Σημαντική πηγή ιωδίου το αγελαδινό γάλα – Τα φυτικά γαλακτοκομικά οδηγούν σε ανεπάρκεια.
Το ιώδιο είναι απαραίτητο συστατικό για την ανθρώπινη υγεία ιδιαίτερα σε εγκύους και σε βρέφη, καθώς υποστηρίζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, των οστών και των οργάνων ενώ βοηθά και στην βιοδιαθεσιμότητα πολλών θρεπτικών συστατικών.
Μία από τις κύριες λειτουργίες του ιωδίου είναι η παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών (ΤΗ) που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό και την ανάπτυξη. Όταν δεν υπάρχει επαρκές ιώδιο στο σώμα, αυξάνεται το μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα και αυτή η ανάπτυξη ονομάζεται βρογχοκήλη. Σε περιπτώσεις όπου ο θυρεοειδής δεν μπορεί να παράγει αρκετές ορμόνες για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω σοβαρής ανεπάρκειας ιωδίου, μπορεί να εμφανιστεί υποθυρεοειδισμός, ο οποίος εμποδίζει το σώμα από τον σωστό μεταβολισμό, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και τον καρδιακό ρυθμό. Για τον μέσο ενήλικα, η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη, για το ιώδιο είναι 150 μg, για τις εγκύους 220 μg και, κατά τη διάρκεια του θηλασμού, 290 μg. Ωστόσο επειδή το ιώδιο δεν μπορεί να συντεθεί στον οργανισμό πρέπει να λαμβάνεται μέσω της διατροφής.
Το ιώδιο βρίσκεται σε πολλές πηγές τροφίμων, όπως τα θαλασσινά (μπακαλιάρος, μύδια, στρείδια) τα αυγά, τα εμπλουτισμένα προϊόντα δημητριακών, τα φυτικά τρόφιμα που καλλιεργούνται σε εδάφη πλούσια σε ιώδιο και στο ιωδιούχο αλάτι: 1 γραμμάριο ιωδιούχου αλατιού περιέχει 45 μg ιωδίου/γραμμάριο αλατιού, επομένως περίπου 3 τέταρτα του κουταλιού του γλυκού (1.725 mg νατρίου) πληρούν τις απαιτήσεις ιωδίου για τον μέσο ενήλικα.
Ωστόσο λόγω των οδηγιών για μείωση του αλατιού, τα γαλακτοκομικά είναι μία κατηγορία τροφίμων, που μπορεί να δώσει στον οργανισμό την απαραίτητη ποσότητα ιωδίου. Το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί είναι όλα καλές πηγές ιωδίου. Ακόμα και τα γαλακτοκομικά χωρίς λακτόζη, περιέχουν επίσης ιώδιο. Η εποχή παραγωγής του γάλακτος, η παστερίωση, η καλλιέργεια (βιολογικό και μη) και η περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορούν όλα να συμβάλουν σε διαφορετικές συγκεντρώσεις ιωδίου στο γάλα.
Σε Βρετανική Μελέτη, οι ερευνητές αξιολόγησαν την περιεκτικότητα σε ιώδιο του βιολογικού γάλακτος και του επεξεργασμένου γάλακτος εξαιρετικά υψηλής θερμοκρασίας (UHT) κατά τη διάρκεια διαφορετικών εποχών. Το βιολογικό γάλα είχε 44% χαμηλότερες συγκεντρώσεις ιωδίου από το συμβατικό γάλα και το γάλα UHT είχε επίσης 27% λιγότερο ιώδιο από το συμβατικό παστεριωμένο γάλα. Επίσης το γάλα που παράγεται τους καλοκαιρινούς μήνες έχει σταθερά χαμηλότερες συγκεντρώσεις ιωδίου από το χειμερινό γάλα. Συνεπώς η αντικατάσταση του συμβατικού γάλακτος από βιολογικό γάλα θα αυξήσει τον κίνδυνο μη βέλτιστης κατάστασης ιωδίου, ειδικά σε περιόδους αυξημένης ζήτησης ιωδίου όπως η εγκυμοσύνη και η γαλουχία. Ένα φλιτζάνι γάλα παρέχει το 39% και το 57% των ημερήσιων αναγκών σε ιώδιο για τη μέση ενήλικη γυναίκα και την έγκυο γυναίκα, αντίστοιχα.
Περιεκτικότητα σε ιώδιο των γαλακτοκομικών προϊόντων και ποσοστιαία ημερήσια αξία
Γαλακτοκομικών προϊόντων | Μέγεθος σερβιρίσματος | Μικρογραμμάρια (μg) ανά μερίδα | Ποσοστό ημερήσιας αξίας (%DV) |
Άπαχο γαλα | 1 φλιτζάνι ή 8 ουγκιές | 85 | 57 |
Ελληνικό γιαούρτι χωρίς λιπαρά | 3/4 φλ | 87 | 58 |
Παγωτό σοκολάτα | 2/3 φλ | 28 | 19 |
Τυρί τσένταρ | 1 ουγγιά | 15 | 19 |
Πρωτεΐνη ορού γάλακτος σε σκόνη | 25 γρ | 118 | 79 |
Να σημειωθεί τέλος ότι οι εναλλακτικές λύσεις γάλακτος φυτικής προέλευσης όπως γάλα αμυγδάλου, σόγιας και βρώμης, δεν περιέχουν φυσικά ιώδιο και συνήθως δεν είναι εμπλουτισμένα με ιώδιο. Οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία που πίνουν γάλατα φυτικής προέλευσης αντί για αγελαδινό έχουν χαμηλότερες συγκεντρώσεις ιωδίου στα ούρα από τις γυναίκες που καταναλώνουν αγελαδινό γάλα.
Πηγή! JDS Communications