Οι περιορισμοί της Ελληνικής νομοθεσίας για τη χρήση κάνναβης σε τρόφιμα – Της Άννας Λεκατσά*
Με αφορμή την τελευταία απαγόρευση στα ζελεδάκια κάνναβης που περιείχαν την ουσία HCC (εξαϋδροκανναβινόλη), παρουσιάζουμε κάποια στοιχεία σχετικά με τη δυνατότητα χρήσης προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης στα τρόφιμα.
Σύμφωνα με τον Καν. (ΕΕ) 2015/2283, μόνο τα νέα τρόφιμα που έχουν εγκριθεί και περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κατάλογο μπορούν να διατίθενται στην αγορά της Ένωσης ως έχουν ή να χρησιμοποιούνται εντός και επί των τροφίμων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές, τις προϋποθέσεις χρήσης και τις πρόσθετες απαιτήσεις επισήμανσης που καθορίζονται στον εν λόγω κατάλογο. Νέα τρόφιμα ή novel foods, είναι τα τρόφιμα που δεν χρησιμοποιούνταν ευρέως για ανθρώπινη κατανάλωση εντός της Ένωσης πριν από τις 15 Μαΐου 1997.
Ο κατάλογος “novel food catalogue” βρίσκεται εδώ, αναζήτηση μπορεί να γίνει στο Cannabinoids & Cannabis sativa L.
Κάποια εκχυλίσματα με κανναβινοειδή από το φυτό της βιομηχανικής κάνναβης, οποιασδήποτε ποικιλίας, δεν έχουν αποδεδειγμένη χρήση ως τρόφιμο στην ΕΕ πριν από το 1997, όπως πχ η Τετραϋδροκαναβινόλη (THC) και η κανναβιδιόλη (CBD) και δεν έχουν εγκριθεί για χρήση ως συστατικά τροφίμων. Ως προς τη CBD, οι επιστήμονες της EFSA δεν μπορούν να διασφαλίσουν την ασφάλειά της ως νέο τρόφιμο, ελλείψει δεδομένων, αλλά και αβεβαιοτήτων σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται με την πρόσληψή της.
Ομοίως, η HHC που παράγεται με ημισυνθετικό τρόπο, έχοντας ως βάση την κανναβιδιόλη (CBD), δεν αποτελεί εγκεκριμένο συστατικό και συνεπώς δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε κανένα τρόφιμο!
Παρακάτω, κάποιες σχετικές κοινοποιήσεις (alerts) για αντίστοιχα προϊόντα (ζελεδάκια) που καταγράφηκαν στο ευρωπαϊκό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF) και περιείχαν HHC ως συστατικό:
https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/screen/notification/637789
https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/screen/notification/630354
Το συμπέρασμα; Ορθώς καταχωρήθηκε η εν λόγω δραστική ουσία (HHC) και των παραγώγων αυτής στο Πίνακα Β’ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Κώδικα Νόμων για τα Ναρκωτικά (Κ.Ν.Ν.) (ν. 3459/2006, Α’ 103), όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4139/2013, αλλά να σημειώσουμε ότι δεν θα έπρεπε να περιμένουμε αυτή την απόφαση για να απαγορεύσουμε τη χρήση της στα τρόφιμα. Αυτή η ουσία δεν θα έπρεπε ούτως ή άλλως να χρησιμοποιείται, ακόμη κι αν δεν χαρακτηριζόταν ως ναρκωτική ουσία.
Παρεμπιπτόντως, και η τετραϋδροκανναβινόλη (THC) υπάγεται στον Εθνικό Νόμο για τα ναρκωτικά, ενώ στην ΕΕ, η παρουσία της ουσίας στα τρόφιμα ρυθμίζεται από την νομοθεσία της ΕΕ για τους επιμολυντές.
Οι σπόροι κάνναβης, το έλαιο από σπόρους κάνναβης, οι αλεσμένοι σπόροι κάνναβης, καθώς και άλλα τρόφιμα που προέρχονται από σπόρους κάνναβης, για τα οποία έχει αποδειχθεί ιστορικό κατανάλωσης, δεν θεωρούνται νέα (novel) και δεν απαιτείται να δοθεί έγκριση, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Καν. (ΕΕ) 2015/2283.
Οι σπόροι της βιομηχανικής κάνναβης δεν περιέχουν THC εκ φύσεως. Η παρουσία THC είναι από την επιμόλυνση των σπόρων με ίχνη από άλλα μέρη του φυτού της βιομηχανικής κάνναβης (τα οποία εκ φύσεως περιέχουν THC) κατά τη διαδικασία συγκομιδής και διαλογής του φυτού.
Τα μέγιστα επίπεδα των ισοδυνάμων της Δ9-τετραϋδροκανναβινόλης (Δ9-THC) που επιμολύνουν τους σπόρους κάνναβης, το έλαιο κάνναβης και τα μεταποιημένα τρόφιμα που προέρχονται από τους σπόρους, ορίζονται στον Καν. (ΕΕ) 2023/915.
Ένα ιστορικό κατανάλωσης στην ΕΕ έχει επίσης αποδειχθεί για τα αφεψήματα από φύλλα κάνναβης (όταν φυσικά δεν συνοδεύονται από την ανθοφορία και την καρποφορία!) που καταναλώνονται ως έχουν ή ως μέρος αφεψημάτων βοτάνων. Επομένως, τέτοιες χρήσεις δεν είναι καινοτόμες. Μόνο οι ποικιλίες Cannabis sativa L. που αναφέρονται στον Κοινό Κατάλογο Ποικιλιών Αγροτικών Φυτικών Ειδών της ΕΕ (που αναφέρεται ως κάνναβη) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αφεψήματα από φύλλα κάνναβης.
Προσοχή όμως!!! Ενδέχεται να υπάρχουν περιορισμοί τοποθέτησης στην αγορά για τα προϊόντα κάνναβης σε επίπεδο εθνικών διατάξεων στα κράτη-μέλη, συνεπώς ο κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να συμβουλεύεται τους αρμόδιους Κρατικούς Φορείς πριν αποφασίσει να κυκλοφορήσει κάποιο ΤΡΟΦΙΜΟ με συστατικό κάνναβης!
Πηγές:
https://food.ec.europa.eu/safety/novel-food_en
reg-com_toxic_20230227_sum.pdf (europa.eu)
reg-com_toxic_20230227_agenda.pdf (europa.eu)
https://www.efsa.europa.eu/en/news/cannabidiol-novel-food-evaluations-hold-pending-new-data
*Άννα Λεκατσά Γεωπόνος-Επιστήμονας Τροφίμων, Senior Consultant AG ADVENT AE
Ακολουθήστε το Cibum 
