Το πιο δύσκολο, σύνθετο και εκλογικά επικίνδυνο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, κατά την τετραετία που εκπνέει, είναι τελικά η ακρίβεια
Του Μπάμπη Κούτρα από το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
Και είναι πραγματικά άδικο να έχει κάνει τόσες προσπάθειες για να «μαζέψει» με επιτυχία τις ανατιμήσεις στα καύσιμα (κίνησης – θέρμανσης) και στο ρεύμα, αλλά να χάνει το παιχνίδι στα ράφια των τροφίμων. Η επίσημη ανακοίνωση ότι και τον Ιανουάριο, για 4ο συνεχόμενο μήνα, ο πληθωρισμός υποχώρησε και κινείται στο 7%, αλλά οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν 15% δημιουργεί εύλογα ερωτήματα. Ο ισχυρισμός ότι τα τρόφιμα ενσωματώνουν την αύξηση του κόστους παραγωγής με υστέρηση 2-4 μηνών και αντίστοιχη καθυστέρηση ακολουθεί η αποκλιμάκωση των τιμών δεν είναι ακριβής.
Οι πολίτες γνωρίζουν ότι αυξήσεις στα βασικά είδη διατροφής επήλθαν ταυτόχρονα, ενδεχομένως να προηγήθηκαν κιόλας της ενεργειακής κρίσης, και προφανώς θα περίμεναν μέσα στον Ιανουάριο να υπάρξει τουλάχιστον μια σταθεροποίηση, αν όχι μείωση, στις τιμές λιανικής. Αντιθέτως, το ψωμί και τα δημητριακά αυξήθηκαν κατά 18,6%, το κρέας κατά 19,3%, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 25,0%, τα έλαια κατά 23,1%, ενώ διψήφιες ήταν οι αυξήσεις για λαχανικά, καφέ και είδη άμεσης κατανάλωσης. Αυξήσεις οι οποίες εξακολουθούν να πλήττουν τα χαμηλότερα και μεσαία νοικοκυριά, τα οποία δαπανούν το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους για αγορές τροφίμων.
Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε μπροστά σε στρεβλώσεις της αγοράς και σε διάθεση αισχροκέρδειας από την πλευρά των εμπόρων. Και αυτό γιατί είναι διαπιστωμένο ότι οι ανατιμήσεις δεν ξεκινούν από την παραγωγή και τον πρωτογενή τομέα. Η τιμή παραγωγού σε πολλά προϊόντα παραμένει αμετάβλητη εδώ και χρόνια, όχι όμως και η τιμή στο ράφι. Τα ενδιάμεσα στάδια παραμένουν ανεξέλεγκτα. Η έλλειψη διάθεσης για συνεργασία από την πλευρά των σούπερ μάρκετ γίνεται εμφανής και από τον τρόπο που… δεν βλέπουν το «καλάθι του νοικοκυριού». Μια ενδιαφέρουσα ιδέα της κυβέρνησης, που θα μπορούσε να αποτελεί λύση για τα χαμηλά εισοδήματα, αντιμετωπίζεται υπονομευτικά. Γιατί ναι μεν από τη μία πλευρά τα σούπερ μάρκετ συμμετέχουν υποχρεωτικά με τα προϊόντα τους στο πρόγραμμα, αλλά από την άλλη κάνουν ό,τι μπορούν να τα «εξαφανίσουν».
Ελάχιστα είναι εκείνα τα σούπερ μάρκετ που διαθέτουν σε εμφανή θέση τα προϊόντα από το «καλάθι» χωρίς να δυσκολεύουν τη ζωή του καταναλωτή. Το επιχείρημα ότι οι αυξήσεις στα τρόφιμα είναι κοντά στον μέσο όρο των αυξήσεων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, γιατί και ο μέσος όρος των αποδοχών στην Ε.Ε. είναι σαφώς υψηλότερος. Σε ό,τι αφορά την πρόβλεψη πως οι τιμές θα πέσουν τους επόμενους μήνες, αυτή θα μπορούσε να εκληφθεί ως εκλογική υπεκφυγή. Δηλαδή, ψηφίστε τώρα και μετά βλέπουμε.
Η κυβέρνηση δείχνει να κατανοεί το μέγεθος του προβλήματος και τις συνέπειες που έχει στην κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, εκτός από το «καλάθι», επιβάλλει αυστηρά πρόστιμα για αισχροκέρδεια σε μεγάλες αλυσίδες και ετοιμάζεται από εβδομάδα να μοιράσει χρήματα με το Market Pass. Κάθε μέτρο αυτού του τύπου είναι μάταιο αν δεν συνοδεύεται από μια προσπάθεια αντιμετώπισης της ακρίβειας στη ρίζα του προβλήματος. Οταν οι τιμές σε αγαθά πρώτης ανάγκης ανεβαίνουν κάθε εβδομάδα, κανένα επίδομα, όσο γενναιόδωρο και αν είναι, δεν θα λύσει το πρόβλημα. Είναι ανάγκη να ελεγχθεί με επιμονή η αλυσίδα που φέρνει τα προϊόντα από τον παραγωγό μέχρι το ράφι, ειδικά για ορισμένα τρόφιμα.
Η ταχεία αποκλιμάκωση, για παράδειγμα, της τιμής του φυσικού αερίου διεθνώς, που έπεσε κάτω από τα 50 δολάρια, πρώτη φορά από τον Σεπτέμβριο του 2021, αποδεικνύει πως «ό,τι ανεβαίνει μπορεί και να κατέβει». Αυτό δεν μπορεί να μην ισχύει για τα αυγά, το ψωμί, το κρέας ή το λάδι. Στην κυβέρνηση δεν πρέπει να ξεχνούν ότι μπροστά στην κάλπη το πρώτο που σκέφτεται ο ψηφοφόρος προτού πάρει τις αποφάσεις του είναι η τσέπη του. Αν είναι άδεια, «μαύρο» θα ρίξει.
Ακολουθήστε το Cibum 
