Μια βάση δεδομένων ρίχνει φως στη διαθεσιμότητα των επεξεργασμένων τροφίμων σε διάφορα σουπερμάρκετ.
Μια πρόσφατη μελέτη ερευνητών από το Mass General Brigham με στόχο να παρέχει πληροφορίες για την ενδυνάμωση των καταναλωτών και των φορέων χάραξης πολιτικής σχετικά με τον βαθμό επεξεργασίας των τροφίμων που διατίθενται σε τρεις μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης τροφίμων, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Food
Χρησιμοποιώντας έναν αλγόριθμο, οι ερευνητές ανέλυσαν τις προσφορές των εν λόγω καταστημάτων και απέδωσαν μια βαθμολογία στα τρόφιμα με βάση τον βαθμό επεξεργασίας τους. Ανέλυσαν επίσης κατηγορίες τροφίμων για να προσδιορίσουν ποιες επιλογές είναι διαθέσιμες στα διάφορα καταστήματα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν κατακλύσει τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Τα τρόφιμα αυτά περιέχουν συχνά πρόσθετα, συντηρητικά και μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, αλατιού και ανθυγιεινών λιπαρών.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορούν να συμβάλουν σε προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις. Η υπερβολική επεξεργασία μπορεί επίσης να αφαιρέσει από τα τρόφιμα ευεργετικά θρεπτικά συστατικά.
Αλλά δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να καταλάβετε ποια τρόφιμα είναι επεξεργασμένα, ιδιαίτερα επεξεργασμένα ή υπερ-επεξεργασμένα. Οι ερευνητές γνωρίζουν επίσης πολύ λίγα για το ποια τρόφιμα είναι διαθέσιμα σε πραγματικές συνθήκες.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν και ανέλυσαν τους καταλόγους συστατικών, τα διατροφικά στοιχεία και τις τιμές των τροφίμων που διατίθενται σε τρία κορυφαία παντοπωλεία των ΗΠΑ: Target, Whole Foods και Walmart. Χρησιμοποίησαν αυτά τα δεδομένα για να δημιουργήσουν την GroceryDB, μια βάση δεδομένων με πάνω από 50.000 τρόφιμα.
Δημοσίευσαν τα αποτελέσματα στον ιστότοπο TrueFood, τον οποίο οι καταναλωτές μπορούν να χρησιμοποιούν για να συγκρίνουν τρόφιμα. Ο ιστότοπος διαθέτει βαθμολογία επεξεργασίας, διατροφικά στοιχεία και ένα δέντρο συστατικών που δείχνει τη σύνθεση των διαφόρων τροφίμων.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον αλγόριθμο FPro, ο οποίος δημοσιεύθηκε σε ένα άρθρο του 2023 στο Nature Communications, το οποίο αξιοποιεί τη μηχανική μάθηση για να καθορίσει τον βαθμό επεξεργασίας για τα διαθέσιμα τρόφιμα και αποτυπώθηκε σε ένα «σκορ επεξεργασίας».
Όσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία, τόσο πιο υπερ-επεξεργασμένο είναι ένα τρόφιμο. Ενώ τα Whole Foods προσφέρουν περισσότερες ελάχιστα επεξεργασμένες επιλογές, το μεγαλύτερο μέρος των τροφίμων που πωλούν αυτά τα καταστήματα είναι υπερ-επεξεργασμένα.
Σε ορισμένα καταστήματα, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα ήταν η μόνη επιλογή σε ορισμένες κατηγορίες. Για παράδειγμα, τα δημητριακά στα Whole Foods καλύπτουν ένα εύρος τιμών FPro – από ελάχιστα έως εξαιρετικά επεξεργασμένα. Ωστόσο, όλα τα δημητριακά που διατίθενται στα Walmart και Target είχαν υψηλή βαθμολογία επεξεργασίας. Η ίδια τάση παρατηρήθηκε στις κατηγορίες σούπες και βραστά, γιαούρτι και ροφήματα γιαουρτιού, γάλα και υποκατάστατα γάλακτος και μπισκότα και μπισκότα.
Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι ενώ τα παντοπωλεία μπορεί να πωλούν μεγάλη ποικιλία όσον αφορά την ποσότητα των προϊόντων και τις μάρκες, οι προσφερόμενες επιλογές επεξεργασίας μπορεί να είναι πανομοιότυπες σε πολλά καταστήματα, περιορίζοντας τις διατροφικές επιλογές των καταναλωτών σε ένα στενό φάσμα.
Παρόλο που τα δεδομένα στην GroceryDB και στον ιστότοπο True Food είναι αξιοσημείωτα λεπτομερή, παραμένουν περιορισμένα επειδή προέρχονται από τρία μόνο καταστήματα σε μία μόνο χρονική στιγμή. Στο μέλλον, οι ερευνητές θα ήθελαν να προσθέσουν πληροφορίες γεωγραφικού εντοπισμού και διαχρονικής παρακολούθησης για να μάθουν για τις επιλογές τροφίμων σε διάφορες περιοχές της χώρας και πώς αυτή η μεταβλητότητα μπορεί να επηρεάσει τους κοινωνικούς καθοριστικούς παράγοντες της υγείας.