Επιμέλεια Νικόλας Εμμανουήλ
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έφερε μια σειρά οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της πρώτης, οι οποίες συνεχώς αυξάνονται, ενώ πολλές μεγάλες διεθνείς αλυσίδες αποσύρθηκαν από την αγορά της Ρωσίας σε ένδειξη συμπαράστασης προς την Ουκρανία.
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές εταιρείες που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται κανονικά στη Ρωσία και έχουν βρεθεί στο στόχαστρο, δεχόμενες πολλά αρνητικά σχόλια τόσο από εκείνες που αποσύρθηκαν όσο ακόμα περισσότερο από απλούς πολίτες διεθνώς μέσω των social media, ανοίγοντας μια μεγάλη κουβέντα για το ποια πλευρά έχει τηρήσει τελικά «σωστή» στάση.
«Δεν πρέπει να καταδικάζουμε τις εταιρείες που αποφασίζουν να παραμείνουν στη Ρωσία και να τις χαρακτηρίζουμε χρηματοδότες του πολέμου του Πούτιν», λέει ο Michael Harms, επικεφαλής γερμανικών επιχειρήσεων. Εφόσον δεν παραβιάζουν τις δυτικές κυρώσεις, θα πρέπει να εξαρτάται από αυτές το αν θα συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στη Ρωσία ή αν θα σταματήσουν. Παραδείγματος χάρη δύο μεγάλες γερμανικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, η Metro και η Globus, έχουν επιλέξει μέχρι στιγμής να παραμείνουν, δηλώνοντας πως δεν θέλουν να απογοητεύσουν το προσωπικό τους ή τους αθώους Ρώσους αγοραστές που χρειάζονται τα παντοπωλεία τους.
Η Henkel έχει παγώσει τις νέες επενδύσεις στη Ρωσία, αλλά όχι τις πωλήσεις απορρυπαντικών πλυντηρίων ρούχων και άλλων βασικών προϊόντων. Η Bayer, ένας άλλος γερμανικός κολοσσός, θα συνεχίσει – προς το παρόν – να πουλάει τόσο τα φάρμακά της όσο και τους σπόρους της, ενώ η Procter & Gamble έχει σταματήσει την προβολή διαφημίσεων στη Ρωσία, αλλά πολλές από τις μάρκες της παραμένουν διαθέσιμες εκεί.
Οι δυτικές εταιρείες στη Ρωσία μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες. Η πρώτη είναι οι εταιρείες, των οποίων η δραστηριότητα υπόκειται σε δυτικά μέτρα και πρόκειται για κατασκευαστές ορισμένων μικροτσίπ ή οποιουδήποτε τύπου τεχνολογίας διπλής χρήσης (συμπεριλαμβανομένων πραγμάτων όπως η τεχνητή νοημοσύνη ή η κρυπτογράφηση) που δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αποσυρθούν.
Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει εταιρείες, όπως η Volkswagen, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης, η οποία διέκοψε την παραγωγή στη Ρωσία επειδή ο πόλεμος και η αντίδραση της Δύσης σε αυτήν έχουν διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού της. Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν εταιρείες, όπως η Coca-Cola, η Pepsi και η McDonald’s που ανέστειλαν τις δραστηριότητές τους, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο την εναντίωσή τους στην εισβολή, ενώ στην τελευταία είναι όλες οι υπόλοιπες εταιρείες.
Σχεδόν 400 δυτικές εταιρείες έχουν ανακοινώσει σχέδια να αναστείλουν ή να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία από τότε που ο Πούτιν επιτέθηκε στην Ουκρανία, σύμφωνα με καταμέτρηση του Jeffrey Sonnenfeld του Yale School of Management, μεταξύ των οποίων η BP, η οποία αν και ήταν ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής της Ρωσίας, αποχώρησε νωρίς και με φαινομενικά ελάχιστους δισταγμούς.
Οι Ρώσοι που ζουν σε μεγάλες πόλεις, όπου δραστηριοποιούνται κυρίως οι δυτικές εταιρείες, θα υποφέρουν περισσότερο από την παύση λειτουργίας αυτών των εταιρειών, αλλά ο αντίκτυπος θα φανεί σε όλη τη χώρα. Σύμφωνα με ανάλυση του The Economist, το κλείσιμο δυτικών επιχειρήσεων θα επηρεάσει τουλάχιστον 3.500 καταστήματα λιανικής σε 480 πόλεις σε ολόκληρη τη Ρωσία. Αυτό περιλαμβάνει 1.200 εστιατόρια και καφέ, 700 καταστήματα ρούχων, 500 καταστήματα υποδημάτων και 400 πρατήρια καυσίμων. Οι κάτοικοι της Μόσχας θα δουν τουλάχιστον 940 καταστήματα να κλείνουν, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για την Αγία Πετρούπολη θα ξεπερνάει τα 300.
Οι επικριτές των οικειοθελών αποχωρήσεων των δυτικών εταιρειών λένε ότι αυτές θα μπορούσαν να ριζοσπαστικοποιήσουν τη μεσαία τάξη και να εξοργίσουν τους παραδοσιακά φιλοδυτικούς νέους Ρώσους, ενισχύοντας το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν αντί να το ανατρέψει.
Ωστόσο, αυτή την άποψη δεν τη συμμερίζεται ο Harms, ο οποίος ζούσε στη Μόσχα και εκφράζει την πεποίθησή του ότι η μεσαία τάξη κατανοεί ότι η έξοδος επιχειρήσεων στοχεύει το καθεστώς και όχι στον πληθυσμό.
Επιπλέον, τα δυτικού τύπου καταναλωτικά αγαθά θα παραμείνουν διαθέσιμα στους Ρώσους χάρη σε εταιρείες που συνεχίζουν να λειτουργούν, όπως π.χ. η Reebok εάν κάποιος θέλει αθλητικά ρούχα και παπούτσια αφού η Nike αποσύρθηκε ή το Burger King εάν θέλει να φάει fast food αντί για τα McDonald’s που έκλεισαν.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τις εταιρείες που αποχώρησαν από τη Ρωσία. Οι Ρώσοι εισαγγελείς φέρεται να απείλησαν ότι θα συλλάβουν στελέχη εταιρειών που επικρίνουν την κυβέρνηση και θα γίνει κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων των εταιρειών που αποχωρούν από τη χώρα.
Ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος «Ενωμένη Ρωσία» του Πούτιν προώθησε ένα σχέδιο για την «εθνικοποίηση» των λειτουργιών των δυτικών εταιρειών που αποχωρούν και να περάσει η διαχείρισή τους σε όσους επιθυμούν να την αναλάβουν, υποστηρίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο δε θα χαθούν οι θέσεις εργασίας και θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα η εγχώρια παραγωγική ικανότητα της Ρωσίας. Ο Πούτιν έχει εγκρίνει το σχέδιο αν και έχει αποφύγει να προφέρει τη λέξη «εθνικοποίηση».
Αντίθετα, ορισμένες εταιρείες που συνεχίζουν τη δραστηριότητά τους στη Ρωσία δείχνουν να έχουν κερδίσει την εύνοια των Ρώσων αξιωματούχων αν και έχουν να αντιμετωπίσουν την κατακραυγή στα social media.
Η Olga Podorozhna, υπάλληλος της Metro στην Ουκρανία, επέκρινε σφοδρά την απόφαση του εργοδότη της να μείνει στη Ρωσία μέσα από μια συγκινητική ανάρτηση στο LinkedIn. Αν και με δική της ανάρτηση στο LinkedIn, η Metro απάντησε, καταδικάζοντας τον πόλεμο, δεν έχει αλλάξει την απόφασή της και παραμένει στη Ρωσία.
Η στάση της δεν προκαλεί έκπληξη αφού περίπου το 10% των συνολικών πωλήσεων της Metro, ύψους 25 δισεκατομμυρίων ευρώ προκύπτουν από τα 93 σούπερ μάρκετ και τους 10.000 περίπου υπαλλήλους της στη Ρωσία. Το 2021 τα 19 hypermarkets της Globus με 9.900 υπαλλήλους στη Ρωσία αντιστοιχούσαν στο 14% των πωλήσεων του ομίλου, ο οποίος επένδυσε περισσότερα από 110 εκατομμύρια ευρώ στη ρωσική αγορά τα τελευταία δύο χρόνια. Για εταιρείες σαν αυτές, το να αποχωρήσουν είναι πολύ πιο δύσκολο από ό,τι για μια εταιρεία, όπως η Coca-Cola, η οποία άντλησε από τη Ρωσία λιγότερο από το 2% των εσόδων της για το 2021.
Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το κόστος της φήμης για όσες εταιρείες παραμένουν στη Ρωσία μπορεί σύντομα να είναι τόσο υψηλό που να μην μπορεί να αγνοηθεί.
Πληροφορίες από Stuff.co.nz
Ακολουθήστε το Cibum 
