Κρούσμα δηλητηρίασης από “τρελό μέλι”

Οι παρενέργειες του «τρελού μελιού» που προκαλεί δηλητηρίαση και… μεθάει!

Το μέλι που περιέχει γραιανοτοξίνη, έχει πάρει το όνομα “τρελό μέλι” ή “τοξικό μέλι” και μπορεί να προκαλέσει δραματικά αποτελέσματα κατά την κατάποση. Οι grayanotoxins είναι μία ομάδα νευροτοξινών που εντοπίζονται  σε ορισμένα είδη μελιού από φυτά Ericaceae. Η από του στόματος έκθεση σχετίζεται με οξεία δηλητηρίαση στον άνθρωπο. Τα αρχικά συμπτώματα της οξείας δηλητηρίασης είναι ζάλη, ναυτία, έμετος, σιελόρροια, εφίδρωση και αδυναμία, ακολουθούμενα από διάρροια, παραισθήσεις, θολή όραση και τυπικά υπόταση και βραδυκαρδία. Υψηλότερες δόσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό, σπασμούς, ψυχική σύγχυση, διέγερση, απώλεια συνείδησης και αναπνευστική καταστολή. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων και η έναρξη των σημείων όπως έχει αναφερθεί από την EFSA, εξαρτώνται από την ποσότητα του μελιού που καταναλώνεται.

• Δείτε επίσης: Πυρκαγιά από τη λαδόκολλα στον φούρνο – Τι πρέπει να προσέξετε για να αποφύγετε τον κίνδυνο

Αν και οι περιπτώσεις δηλητηρίασης από τρελό μέλι δεν είναι πολλές, πριν από λίγες ημέρες οι αρχές του Χονγκ Κονγκ ανακοίνωσαν ότι ένας 50χρονος υπέστη τροφική δηλητηρίαση από τρελό μέλι και συνέστησαν στο κοινό να αγοράζει μέλι μόνο από αξιόπιστη πηγή ή μελισσοκομείο. Ο 50χρονος άνδρας εμφάνισε ζάλη, έμετο και δύσπνοια περίπου 30 λεπτά μετά την κατανάλωση μελιού στις 24 Ιουνίου. Την ίδια μέρα παρευρέθηκε στο Τμήμα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών του Νοσοκομείου Kwong Wah και εισήχθη για θεραπεία λόγω υπότασης και βραδυκαρδίας. Η κλινική του διάγνωση ήταν ύποπτη δηλητηρίαση από τρελό μέλι. Οι πρώτες έρευνες αποκάλυψαν ότι ο ασθενής κατανάλωσε μέλι που είχε φέρει στο Χονγκ Κονγκ φίλος από το Νεπάλ.

Εκπρόσωπος του Κέντρου Προστασίας της Υγείας (CHP) υπενθύμισε στους καταναλωτές να λαμβάνουν υπόψη τις ακόλουθες προληπτικές συμβουλές:

• Αγοράστε μέλι από αξιόπιστη πηγή ή μελισσοκομείο.
• Απορρίψτε το μέλι με πικρή ή στυφή γεύση – το μέλι που περιέχει γραιανοτοξίνη μπορεί να προκαλέσει αίσθηση καψίματος στο λαιμό και
• Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο μέλι από την Ινδία, το Νεπάλ και την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας, καθώς υπήρξαν περιπτώσεις δηλητηρίασης από γραιανοτοξίνη που σχετίζονται με μέλι από αυτές τις περιοχές.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων, EFSA στη Γερμανία, πέντε περιπτώσεις οξειών δηλητηριάσεων που σχετίζονται με κατανάλωση μελιού που περιέχει γραγιανάνες έχουν καταγραφεί από το 1990 έως το 2021 στην Εθνική Βάση Δεδομένων Δηλητηριάσεων του BfR. Τρία από αυτά τα μέλια είχαν τουρκική προέλευση και δύο ήταν άγνωστης προέλευσης. Στη Γαλλία, αναφέρθηκαν πέντε περιπτώσεις δηλητηριάσεων από το «τρελό μέλι» από το 2000 έως το 2020 και αφορούσαν τέσσερις ενήλικες άνδρες και μία γυναίκα. Τα δύο πιο πρόσφατα κρούσματα ήταν μέλια από το Νεπάλ (2019–2020) και τα άλλα τρία από την Τουρκία. 

Οι οξείες δηλητηριάσεις στον άνθρωπο λόγω κατανάλωσης μελιού που περιέχει γραγιανάνες έχουν συσχετιστεί κυρίως με μέλια που προέρχονται από την τουρκική περιοχή της Μαύρης Θάλασσας που αναφέρονται επίσης ως «τρελό μέλι», ποντιακό μέλι ή τούρκικο άγριο μέλι. Σε αυτήν την περιοχή, τα τοξικά είδη Rhododendron ( R. ponticum και R. luteum ) που περιέχουν γρειανάνες είναι ευρέως διαδεδομένα. Οι περισσότερες δηλητηριάσεις με «τρελό μέλι» που αναφέρονται στη βιβλιογραφία σχετίζονται με την κατανάλωση μελιών Rhododendron από την τουρκική περιοχή της Μαύρης Θάλασσας ή το Νεπάλ.

Οι επιδράσεις του «τρελού μελιού» έχουν καταγραφεί,  από τον Έλληνα πολεμιστή-συγγραφέα Ξενοφώντα το 401 π.Χ. στην Ανάβασή του «… αλλά τα σμήνη των μελισσών στη γειτονιά ήταν πολλά και οι στρατιώτες που έτρωγαν από το μέλι όλοι πήγαν από το κεφάλι τους και υπέφεραν από εμετό και διάρροια, και κανένας από αυτούς δεν μπορούσε να σηκωθεί, αλλά όσοι είχαν φάει λίγο ήταν σαν άνθρωποι πολύ μεθυσμένοι, ενώ εκείνοι που είχαν φάει πολύ έμοιαζαν με τρελοί, ή ακόμη, σε ορισμένες περιπτώσεις, ετοιμοθάνατοι άνδρες. Έτσι ξάπλωσαν εκεί σε μεγάλους αριθμούς σαν να είχε υποστεί μια ήττα ο στρατός και επικράτησε μεγάλη απελπισία. Την επόμενη μέρα, όμως, κανείς δεν είχε πεθάνει, και περίπου την ίδια ώρα που είχαν φάει το μέλι άρχισαν να συνέρχονται. και την τρίτη ή τέταρτη μέρα σηκώθηκαν».