Πως δρουν οι στατίνες στον εγκέφαλο.
Η νόσος του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας «δεν εμφανίζονται ξαφνικά όταν είμαστε μεγάλοι», υποστηρίζει ο James Rowe, καθηγητής γνωστικής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Αναπτύσσονται αργά, κρυφά, επί δεκαετίες. Ωστόσο, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα υποδηλώνει ότι οι στατίνες μπορεί να είναι η τελευταία που θα ενταχθεί στο οπλοστάσιο κατά της νόσου Αλτσχάιμερ.
Σήμερα, οι στατίνες είναι τα κύρια φάρμακα που μειώνουν τα λιπίδια και χρησιμοποιούνται για τη μείωση της LDL χοληστερόλης, ή αλλιώς της «κακής χοληστερόλης», η οποία έχει περιγραφεί ως «βασανιστής της καρδιάς», σε περίσσεια στο αίμα διεισδύει στα τοιχώματα των αρτηριών και σχηματίζει λιπώδεις πλάκες. Με την πάροδο του χρόνου αυτές διακόπτουν τη ροή του αίματος και μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Σύμφωνα με τη νευρολόγο καθηγήτρια Sara Garcia Ptacek που εργάζεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Karolinska της Σουηδίας, πρόκειται για έξυπνα φάρμακα, διότι, όπως πολλά φάρμακα και κάνουν περισσότερα από τον κύριο μηχανισμό δράσης τους. Είναι νευροπροστατευτικά καθώς και καρδιοπροστατευτικά με διαφορετικούς τρόπους.
«Οι μεταβολίτες της χοληστερόλης περνούν στον εγκέφαλο και συμμετέχουν σε διαφορετικές διεργασίες», εξηγεί η Garcia Ptacek. «Έτσι, φυσικά, η μεταβολή της χοληστερόλης στο σώμα επηρεάζει και τη χοληστερόλη του εγκεφάλου». Ορισμένες στατίνες είναι μικρότερες και πιο πιθανό να διεισδύσουν και να δράσουν απευθείας στον εγκέφαλο. Μία από τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες και παλαιότερες στατίνες, η σιμβαστατίνη, έχει αυτές τις ιδιότητες.
Σύμφωνα με το Βρετανικό Ίδρυμα Καρδιάς, περίπου 7-8 εκατομμύρια ενήλικες στο Ηνωμένο Βασίλειο λαμβάνουν στατίνες, με τη σιμβαστατίνη να είναι από τις πιο συχνά συνταγογραφούμενες.
Μια ομάδα του Hallym University College of Medicine στην Κορέα διαπίστωσε ότι τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης κάτω από 1,8mmol/L (η χοληστερόλη στο αίμα μετριέται σε μονάδες που ονομάζονται χιλιοστόλιτρα ανά λίτρο αίματος, mmol/L) είναι βέλτιστα για την υγεία του εγκεφάλου.
Η LDL χοληστερόλη δεν είναι μόνο κακή για τον εγκέφαλό μας, επειδή μας προδιαθέτει σε αυτούς τους κινδύνους για την καρδιά/το κεφάλι (καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο κ.λπ.), αλλά μπλοκάρει επίσης τα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν τροφοδοτείται τόσο καλά με αίμα όσο θα έπρεπε. Αυτό μπορεί να προκαλέσει γνωστική εξασθένιση, επειδή η μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της λευκής ουσίας.
Η LDL χοληστερόλη μπορεί επίσης να οδηγήσει στη χαρακτηριστική παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ, το σχηματισμό αμυλοειδών πλακών. Πιστεύεται επίσης ότι έχει φλεγμονώδη επίδραση στον εγκέφαλο, επειδή τα σωματίδια της LDL δεν διασχίζουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.
Η Gill Livingston, συγγραφέας της επιτροπής του Lancet για την πρόληψη, την παρέμβαση και τη φροντίδα της άνοιας, λέει: «Τα ευρήματα αυτά συνάδουν με την τελευταία επιτροπή του Lancet για την άνοια, όπου υπολογίσαμε ότι η υψηλή LDL αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την άνοια, αντιπροσωπεύοντας το 7% του συνόλου της άνοιας. Προτείναμε μείωση κάτω από το 1,8.
«Αναφερθήκαμε σε μια ανασκόπηση της Cochrane που διαπίστωσε ότι η συνεχής χρήση στατίνης στη μέση ηλικία προστατεύει από τον υπερβολικό κίνδυνο … [και] η μετα-ανάλυση 36 μελετών το 2022 διαπίστωσε το ίδιο». Αν και προσθέτει ότι δεν αρκεί απλώς να αρχίσετε να παίρνετε στατίνες, πρέπει να συνεχίσετε να τις παίρνετε.
«Συνιστούμε τη θεραπεία της για τη μείωση του κινδύνου άνοιας. Η υψηλή χοληστερόλη είναι συχνή στη μέση ηλικία και οι στατίνες είναι φθηνές και αποτελεσματικές για τη μείωσή της. Είναι καλό να βλέπουμε περαιτέρω συνεπή ευρήματα σε έναν διαφορετικό πληθυσμό, προσθέτοντας σε αυτό το σημαντικό μήνυμα».
Ακολουθήστε το Cibum 
