτων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου. μπορούν να βρεθούν σε υψηλά επίπεδα στο πόσιμο νερό σε περιοχές όπου χρησιμοποιείται αζωτούχο λίπασμα.
BHT/BHA/TBHQ — Βουτυλιωμένο υδροξυτολουόλιο, βουτυλιωμένη υδροξυανισόλη και τριτ-βουτυλυδροκινόνη είναι συνθετικά αντιοξειδωτικά που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της τάγγισης. Ο FDA θεωρεί αυτές τις χημικές ουσίες ως ασφαλείς στα τρόφιμα σε χαμηλές δόσεις. το Κέντρο Επιστήμης στο Δημόσιο Συμφέρον δίνει μια βαθμολογία «αποφυγής» στο BHA και το TBHQ και «προσοχή» στο BHT σχετικά με τους κινδύνους καρκίνου.
MSG — Το γλουταμινικό μονονάτριο είναι ένα ενισχυτικό γεύσης που εμφανίζεται φυσικά στο τυρί παρμεζάνα, τις ντομάτες και άλλα τρόφιμα. Προέρχεται από άμυλα ή ζάχαρη, και χρησιμοποιείται επίσης σε μια ποικιλία συσκευασμένων τροφίμων, όπως τα κουλούρια Doritos και Dot’s. Παρά τα αυτοαναφερόμενα παράπονα για αντιδράσεις, η έρευνα δεν έχει επιβεβαιώσει ότι το MSG ευθύνεται.
Λεκιθίνη — Συχνά επισημαίνεται ως λεκιθίνη σόγιας για να δηλώσει την πηγή της, η λεκιθίνη είναι μια ομάδα χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για τη γαλακτωματοποίηση τροφίμων που απαντώνται φυσικά στα αυγά, τη σόγια, τα φιστίκια και αλλού. Είναι πηγή της βασικής θρεπτικής ουσίας χολίνης. Η έρευνα δεν έχει εντοπίσει ανησυχίες για την ασφάλεια για τη χρήση της λεκιθίνης ως πρόσθετου τροφίμων.
Προπυλενογλυκόλη — Αυτός ο τύπος αλκοόλης έχει μια σειρά χρήσεων, όπως τροποποίηση γεύσεων και υφών και διατήρηση της υγρασίας. Ο FDA περιορίζει την ποσότητα που μπορεί να τεθεί στα τρόφιμα, καθώς η τοξικότητα μπορεί να εμφανιστεί σε υψηλά επίπεδα, αν και όταν καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες, η έρευνα δεν έχει βρει επιπτώσεις στην υγεία για όσους δεν είναι αλλεργικοί σε αυτό.
Μονο- και διγλυκερίδια — Ένας γαλακτωματοποιητής που βρίσκεται συχνά σε μείγματα ψησίματος, μαργαρίνη και μια μεγάλη ποικιλία άλλων τροφίμων που η FDA και άλλοι οργανισμοί δεν έχουν συνδέσει με αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία. Ωστόσο, μπορεί να περιέχουν ίχνη τρανς λιπαρών, τα οποία έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν την κακή χοληστερόλη και μειώνουν την καλή χοληστερόλη.