Η ιστορία των φαρμάκων αδυνατίσματος ξεκινάει πολύ πιο πριν.
Είναι πολλά τα δημοσιεύματα για το περιβόητο Ozempic και πολλοί οι ισχυρισμοί για αδυνάτισμα, ωστόσο είναι αρκετές και οι αναφορές για κινδύνους που μπορεί να εγκυμονεί. Αν και βρίσκεται στο επίκεντρο τον τελευταίο καιρό, ωστόσο δεν είναι το μοναδικό φάρμακο που έχει προταθεί για απώλεια βάρους, και η ιστορία φαίνεται να επαναλαμβάνεται.
Το Ozempic μαζί με το Wegovy, που παρασκευάζονται και τα δύο από τη Novo Nordisk, είναι οι πιο πρόσφατες προσφορές σε μια μακρά ιστορία φαρμακευτικών θεραπειών για άτομα που είναι υπέρβαρα. Περιέχουν το ίδιο ενεργό συστατικό, τη σεμαγλουτίδη, η οποία μιμείται μια ορμόνη οποία δρα στον υποθάλαμο (το «κέντρο πείνας» του εγκεφάλου) για να ρυθμίσει την όρεξη, ενώ μπορεί να υπάρχουν παρενέργειες όπως ναυτία και διάρροια. Αν και διατίθενται στο εμπόριο ως θεραπείες για τη χρόνια παχυσαρκία και τον διαβήτη, η δημοσιότητα του έχει εκτοξευθεί κυρίως χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η Laura Dawes, ερευνητής Ιατρικής-Νομικής Ιστορίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλία, κάνει μια αναδρομη, στο TheConversation, στη δεκαετια του 20’ όταν ήταν εξαιρετικά δημοφιλής η οργανοθεραπεία (θεραπεία αδένων) έως και τη δεκαετία του 1940. Ακολούθησε ένα κύμα ενθουσιασμού για την ενδοκρινολογία και συγκεκριμένα την ανακάλυψη ότι οι «αδένες χωρίς πόρους», όπως ο θυρεοειδής, η υπόφυση και οι νεφροί, εκκρίνουν χημικούς αγγελιοφόρους (ή «ορμόνες», όπως έγιναν γνωστοί). Αυτές οι ορμόνες συντονίζουν τις δραστηριότητες και την ανάπτυξη διαφορετικών μερών του σώματος. Οι γιατροί συνταγογράφησαν σε υπέρβαρους ανθρώπους εκχυλίσματα ζωικών αδένων, είτε τρώγονταν ωμά είτε αποξηραμένα σε μορφή χαπιού είτε ενέσιμα, για να θεραπεύσουν τους υποτιθέμενους «αρθρούς αδένες». Ωστόσο αυτή υποτιθέμενη λύση κατα της παχυσαρκίας δεν ευδοκίμησε, αφού δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι το υπερβολικό βάρος συνήθως οφειλόταν σε κακή απόδοση αδένων.
Την ίδια περίπου περίοδο, κυρίως κατα τη δεκαετία του 30’, ένα ρινικό αποσυμφορητικό, έμενε να χρησιμοποιηθεί για την απώλεια βάρους. Οι αμφεταμίνες ήταν ένα φάρμακο που λειτουργούσε μεν στον υποθάλαμο (ρυθμίζοντας την όρεξη), ωστόσο είχε επίδραση και στην ψυχική κατάσταση, αφού κατά βάση είναι ένα διεγερτικό ναρκωτικό. Η θεωρία ήταν ότι βοηθούσε τους ανθρώπους να αισθάνονται έτοιμοι να ξεκινήσουν μια δίαιτα και έδινε ευχαρίστηση. Οι αμφεταμίνες απαγορεύτηκαν για τη χρήση θεραπείας στη δεκαετία του 1970 με τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» του Νίξον και την αναγνώριση ότι ήταν εθιστικοί.
Το 80’ και 90’ δεν άργησε να εμφανιστεί άλλο ένα φάρμακο που προοριζόταν για απώλεια φάρους το fen-phen. Το συγκεκριμένο φάρμακο περιείχε τα κατασταλτικά της όρεξης,φαινφλουραμίνη και φαιντερμίνη. Ομοίως με τώρα, στο απόγειο τη δημοφιλίας του αρκετοί άνθρωποι παρουσίασαν δραματική μείωση στο βάρος τους που ωστόσο δεν κράτησε για πολύ. Το 1997 αποσύρθηκε από την αγορά από συνδέθηκε με περιστατικά καρδιακής ανεπάρκειας και πνευμονικής νόσου.
Το fen- phen, έδωσε τη θέση του στη λεπτίνη, μια ορμόνη που φάνηκε πολλά υποσχόμενη λύση, αφού ο ρόλος της είναι να ρυθμίζει την αποθήκευση λίπους στον υποθάλαμο. Η φαρμακευτική εταιρεία Amgen επένδυσε εκατομμύρια αγοράζοντας τα δικαιώματα για την έρευνα με την ελπίδα ότι αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να μετατραπεί σε θεραπεία. Τα άτομα με παχυσαρκία δεν έχουν αρκετή λεπτίνη, αλλά τείνουν να είναι ανθεκτικά στη σε αυτή. Επομένως, η λήψη περισσότερης λεπτίνης δεν βοηθά στην απώλεια βάρους. Η Amgen πούλησε τα δικαιώματα για τα οποία είχε πληρώσει τόσα πολλά.
Το Ephedra ήταν δημοφιλές ως θεραπεία απώλειας βάρους και ως διεγερτικό στις δεκαετίες του 1990 και του 2000, βρίσκοντας αγοραστές μεταξύ αθλητών, body builders αλλά και στον στρατό. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ωστόσο, απαγόρευσε την πώληση συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν εφέδρα το 2004, αφού συνδέθηκε με προβλήματα υγείας όπως καρδιακές προσβολές και επιληπτικές κρίσεις έως εγκεφαλικά και ακόμη και θάνατο.
Τώρα έχουμε το Ozempic, και για όσο οι άνθρωποι θα εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε φάρμακα αδυνατίσματος, η ιστορία θα επαναλαμβάνεται.