Κρασί: Όλα όσα προβλέπει η υποχρεωτική σήμανση στην ΕΕ το 2022

Σημαντικές αλλά και δύσκολες στην εφαρμογή τους κρίνονται οι αλλαγές που έρχονται μέσα στην επόμενη χρονιά στην αγορά οίνου και καθιστούν υποχρεωτική τη σήμανση σε όλες τις φιάλες που θα κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η συζήτηση για το γιατί, πρέπει να εξαιρεθεί το κρασί από τη διατροφική δήλωση μετράει δέκα χρόνια τώρα και έχει να κάνει με το ποια είναι η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες ή λίπη, ενέργεια, υδατάνθρακες και όχι μόνο σε ένα προϊόν διατροφής. Το 2011, βάσει νέα ευρωπαϊκής νομοθεσίας έγινε υποχρεωτικό αυτά να αναγράφονται σε όλα τα τρόφιμα, εκτός από τα αλκοολούχα ποτά. Ωστόσο, μετά από επτά χρόνια κρίθηκε πως δεν υπήρχε κανένας λόγος  να εξαιρεθούν τα αλκοολούχα ποτά από τη διατροφική δήλωση.

Οι κυριότερες υποχρεώσεις της βιομηχανίας αλκοολούχων ποτών είναι:

• Συστατικά και θερμίδες θα πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα μέχρι το τέλος του 2022 σε όλα τα κρασιά που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να ισχύει αυτό αναδρομικά για όσα κρασιά κυκλοφορούν ήδη στην αγορά
• Πρόσθετα συστατικά ή ουσίες που χρησιμοποιούνται κατά την επεξεργασία εξαιρούνται από τη σήμανση, ενώ ορίζονται ξεκάθαρα ποια είναι τόσο από τον Codex Alimentarius όσο και από το Διεθνή Οργανισμό Αμπέλου και Οίνου (OIV). Δεν πρέπει να υπάρχει χώρος για προσωπική ερμηνεία
• Αποδεκτές είναι τόσο οι παραδοσιακές όσο και οι ηλεκτρονικές ετικέτες
• Οι παραγωγοί που πωλούν στην Ευρώπη μπορούν να επιλέξουν να αναπτύξουν το δικό τους σύστημα ή να χρησιμοποιούν την παγκόσμια πλατφόρμα που αναπτύχθηκε από τη CEEV (Comité Européen des Entreprises Vins), χρησιμοποιώντας κωδικούς QR. Τα κρασιά που πωλούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο θα εξαιρούνται από τις απαιτήσεις σήμανσης
• Οι πληροφορίες πρέπει να μεταφράζονται στη γλώσσα κάθε ευρωπαϊκής χώρας όπου πωλείται ένα κρασί. Η πλατφόρμα που αναπτύχθηκε από το CEEV θα παρέχει αυτόματη μετάφραση
• Ο ΠΟΥ προτρέπει τα κράτη – μέλη να περιορίσουν την πρόσβαση στο αλκοόλ
• Η ελάχιστη τιμή φιάλης είναι πλέον σε ισχύ σε πολλά κράτη – μέλη και η CEEV περιμένει να ακολουθήσουν ακόμα περισσότερες χώρες

Οι νέοι κανόνες δε θα αφορούν μόνο τους οινοπαραγωγούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και όλους όσους παράγουν κρασί σε άλλα σημεία του κόσμου, όπως παραδείγματος χάρη, την Αυστραλία και το πουλάνε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

“Αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να εκσυγχρονίσουμε τον τρόπο επικοινωνίας με τους καταναλωτές”, αναφέρει ο Dr. Ignacio Sánchez Recarte, Γενικός Γραμματέας της CEEV, στο Areni, το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Έρευνας και Δράσης για το μέλλον του καλού κρασιού.

“Για αρχή κρίθηκε σωστό η διατροφική δήλωση να περιορίζεται μόνο στην ενεργειακή αξία και να είναι στην κρίση του παραγωγού το αν θα επικοινωνήσει τα πάντα ή θα περιοριστεί μόνο σε αυτή, η οποία, εξάλλου, ορίζεται βάσει νομοθεσίας.

Προκειμένου να γίνει κάτι τέτοιο, λαμβάνονται υπόψη τέσσερα, πέντε στοιχεία με το αλκοόλ και τα σάκχαρα να αποτελούν τα κυριότερα. Απλά θα πρέπει να γίνει ανάλυση του κάθε κρασιού για να βγει το αποτέλεσμα και από κει και πέρα θα είναι προαιρετικό το να επικοινωνήσει ένας παραγωγός και τους υδατάνθρακες, τα λίπη, τις πρωτεΐνες ή το αλάτι ή τη ζάχαρη”, συμπληρώνει.

Δεν κρύβει, όμως, τη βεβαιότητά του πως στο τέλος θα καταλήξουν οι παραγωγοί να αναγράφουν λεπτομερώς όλα τα συστατικά είτε σε παραδοσιακή είτε σε ηλεκτρονική ετικέτα, θεωρώντας το μια τεράστια ευκαιρία για τον κλάδο.

Μάλιστα, αξίζει να αναφερθεί πως είναι πλήρως κατοχυρωμένοι δεδομένου ότι γνωρίζουν πλέον, βάσει νομοθεσίας, τι αποτελεί βοήθημα επεξεργασίας και τι συστατικό, ώστε να ξέρουν χωρίς αμφιβολία εκ των προτέρων τι είναι υποχρεωμένοι να αναφέρουν και τι όχι. Έτσι, δε θα υπάρξει καμία παρανόηση όπως συμβαίνει ενίοτε στη βιομηχανία τροφίμων όπου τα όρια είναι πιο ασαφή.

Σύμφωνα με την πρώτη παράγραφο της σχετικής νομοθεσίας για τον οίνο, “το κρασί είναι προϊόν που παράγεται αποκλειστικά από σταφύλια”, εξηγεί η Monika Christmann, Καθηγήτρια στο Geisenheim University. Ωστόσο, “υπάρχουν υλικά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των λεγόμενων ποιοτικών κρασιών. Τώρα κάνουμε διαφοροποίηση μεταξύ των λεγόμενων βοηθημάτων επεξεργασίας, τα οποία χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία οινοποίησης, αλλά στην πραγματικότητα δε θα τα βρει ο καταναλωτής στο κρασί που θα πιει σε αντίθεση με άλλα συστατικά που προστίθενται αργότερα και θα τα βρει στο κρασί. Συνεπώς, αυτά θα είναι υποχρεωτικό να αναγραφούν στην ετικέτα.

Η σήμανση αναμένεται να έχει υλοποιηθεί μέχρι το τέλος του 2022, ενώ η CEEV έχει διαμορφώσει οδηγίες, ώστε όλοι οι παραγωγοί να γνωρίζουν τον τρόπο υπολογισμού της διατροφικής δήλωσης. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας τρόπος επικοινωνίας δίχως γλωσσικούς περιορισμούς, ώστε εκείνοι να χρησιμοποιούν απλά το γράμμα “Ε” από το “ενέργεια” μαζί με το αντίστοιχο νούμερο.

Επιπλέον, χάρη σε μια ενιαία και ανοιχτή για όλους ψηφιακή πλατφόρμα, οι παραγωγοί θα μπορούν να δημιουργήσουν τις δικές τους “Ε-ετικέτες”, ενώ με ένα μόνο κλικ θα βρίσκουν τον ακριβή κωδικό που θα πρέπει να βάλουν στην ετικέτα του κρασιών τους.

Παράλληλα, στην ατζέντα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχουν τεθεί οι ακόλουθες τέσσερις σημαντικές προτεραιότητες:

• η τιμολόγηση του αλκοόλ, προτρέποντας όλα τα κράτη – μέλη να ορίζουν μια ελάχιστη τιμή φιάλης
• η διαθεσιμότητα αλκοόλ. Δεδομένου ότι ακόμα υπάρχει ένα 20% των κρατών μελών στην Ευρώπη όπου το αλκοόλ διατίθεται σε ανηλίκους, ο ΠΟΥ είναι αποφασισμένος να λήξει αυτή η κατάσταση και να περιοριστεί η διαθεσιμότητα αλκοόλ όχι μόνο κοντά στα σχολεία, καθώς επίσης, σε στάσεις μετρό, σιδηροδρομικούς σταθμούς και άλλα μέρη με πολύ κόσμο, όπως μεταξύ άλλων, αθλητικά γεγονότα
• η επίβλεψη των πωλήσεων αλκοόλ όχι μόνο στα φυσικά καταστήματα, αλλά και online
• η μείωση των αρνητικών συνεπειών του αλκοόλ και της μέθης