Εφικτή η μείωση των φυτοφαρμάκων με εναλλακτικές μεθόδους διαχείρισης παρασίτων στην γεωργία, διακηρύσσει το δίκτυο IPMWORKS στα πλαίσια της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παρασίτων (IPM).
Ενώ μεταξύ των Ευρωβουλευτών των 27 χωρών της ΕΕ και σχεδόν όλων των πολιτικών ομάδων τείνει να κυριαρχήσει η πεποίθηση ότι για μια γεωργία χωρίς φυτοφάρμακα είναι μονόδρομος η στροφή στη βιολογική καλλιέργεια, ένα δίκτυο αγροτών από όλη την ΕΕ διακηρύσσει ότι είναι εφικτή η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων στο μισό μέχρι το 2030 με μεθόδους Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παρασίτων (IPM), διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι εκμεταλλεύσεις παραμένουν οικονομικά κερδοφόρες.
Πριν μερικές μέρες, σε ακρόαση που έγινε στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκπρόσωπος του πανευρωπαϊκού δικτύου γεωργικών εκμεταλλεύσεων IPMWORKS, που ειδικεύεται στην επίδειξη και την προώθηση οικονομικά αποδοτικών στρατηγικών IPM, παρουσίασε τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των πολύχρονων πιλοτικών προγραμμάτων τους, προκειμένου να κάμψει τους αρκετά επιφυλακτικούς Ευρωβουλευτές.
Το δίκτυο IPMWORKS χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Horizon 2020 της ΕΕ, και συγκεντρώνει 22 ομάδες περίπου δέκα αγροτών από 16 χώρες της ΕΕ που διερευνούν τα αποτελέσματα της ανάπτυξης της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παρασίτων (IPM) σε μεγάλη κλίμακα και μεγάλες καλλιεργητικές εκτάσεις.
Για την εκπαίδευση των ομάδων αγροτών της, η IPMWORKS βασίστηκε σε υπάρχοντα δίκτυα σε ορισμένες χώρες, όπως το DEPHY με περισσότερους από 2.000 Γάλλους αγρότες, το DIPS στη Γερμανία, το GROEN στην Ολλανδία, τοLEAF στο Ηνωμένο Βασίλειο και το PESTIRED στην Ελβετία.
Η μέθοδος βασίζεται στη στρατηγική διαχείρισης του οικοσυστήματος και αξιοποιεί τα παράσιτα μέσω ενός συνδυασμού τεχνικών που εφαρμόζονται με σειρά δραστικότητας και με στόχο τη σταδιακή ελαχιστοποίηση της χρήσης χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Σε αντίθεση με τη βιολογική γεωργία, τα φυτοφάρμακα δεν απαγορεύονται στη μέθοδο IPM, αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται ως η έσχατη λύση. Η μέθοδος έχει θεσμοθετηθεί με κοινοτική οδηγία από το 2009, αλλά η υλοποίηση της είναι αργή και τα αποτελέσματά της ασαφή
Ωστόσο, κατά τους συντονιστές του IPMWORKS τα δεδομένα από αγροκτήματα που εφαρμόζουν τη μέθοδο τα τελευταία δύο χρόνια πείθουν υπέρ της βιολογικής και οικονομικής αποτελεσματικότητας της μεθόδου. Αγρότες από την Πορτογαλία, επενδύοντας στην καταπολέμηση παρασίτων χρησιμοποιώντας σφήκες και μέλισσες, κατάφεραν να μειώσουν τη χρήση φυτοφαρμάκων κατά 75%.
Καλλιεργητές φράουλας από το Βέλγιο, κοντά στη Μπριζ, μείωσαν τη χρήση φυτοφαρμάκων κατά 95% και μυκητοκτόνων κατά 50% σε διάστημα πέντε ετών, συνδυάζοντας ποικιλίες ανθεκτικές στις ασθένειες, καλό έλεγχο θερμοκρασίας σε θερμοκήπια και φυσικούς «θηρευτές» παρασίτων.
Φυσικά, οι δυσκολίες δεν ήταν λίγες, καθώς όταν ένας «θηρευτής» δεν είναι αποδοτικός σε μια περιοχή πρέπει να δοκιμαστεί άλλος,
Βεβαίως, τα φυτοφάρμακα παραμένουν ισχυρός ανταγωνιστής της μεθόδου IPM. Πρωτίστως γιατί είναι φτηνά. Στη Γαλλία, ο ψεκασμός με ένα χημικό προϊόν κοστίζει 15 ευρώ ανά εκτάριο, ενώ με το IPM το κόστος εκτινάσσεται στα ύψη. Επίσης, το λόμπινγκ που κάνουν οι ισχυρές επιχειρήσεις παραγωγής φυτοφαρμάκων στοχεύει μεταξύ άλλων να εμποδίσει τη διάδοση πληροφοριών για τις εναλλακτικές μεθόδους καταπολέμησης παρασίτων και ασθενειών στα καλλιεργούμενα φυτά.
Το IPMWORKS ξεκινά τώρα μια νέα έρευνα που θα παρέχει ακριβή αποτελέσματα σχετικά με τη μείωση της κατανάλωσης φυτοφαρμάκων σε κάθε ένα από τα αγροκτήματα του δικτύου με βάση δοκιμασμένους δείκτες. Τα αποτελέσματα αναμένονται στις αρχές του 2024.