Πώς οι χημικές ουσίες των συσκευασιών απειλούν τη δημόσια υγεία

Νέα επιστημονική ανασκόπηση ρίχνει φως στη σιωπηλή επίδραση των συνθετικών χημικών που μεταφέρονται από τη βιομηχανική επεξεργασία και συσκευασία τροφίμων στο πιάτο μας

Οι περισσότεροι καταναλωτές γνωρίζουν πια ότι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα (UPFs) σχετίζονται με αυξημένους κινδύνους για την υγεία. Αυτό που ωστόσο παραμένει λιγότερο κατανοητό είναι ο ρόλος των συνθετικών χημικών ουσιών που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα (food contact chemicals – FCCs) κατά τη συσκευασία, τη μεταφορά και την επεξεργασία τους. Ένα νέο επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine, συγκέντρωσε ένα εντυπωσιακό σύνολο στοιχείων που καταδεικνύει την ευρεία έκθεση του πληθυσμού σε δυνητικά επικίνδυνες χημικές ενώσεις. Οι δισφαινόλες, οι φθαλικές ενώσεις και τα PFAS εντοπίζονται συχνά στα τρόφιμα, ιδιαίτερα στα βιομηχανικά επεξεργασμένα προϊόντα. Το πρόβλημα ξεκινά από την αλληλεπίδραση των τροφίμων με υλικά συσκευασίας και επεξεργασίας, μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως «χημική μετανάστευση».

Από την παραγωγή και τη συσκευασία, μέχρι την αποθήκευση και την κατανάλωση, τα τρόφιμα μπορεί να απορροφήσουν χημικές ουσίες που, σύμφωνα με αυξανόμενα επιστημονικά δεδομένα, συνδέονται με μη μεταδοτικά νοσήματα όπως διαβήτης, καρδιοπάθειες και διαταραχές της αναπαραγωγικής και νευροαναπτυξιακής λειτουργίας, ιδίως σε ευαίσθητες φάσεις, όπως η εγκυμοσύνη και η παιδική ηλικία. Τα UPFs έχουν αναδειχθεί σε κύριους φορείς αυτών των ουσιών. Όπως σημειώνεται στο άρθρο, η υπερκατανάλωσή τους έχει μετατρέψει τα μείγματα FCCs σε «παγκόσμια, πανταχού παρούσα έκθεση». Η ανάλυση περιλαμβάνει επιδημιολογικά δεδομένα μεγάλης κλίμακας, ενισχύοντας τη σύνδεση ανάμεσα στην υπερ-επεξεργασία των τροφίμων και την έκθεση σε τοξικούς ρύπους.

Προκειμένου να κατανοηθεί πληρέστερα η επίδραση αυτών των χημικών ενώσεων, οι συγγραφείς προτείνουν νέες επιστημονικές κατευθύνσεις. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν οι βελτιωμένες μέθοδοι εντοπισμού τοξικών ουσιών μέσω της χρήσης καινοτόμων βιομοριακών πλαισίων όπως τα adverse outcome pathways και τα key characteristics of toxicants, καθώς και η ανάπτυξη ασφαλέστερων υλικών επαφής με τρόφιμα, ικανά να περιορίσουν τη μετανάστευση χημικών.