Αναδεικνύεται η αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον διερεύνησε τις αντιδράσεις στους φόρους στα ζαχαρούχα ποτά χρησιμοποιώντας την αγοραστική συμπεριφορά περίπου 400 νοικοκυριών στο Σιάτλ, το Σαν Φρανσίσκο, το Όκλαντ και τη Φιλαδέλφεια, οι οποίες εισήγαγαν πρόσφατα φόρους στα ποτά.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μετά τη θέσπιση του φόρου, τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα μείωσαν τις αγορές τους σε ζαχαρούχα ποτά κατά σχεδόν 50%, ενώ τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα μείωσαν τις αγορές τους κατά 18%.
Δεδομένου ότι προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα καταναλώνουν ζαχαρούχα ποτά σε ποσοστό υψηλότερο του μέσου όρου, τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι φόροι θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση των ανισοτήτων στην υγεία και στην προαγωγή της υγείας του πληθυσμού.
Χρησιμοποιώντας το Nielsen Consumer Panel, οι ερευνητές παρακολούθησαν τα νοικοκυριά για ένα χρόνο πριν και μετά την εφαρμογή του φόρου στην πόλη τους. Στους καταναλωτές δόθηκε ένας φορητός σαρωτής για να αναφέρουν τις αγορές τους.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα νοικοκυριά βίωσαν αυξήσεις στις τιμές των ποτών που φορολογήθηκαν, με τη διαφορά να παραμένει για τουλάχιστον ένα έτος μετά τη φορολόγηση. Οι αυξήσεις των τιμών ήταν μεγαλύτερες για τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα – 22% αύξηση στις τιμές των ζαχαρούχων ποτών έναντι 11% για τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα. Μετά την εφαρμογή του φόρου, τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα είδαν 47% μείωση στις αγορές ζαχαρούχων ποτών. Οι ερευνητές δεν παρατήρησαν αύξηση των διασυνοριακών αγορών μετά τη φορολόγηση.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την αντίδραση των καταναλωτών με χαμηλότερο εισόδημα λόγω της υψηλότερης κατά μέσο όρο κατανάλωσης ζαχαρούχων ποτών και των ανησυχιών ότι οι φόροι είναι οπισθοδρομικοί. Από την άλλη, ο ΠΟΥ συνιστά πλέον ότι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης πρέπει να εφαρμόζεται σε όλα τα ζαχαρούχα και τα αλκοολούχα ποτά.
Προηγούμενη έρευνα από το UW διαπίστωσε ότι τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα και τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα κατέβαλαν περίπου το ίδιο ποσό για τον φόρο, πράγμα που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα ξόδευαν μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους.
Αλλά η παρούσα μελέτη έδειξε επίσης ότι περισσότερα δολάρια πήγαν για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων που ωφελούν κοινότητες με χαμηλότερο εισόδημα από ό,τι κατέβαλαν αυτά τα νοικοκυριά σε φόρους. Το ετήσιο καθαρό όφελος για τις κοινότητες με χαμηλότερο εισόδημα κυμαινόταν από 5,3 εκατομμύρια δολάρια έως 16,4 εκατομμύρια δολάρια ετησίως σε τρεις πόλεις των ΗΠΑ.
Πιο πρόσφατη έρευνα από το UW διαπίστωσε ότι ο φόρος συνδέθηκε επίσης με μείωση του παιδικού δείκτη μάζας σώματος μεταξύ των παιδιών στο Σιάτλ σε σύγκριση με μια καλά προσαρμοσμένη ομάδα σύγκρισης.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Health Economics.