Νομική δέσμευση για μείωση του Food waste σε καταστήματα, εστιατόρια και νοικοκυριά κατά 30% και κατά 10% στην επεξεργασία και την παραγωγή τροφίμων – Αντιδράσεις από οργανώσεις.
H EE πρότεινε χθες 5 Ιουλίου τους νέους στόχους για μείωση της σπατάλης τροφίμων 30% για τα νοικοκυριά, τα εστιατόρια και το λιανικό εμπόριο έως το 2030. Αυτό σημαίνει ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα δεσμεύονται νομικά να μειώσουν το Food waste.
Η πρόταση της ΕΕ δέχθηκε επικρίσεις καθώς ΜΚΟ και περιβαλλοντικές Οργανώσεις υποστηρίζουν ότι δεν είναι τόσο φιλόδοξη όσο θα έπρεπε και ζητούν μείωση 50%. Σύμφωνα με την ομάδα εκστρατείας European Environmental Bureau (EEB) η πρόταση δεν θα μειώσει αποτελεσματικά την υπερπαραγωγή και τη σπατάλη και οτιδήποτε κάτω από 50% θέτει την ΕΕ σε κίνδυνο να μην πετύχει τους στόχους της για το κλίμα, τις διεθνείς δεσμεύσεις και τις απαιτήσεις των πολιτών. Αξιωματούχοι της ΕΕ απαντούν όμως ότι οι στόχοι μείωσης της σπατάλης τροφίμων πρέπει εκτός από φιλόδοξοι να είναι και εφικτοί.
Οι στόχοι περιλαμβάνουν προτάσεις για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων ως μέρος της αναθεώρησης της Οδηγίας Πλαισίου της ΕΕ για τα απόβλητα που ισχύει από το 2008. Η σπατάλη τροφίμων έχει τεράστιο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Σχεδόν 59 εκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων τροφίμων (131 kg/κάτοικο) παράγονται στην ΕΕ κάθε χρόνο. Αυτό αντιπροσωπεύει μια εκτιμώμενη ζημία 132 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η Eurostat εκτίμησε ότι το 53% των απορριμμάτων τροφίμων που παράγονται στην ΕΕ προέρχονται από νοικοκυριά, 7% σε χονδρική και λιανική και 9% σε εστιατόρια και υπηρεσίες τροφίμων. Άλλοι τομείς που συμβάλλουν στη σπατάλη τροφίμων στην ΕΕ είναι η πρωτογενής παραγωγή (11%) και η επεξεργασία και μεταποίηση τροφίμων (20%).
Η Επιτροπή προτείνει, έως το 2030, τα κράτη μέλη να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων κατά 10%, στην επεξεργασία και την παρασκευή και κατά 30% (κατά κεφαλήν), από κοινού στο λιανικό εμπόριο και την κατανάλωση (εστιατόρια, υπηρεσίες τροφίμων και νοικοκυριά). Ένα νοικοκυριό 4 ατόμων θα εξοικονομούσε κατά μέσο όρο περίπου 400 € ετησίως εάν μειωθεί η σπατάλη τροφίμων σύμφωνα με την πρόταση.
Η νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα απαιτεί ήδη από τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν εθνικά προγράμματα πρόληψης της σπατάλης τροφίμων και, κυρίως, να μειώνουν τη σπατάλη τροφίμων σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού, να παρακολουθούν και να αναφέρουν τα επίπεδα σπατάλης τροφίμων.
Η Ολλανδία, η Γαλλία και η Γερμανία, έχουν καθιερώσει εθνικές στρατηγικές πρόληψης της σπατάλης τροφίμων με μηχανισμούς διακυβέρνησης που φέρνουν σε επαφή όλους τους παράγοντες, καθοδηγώντας και συντονίζοντας τις προσπάθειες, για παράδειγμα μέσω εθελοντικών συμφωνιών, προς σαφείς και κοινούς στόχους μείωσης των απορριμμάτων τροφίμων.
Η μείωση της σπατάλης τροφίμων σε επίπεδο καταναλωτή απαιτεί συνεχείς καταναλωτικές εκστρατείες και παρεμβάσεις αλλαγής συμπεριφοράς καθώς και την ενσωμάτωση της πρόληψης της σπατάλης τροφίμων στα σχολικά προγράμματα. Πολλά κράτη μέλη διευκολύνουν τη δωρεά τροφίμων , μεταξύ άλλων μέσω νομοθετικών μέτρων και φορολογικών κινήτρων, προκειμένου να διασφαλιστεί η αναδιανομή του πλεονάσματος τροφίμων σε όσους έχουν ανάγκη.
Καθώς πάνω από το ήμισυ των απορριμμάτων τροφίμων παράγονται κατά την κατανάλωση, η Επιτροπή επιδιώκει επίσης να υποστηρίξει όλους τους παράγοντες στην ανάληψη δράσης για την υποστήριξη της αλλαγής συμπεριφοράς των καταναλωτών. Μια σύνοψη βέλτιστων πρακτικών , που εκπονήθηκε από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Καταναλωτικών Απορριμμάτων Τροφίμων συγκεντρώνει εργαλεία, λύσεις και συστάσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων από τους καταναλωτές.
Η έρευνα και η καινοτομία της ΕΕ παρέχει επίσης ευκαιρίες για τη διερεύνηση και την αντιμετώπιση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων, με ερευνητικά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη στο πλαίσιο του Horizon 2020 και του Horizon Europe. Άλλα χρηματοδοτικά μέσα για δράσεις πρόληψης της σπατάλης τροφίμων περιλαμβάνουν το περιβαλλοντικό πρόγραμμα LIFE και το Interreg Europe , το οποίο ενσωματώνει την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων ως μέρος της περιφερειακής συνεργασίας.
Η Επιτροπή χορηγεί επίσης επιχορηγήσεις , στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενιαία αγορά, για να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς να βελτιώσουν τις πρωτοβουλίες μέτρησης και πρόληψης των απορριμμάτων τροφίμων, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό Υγείας και Ψηφιακής Διοίκησης (HaDEA).
Για να βοηθήσει στην καθοδήγηση της αποτελεσματικής δράσης, η Επιτροπή εργάζεται για την ενίσχυση της βάσης στοιχείων για παρεμβάσεις πρόληψης της σπατάλης τροφίμων, μέσω της συνεχούς αξιολόγησής τους μέσω του πλαισίου αξιολόγησης που αναπτύχθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών και της συνεχούς ανάπτυξής του.