Της Κατερίνας Κουδούνα*
Μετά την κρίση της COVID-19 και όπως ανακοινώθηκε στη Στρατηγική Farm to Fork , η ΕΕ σκοπεύει να εντείνει τον συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να διασφαλίσει ότι οι πολίτες δεν θα αντιμετωπίζουν ελλείψεις τροφίμων κατά τη διάρκεια κρίσεων. Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης που εγκρίθηκε στις 12 Νοεμβρίου, αναγνωρίζει τη συνολική ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων της ΕΕ, εντοπίζει τις υπάρχουσες ελλείψεις και προτείνει ενέργειες για τη βελτίωση της ετοιμότητας σε επίπεδο ΕΕ. Για να γίνει αυτό, η Επιτροπή θα δημιουργήσει έναν Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Κρίσεων Τροφίμων (EFSCM), μια ομάδα εμπειρογνωμόνων της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, που θα συντονίζεται από την Επιτροπή για την ανταλλαγή δεδομένων, πρακτικών και την ενίσχυση του συντονισμού.
Διδάγματα από την κρίση της πανδημίας
Η κρίση της COVID-19 έδειξε την ανθεκτικότητα των τομέων της γεωργίας, της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας και των τροφίμων. Για τη στήριξη αυτών των τομέων, η ΕΕ έλαβε έκτακτα μέτρα.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική και η Κοινή Αλιευτική Πολιτική, για παράδειγμα, παρείχαν εργαλεία για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών της αγοράς ή των προβλημάτων των ταμειακών ροών των παραγωγών.
Η ανακοίνωση, αναγνωρίζει ότι απαιτείται περαιτέρω βελτίωση σε ορισμένους τομείς για να συνεχιστεί η διασφάλιση του εφοδιασμού τροφίμων και της επισιτιστικής ασφάλειας σε περιόδους κρίσης.
Με τον αυξανόμενο αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής, καθώς και με κινδύνους που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία, τις απειλές στον κυβερνοχώρο ή τις γεωπολιτικές αλλαγές που απειλούν τη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης της ΕΕ για τον εφοδιασμό τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια είναι όλο και περισσότερο επίκαιρο.
Αυτό το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, που αποτελεί κλειδί για τη βελτίωση της ετοιμότητας της ΕΕ, περιλαμβάνει μια προσέγγιση συνεργασίας μεταξύ όλων των δημόσιων και ιδιωτικών μερών που αποτελούν μέρος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Από τον ιδιωτικό τομέα, αυτό περιλαμβάνει αγρότες, ψαράδες, παραγωγούς υδατοκαλλιέργειας, μεταποιητές τροφίμων, εμπόρους, λιανοπωλητές, καθώς και μεταφορείς.
Οι αρχές της ΕΕ, οι εθνικές και περιφερειακές αρχές θα είναι επίσης στο επίκεντρο αυτού του σχεδίου.
Το ίδιο το σχέδιο θα αναπτυχθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Κρίσης Επισιτιστικής Ασφάλειας (EFSCM), που θα δρομολογηθεί από την Επιτροπή.
Ο EFSCM θα βασίζεται σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, που θα συνδυάζει εκπροσώπους και φορείς κρατών μελών και ορισμένων τρίτων χωρών από όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας, καθώς και σε ένα σύνολο κανόνων και διαδικασιών που θα διέπουν τη λειτουργία του. Η ομάδα θα συνεδριάζει περιοδικά και, σε περίπτωση κρίσης, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και όσο συχνά χρειάζεται.
Θα επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και σε ένα σύνολο δράσεων που θα ολοκληρωθούν μεταξύ των μέσων του 2022 και του 2024:
- Προβλέψεις, εκτίμηση επικινδυνότητας και παρακολούθηση: βελτίωση της ετοιμότητας χρησιμοποιώντας τα διαθέσιμα δεδομένα (συμπεριλαμβανομένων των καιρικών συνθηκών, του κλίματος, των αγορών). περαιτέρω ανάλυση των τρωτών σημείων και των κρίσιμων υποδομών της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων
- συντονισμός, συνεργασία και επικοινωνία: ανταλλαγή πληροφοριών, βέλτιστες πρακτικές, εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης. ανάπτυξη συστάσεων για την αντιμετώπιση κρίσεων.
Ιστορικό
Τον Μάιο του 2020, η Επιτροπή ενέκρινε τις στρατηγικές Farm to Fork και Βιοποικιλότητα . Αυτές οι δύο αλληλοενισχυόμενες στρατηγικές, παρουσιάστηκαν ως βασικά μέρη της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για να καταστεί δυνατή η μετάβαση σε βιώσιμα συστήματα τροφίμων και να αντιμετωπιστούν οι βασικοί παράγοντες της απώλειας βιοποικιλότητας.
Η στρατηγική Farm to Fork ανακοίνωσε αρκετές σημαντικές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου έκτακτης ανάγκης για τη διασφάλιση του εφοδιασμού τροφίμων και της επισιτιστικής ασφάλειας σε περιόδους κρίσης και την υιοθέτηση, έως τα τέλη του 2023, ενός νομοθετικού πλαισίου για βιώσιμα συστήματα τροφίμων , για την περαιτέρω επιτάχυνση της μετάβασης σε βιώσιμο σύστημα τροφίμων.
Η Stella Kyriakides, Επίτροπος αρμόδια για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, δήλωσε: « Η Στρατηγική Farm to Fork είναι η πυξίδα μας προς ένα ανθεκτικό και βιώσιμο σύστημα τροφίμων που μπορεί να προσφέρει σε όλες τις περιστάσεις. Η έκτακτη απάντηση της ΕΕ στην πανδημία COVID-19 μας δείχνει ότι ο συντονισμός μεταξύ όλων των κρατών μελών, των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των βασικών ενδιαφερομένων, είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Το σημερινό σχέδιο έκτακτης ανάγκης θα μας βοηθήσει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και να διασφαλίσουμε τον εφοδιασμό τροφίμων και την ασφάλεια σε περιόδους κρίσεων. Η υγεία μας συνδέεται με τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα των τροφίμων που τρώμε και τα συστήματα διατροφής μας δεν μπορούν να είναι ανθεκτικά σε κρίσεις όπως η COVID-19, εάν δεν είναι βιώσιμα».
*Κατερίνα Κουδούνα Τεχνολόγος Τροφίμων, MSc Διαχείριση Ποιότητας Τροφίμων, ΜSc Νομοθεσία Τροφίμων και Ποτών υπεύθυνη ανάπτυξης cibum.gr
Ακολουθήστε το Cibum 
