Απίστευτο: το καρπούζι υπήρξε σύμβολο ρατσισμού!

  Το καρπούζι, ένα από τα σημαντικότερα και πιο δημοφιλή φρούτα στον κόσμο, δροσιστικό, προκλητικό που μας φέρνει στο νου αναμνήσεις από όμορφα παιδικά αθώα καλοκαίρια με υψηλή διατροφική αξία (έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά και λίγες θερμίδες) και με ετήσια παραγωγή άνω των 200 εκατομμυρίων τόνων διεθνώς! κρύβει πίσω του μία απίστευτη ιστορία.

Στην Αμερική του εμφυλίου, το καρπούζι σημαδεύτηκε ως το φρούτο που αγαπήθηκε κυρίως από τους Αφροαμερικανούς την εποχή που οι σκλάβοι κέρδισαν τη χειραφέτησή τους κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.

Οι πρώτοι ελεύθεροι μαύροι επιβίωσαν τρώγοντας και πουλώντας καρπούζια, κάνοντας έτσι το ζουμερό φρούτο σύμβολο της ελευθερίας τους. Οι λευκοί του Νότου, που αισθάνθηκαν να απειλούνται από τη νέα ελευθερία των μαύρων, απάντησαν κάνοντας το φρούτο σύμβολο ρυπαρότητας και ακαθαρσίας, τεμπελιάς, παιδικότητας και γενικά της αντίληψης ότι η δημόσια παρουσία και αυτονομία των μαύρων είναι ανεπιθύμητη.  Το νέο σύμβολο ρατσισμού, το καρπούζι διαδόθηκε και εγκαταστάθηκε στην  αμερικανική λαϊκή κουλτούρα, διαστρεβλώνοντας μάλιστα την προέλευσή του.

Μέχρι πριν τον εμφύλιο στην πρώιμη σύγχρονη ευρωπαϊκή φαντασία, η εικόνα του καρπουζιού συνδεόταν με έναν Ιταλό ή Άραβα αγρότη. Στα κείμενα Βρετανού αξιωματούχου στην Αίγυπτο του 1801 το καρπούζι, ήταν «η γιορτή ενός φτωχού Άραβα», ένα πενιχρό υποκατάστατο του γεύματος.

Στο λιμάνι της πόλης της Rosetta  οι ντόπιοι έτρωγαν καρπούζια τα οποία όμως για τους κατακτητές συμβόλιζαν τη βρωμιά καθώς γέμιζαν οι δρόμοι από τις φλούδες τους. Και εκεί λοιπόν ο καρπός συμβόλιζε πολλές από τις ιδιότητες όπως και στην Αμερική μετά τη χειραφέτηση:

• ακάθαρτο, γιατί η κατανάλωση καρπουζιού δημιουργούσε πολλά σκουπίδια
• τεμπελιά, επειδή η καλλιέργεια καρπουζιών είναι εύκολη, και διότι δεν τρώγεται στο πόδι – είναι ένα φρούτο που για να το απολαύσει κάποιος πρέπει να καθίσει-
• παιδικότητα, επειδή τα καρπούζια είναι γλυκά, πολύχρωμα και στερούνται πολύ θρεπτικής αξίας.

Αυτές οι δοξασίες έφτασαν και στην Αμερική αλλά μέχρι τον εμφύλιο δεν είχαν φυλετική προέκταση.

Λίγο μετά τη νίκη τους, πολλοί αφροαμερικάνοι πουλούσαν καρπούζια για να βγάλουν τα προς το ζην, σε ελεύθερα χωράφια.
Πριν την απελευθέρωση πολλοί ιδιοκτήτες σκλάβων, τους άφηναν να καλλιεργήσουν και να πουλήσουν τα δικά τους καρπούζια, ή τους έδιναν μία μέρα άδεια το καλοκαίρι για να φάνε την πρώτη συγκομιδή καρπουζιού.  

Οι σκλάβοι ήταν συνήθως προσεκτικοί όταν απολάμβαναν το καρπούζι σύμφωνα με τον κώδικα συμπεριφοράς που καθιερώθηκε από τους λευκούς. Όταν ένας επιτηρητής της Αλαμπάμα έκοψε καρπούζια για να μοιράσει στους σκλάβους περίμενε τα παιδιά να τρέξουν και να στριμωχτούν για να πάρουν τη φέτα τους. Ένα αγόρι, ο Henry Barnes, αρνήθηκε να στριμωχτεί, περίμενε υπομονετικά τη σειρά του και μόλις πήρε το κομμάτι του, έτρεξε για να το φάει χωρίς να τον βλέπουν οι λευκοί. Η μητέρα του τον χτύπησε γιατί δεν ικανοποίησε την προσδοκία του αφέντη τους. Οι λευκοί ήθελαν τον Μπαρνς να παίξει το ρόλο του pickaninny  που λαχταρούσε το καρπούζι και τους χυμούς του. Η άρνησή του υπονόμευσε την αδύναμη σχέση μεταξύ αφεντικού και σκλάβου.

Η χειραφέτηση, φυσικά, κατέστρεψε αυτή τη σχέση. Οι μαύροι καλλιέργησαν, έτρωγαν και πούλησαν καρπούζια κατά τη διάρκεια της δουλείας, αλλά τώρα όταν το έκαναν αυτό ήταν απειλή για τη φυλετική τάξη. Για τους λευκούς, φάνηκε τώρα σαν οι μαύροι να επιδεικνύουν τη νέα τους ελευθερία, να ζουν από τη γη τους, να πουλούν καρπούζια στην αγορά και – το χειρότερο απ ‘όλα – να απολαμβάνουν τα καρπούζια μαζί τους,  σε δημόσια θέα. Μια λευκή οικογένεια στο Χιούστον καταστράφηκε όταν η νταντά τους Κλάρα εγκατέλειψε το νοικοκυριό τους λίγο μετά τη χειραφέτησή της το 1865. Ο Χένρι Έβανς, ένα νεαρό λευκό αγόρι στο οποίο η Κλάρα πιθανότατα ήταν δεύτερη μητέρα, έκλαιγε για μέρες μετά την αποχώρησή της. Όμως, όταν την συνάντησε  στο δρόμο μια μέρα, απέρριψε την προσπάθειά της να συμφιλιωθούν. Όταν η Κλάρα του πρόσφερε λίγο καρπούζι, ο Χένρι της είπε ότι «δεν θα έτρωγε αυτό που έτρωγαν οι ελεύθεροι νέγροι».

Οι εφημερίδες ενίσχυσαν αυτήν τη σχέση μεταξύ του καρπουζιού και του ελεύθερου μαύρου. Το 1869, η εικονογραφημένη εφημερίδα του Frank Leslie δημοσίευσε ίσως την πρώτη καρικατούρα των μαύρων που τρώνε καρπούζι.

Δύο χρόνια αργότερα, μια εφημερίδα της Georgia  ανέφερε ότι ένας μαύρος είχε συλληφθεί  καθώς είχε προσπαθήσει να σκοτώσει έναν γείτονα του με καρπούζι το οποίο είχε δηλητηριάσει.  Η ιστορία είχε τίτλο “Negro Kuklux” και εξίσωσε τη μαύρη βία με την Ku Klux Klan, ρωτώντας προσεκτικά αν η υποεπιτροπή του Ριζοσπαστικού Ρεπουμπλικανικού Κογκρέσου που ερευνά την Klan θα διερευνήσει τις ενέργειες αυτού του ελεύθερου μαύρου.

Το κύριο μήνυμα του καρπουζιού ως σύμβολο ρατσισμού, ήταν ότι οι μαύροι δεν ήταν έτοιμοι για ελευθερία. Κατά τη διάρκεια της εκλογικής περιόδου του 1880, οι Δημοκρατικοί κατηγόρησαν τον κρατικό νομοθέτη της Νότιας Καρολίνας, ο οποίος υποστηριζόταν από μαύρους, ότι σπατάλησε τα χρήματα των φορολογουμένων στα καρπούζια για να βοηθήσει τους αφροαμερικάνους. Η λευκή υπερ-ρατσιστική επική ταινία του DW Griffith, The Birth of a Nation , που κυκλοφόρησε το 1915, περιελάμβανε μια γιορτή καρπουζιού για να δείξει την  χειραφέτηση των μαύρων. Σε αυτές τις ρατσιστικές μυθοπλασίες, οι μαύροι δεν άξιζαν περισσότερη ελευθερία από τα παιδιά.

Το καρπούζι ως σύμβολο απελευθέρωσης των μαύρων συναντάται και σε τραγούδια. Στα τέλη του 19ου αιώνα, έγιναν δημοφιλή  τα «τραγούδια coon», μελωδίες που χλεύαζαν τους Αφροαμερικανούς ως τεμπέληδες, άξεστους και αδαής σαν τα παιδιά.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, το στερεότυπο του καρπουζιού ήταν παντού — ποδοσφαιριστές, χαρτιά, παρτιτούρες, οικιακά σκεύη.  Μια δημοφιλής καρτ ποστάλ απεικόνιζε έναν ηλικιωμένο μαύρο άντρα που κρατούσε ένα καρπούζι σε κάθε χέρι. Ο άντρας θρηνεί, «Dis am de wust perdickermunt ob mah life». Ως μαύρος, υπονοεί η κάρτα, είχε λίγες ευθύνες και λίγο ενδιαφέρον για οτιδήποτε πέρα ​​από το στομάχι του. Ο Edwin S. Porter, διάσημος για τη σκηνοθεσία του The Great Train Robbery το 1903, συν-σκηνοθέτησε το The Watermelon Patch. Άντρες ντυμένοι σαν σκελετοί κυνηγούν  τους κλέφτες καρπουζιού (la the Ku Klux Klan, που ντυμένοι σαν φαντάσματα για να τρομάξουν τους μαύρους).

Μπορεί να φαίνεται ανόητο να αποδίδουμε τόσο νόημα σε ένα φρούτο. Και η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα εγγενώς ρατσιστικό για τα καρπούζια. Αλλά τα πολιτιστικά σύμβολα έχουν τη δύναμη να διαμορφώσουν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο μας και τους ανθρώπους σε αυτόν. Αυτά τα σύμβολα έχουν ρίζες σε πραγματικούς ιστορικούς αγώνες – συγκεκριμένα, στην περίπτωση του καρπουζιού, οι φόβοι των λευκών για την χειραφετημένη πλέον μαύρη κοινότητα. Οι λευκοί χρησιμοποίησαν το στερεότυπο για να υποτιμήσουν τους μαύρους – για να πάρουν κάτι που χρησιμοποιούσαν για να προωθήσουν τη δική τους ελευθερία και να το κάνουν αντικείμενο γελοιοποίησης.

*ο WILLIAM R. BLACK είναι υποψήφιος διδάκτορας ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Rice.

Πληροφορίες :https://www.theatlantic.com/world/

Δείτε: ΕΦΕΤ: Ανάκληση προϊόντος συσκευασμένου κοτόπουλου λόγω σαλμονέλας  

Δείτε:Πόσο “light” είναι τα light προϊόντα;

Δείτε:Παιδική διατροφή: ο εφιάλτης της μπάμιας και του μπρόκολου 

Δείτε: Η σωστή συμπεριφορά στο τραπέζι γιατί… τα πιρούνια δεν είναι φτυάρια, το ανοιχτό στόμα αξιοθέατο και το φαγητό μόνο δικό μας! 

Δείτε: Μεγάλη απάτη τροφίμων στην Ιταλία. 6 εντάλματα σύλληψης για παραπλανητική ετικέτα 

Δείτε:Εντομοφαγία προ των πυλών: Και όμως ήδη καταναλώνετε έντομα! 

Δείτε: 4 πράγματα που πρέπει να έχει το ψωμί σας  

Δείτε: Νέα δεδομένα: Η συχνή κατανάλωση γάλακτος δεν αυξάνει τη χοληστερίνη  

Δείτε: Επεξεργασμένα τρόφιμα: ταιριάζουν σε μία υγιεινή διατροφή;