Η απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα του Δικαστηρίου της ΕΕ
Στις 5 Ιουνίου, ο Γενικός Εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε επίσημη γνωμοδότηση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενήργησε παράνομα, καθώς επανεξέδωσε την έγκριση του φυτοφαρμάκου κυπερμεθρίνη, παρά το γεγονός ότι ο φάκελος επανεξέτασης παρουσίαζε σημαντικές ελλείψεις όσον αφορά τα στοιχεία τοξικότητας, βασίστηκε σε μη επικυρωμένα και μη ρεαλιστικά μέτρα μετριασμού των κινδύνων και αγνόησε την τοξικότητα για τα έντομα. Ο γενικός εισαγγελέας συμφωνεί με πολλά από τα επιχειρήματα που προέβαλε η PAN Europe στην έφεση που άσκησε κατά της επανεγκρίσεως της κυπερμεθρίνης, ενός εξαιρετικά τοξικού εντομοκτόνου, από την ΕΕ. Αυτό κατέστη δυνατό χάρη στην αναθεώρηση του κανονισμού Aarhus το 2021, ο οποίος παραχώρησε στις ΜΚΟ το δικαίωμα να αμφισβητούν τις εγκρίσεις φυτοφαρμάκων σε επίπεδο ΕΕ. Το 2024, το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ απέρριψε την υπόθεση κατά της επανακύρωσης της κυπερμεθρίνης, και η PAN Europe άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του Δικαστηρίου.
«Η γνωμοδότηση του γενικού εισαγγελέα στέλνει ένα σαφές μήνυμα: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να παρακάμπτει τους κανόνες για να εξυπηρετήσει τη βιομηχανία φυτοφαρμάκων και τα κράτη μέλη», δήλωσε ο Martin Dermine, εκτελεστικός διευθυντής της PAN Europe. «Η νομοθεσία της ΕΕ δεν είναι προαιρετική: υπάρχει για να προστατεύει την υγεία των ανθρώπων και το περιβάλλον, όχι για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εταιρειών».
Η γνωμοδότηση τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να παρακάμψει τα επιστημονικά συμπεράσματα της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) χωρίς να παρέχει ισχυρές και τεκμηριωμένες αιτιολογήσεις. Η EFSA είχε δηλώσει σαφώς ότι δεν μπορούσε να προσδιοριστεί καμία ασφαλής χρήση της κυπερμεθρίνης υπό ρεαλιστικές συνθήκες. Ωστόσο, η Επιτροπή αντέδρασε σε αυτή τη γνώμη επινοώντας μη επικυρωμένα μέτρα μετριασμού του κινδύνου, όπως μια μη ρεαλιστική μείωση κατά 99% της μεταφοράς του ψεκασμού, που θα καθιστούσε ασφαλή τη χρήση της ουσίας.
Ο καθηγητής Antoine Bailleux, νομικός σύμβουλος της PAN Europe, δήλωσε: «Μετά την απογοήτευση που προκάλεσε η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, είναι παρήγορο να βλέπουμε ότι ένας από τους πιο σεβαστούς γενικούς εισαγγελείς του Δικαστηρίου υποστηρίζει τα περισσότερα από τα επιχειρήματά μας. Το Δικαστήριο της ΕΕ διευκρίνισε ήδη το 2019 την υποχρέωση να ελέγχεται η μακροπρόθεσμη τοξικότητα τουλάχιστον ενός σκευάσματος φυτοφαρμάκου, πριν από τη χορήγηση έγκρισης από την ΕΕ. Ο γενικός εισαγγελέας υπενθυμίζει για άλλη μια φορά αυτή την υποχρέωση, αλλά η Επιτροπή και τα κράτη μέλη συνεχίζουν να μην τηρούν αυτή τη νομική υποχρέωση, γεγονός που θέτει σε υψηλό κίνδυνο την υγεία των πολιτών. Είμαστε βέβαιοι ότι το Δικαστήριο θα ακολουθήσει αυτή τη γνώμη, οδηγώντας σε καλύτερη προστασία της υγείας των πολιτών».