Η λεκιθίνη σόγιας αποτελεί ένα εκ των δημοφιλέστερων πρόσθετων σε τρόφιμα και συμπληρώματα διατροφής, αλλά το τοπίο είναι θολό σχετικά με το αν είναι πράγματι ωφέλιμη για τον οργανισμό.
Η λεκιθίνη σόγιας είναι ένα από τα πιο δημοφιλή πρόσθετα τροφίμων. Συχνά χρησιμοποιείται ως συστατικό σε προϊόντα διατροφής και πωλείται ακόμα και σε μορφή συμπληρώματος διατροφής.
Παρά την ευρεία χρήση της, το γεγονός ότι προέρχεται από το φυτό σόγια, από το οποίο φτιάχνεται και η σάλτσα σόγιας δημιουργεί μια σύγχυση σε πολλούς, οι οποίοι αναρωτιούνται αν πράγματι η κατανάλωση λεκιθίνης σόγιας είναι καλή για την υγεία.
Στην πραγματικότητα, όπως και σχεδόν σε καθετί που τρώμε, υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα από την κατανάλωση λεκιθίνης σόγιας. Παρακάτω θα διαβάσετε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το πρόσθετο, προκειμένου να μην έχετε αμφιβολίες για αυτό.
Η σχέση της λεκιθίνης σόγιας με τη σόγια
Η λεκιθίνη σόγιας απομονώθηκε για πρώτη φορά από τον Γάλλο χημικό Theodore Gobley το 1846 και αποτελείται από χολίνη, λιπαρά οξέα, γλυκερίνη, γλυκολιπίδια, φωσφολιπίδια, φωσφορικό οξύ και τριγλυκερίδια, όπως αναφέρει ο ιστότοπος για τη διατροφή και την υγεία, Dr. Axe. Εξάγεται κυρίως από βαμβακόσπορο, θαλάσσιες πηγές, γάλα, ελαιοκράμβη, σόγια και ηλίανθο και κυκλοφορεί είτε σε υγρή μορφή είτε σε μορφή κόκκων.
Χρήσεις της λεκιθίνης σόγιας
Σε γενικές γραμμές, η συντριπτική πλειοψηφία της χρήσης λεκιθίνης επικεντρώνεται στη χρησιμότητά της ως ένας πολύ αποτελεσματικός γαλακτωματοποιητής, για αυτό και είναι τόσο δημοφιλές πρόσθετο σε επεξεργασμένα τρόφιμα, φάρμακα, συμπληρώματα, αλλά και αντικολλητικά σπρέι και σαπούνια.
Μπορεί ένας αλλεργικός στη σόγια να καταναλώσει λεκιθίνη σόγιας;
Επειδή η λεκιθίνη σόγιας εξάγεται ως επί τω πλείστω από ακατέργαστη σόγια περιέχει, όπως είναι φυσικό, σόγια. Ωστόσο, περιέχει μόνο ίχνη πρωτεϊνών της. Για το λόγο αυτό, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η λεκιθίνη σόγιας δεν θα προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις στην πλειονότητα των αλλεργικών στη σόγια καταναλωτών, επειδή δεν περιέχει επαρκή υπολείμματα της πρωτεΐνης. Βέβαια, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, τα άτομα με σοβαρή αλλεργία στη σόγια πρέπει να προσέχουν, ακόμα κι αν είναι σπάνιο να εμφανίσουν κάποιο αλλεργικό σύμπτωμα.
Πλεονεκτήματα της λεκιθίνης σόγιας στην υγεία
Η σόγια περιέχει ισοφλαβόνες ή φυτοοιστρογόνα σε μοναδικά πλούσιες ποσότητες σε σύγκριση με άλλα προϊόντα. Οι ισοφλαβόνες έχουν μια χημική δομή παρόμοια με τα οιστρογόνα, έτσι μπορούν να προκαλέσουν, σύμφωνα με μελέτες, επιδράσεις παρόμοιες με αυτά στο σώμα, όπως η βελτίωση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης και της οστεοπόρωσης.
Επιπλέον, οι κάψουλες λεκιθίνης σόγιας περιέχουν ένα πολύπλοκο μείγμα φωσφολιπιδίων, τα οποία συνθέτουν τη δομή της κυτταρικής μεμβράνης και χρησιμοποιούνται για αποθήκευση ενέργειας. Ερευνητές στην Ιαπωνία διαπίστωσαν ότι η χορήγηση φρέσκων φωσφολιπιδίων μπορεί να λειτουργήσει για να αντικαταστήσει τις κατεστραμμένες κυτταρικές μεμβράνες και να αποκαταστήσει τη δομή και τη λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης. Αυτό ονομάζεται θεραπεία υποκατάστασης λιπιδίων και έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την κόπωση, τα συμπτώματα του διαβήτη, τις εκφυλιστικές ασθένειες και το μεταβολικό σύνδρομο.
Υπάρχουν πολλά ακόμα αποδεδειγμένα οφέλη που προσφέρει η λεκιθίνη σόγιας. Χαρακτηριστικά, μια μελέτη δημοσιευμένη στο περιοδικό Stress ισχυρίζεται πως βοηθά το σώμα να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα του ψυχικού στρες. Μπορεί, επίσης, να βελτιώσει τα επίπεδα χοληστερόλης στο σώμα. Ένα ακόμα πλεονέκτημα αφορά στην ιδιότητα της λεκιθίνης σόγιας να ενισχύει την ανοσοποιητική λειτουργία, σύμφωνα με ερευνητές από τη Βραζιλία. Άλλες μελέτες καθιστούν την ουσία υπεύθυνη για τη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας, αλλά και για θετική συμβολή στην οστεοπόρωση.
Κίνδυνοι και Παρενέργειες
Αν και υπάρχουν πολλά πιθανά οφέλη από την κατανάλωση λεκιθίνης σόγιας, δεν μπορούν να αγνοηθούν ορισμένοι κίνδυνοι και παρενέργειες που πρέπει να γνωρίζετε για το συστατικό.
Χαρακτηριστικά, κατά τη διαδικασία εκχύλισης που απαιτείται για τη λήψη του γαλακτωματοποιητή από τη σόγια χρησιμοποιείται εξάνιο, ένας διαλύτης που χρησιμοποιείται για την εξαγωγή ελαίων από σπόρους και λαχανικά. Ωστόσο, το εξάνιο χρησιμοποιείται και ως διαλύτης για κόλλες και βερνίκια και ως καθαριστικό στη βιομηχανία εκτύπωσης και μπορεί να προκαλέσει ορισμένες παρενέργειες σε υπερβολικές ποσότητες, όπως ζάλη,ναυτία και πονοκεφάλους.
Ένα άλλο πιθανό πρόβλημα με τη λεκιθίνη σόγιας είναι ότι – εκτός και αν χαρακτηρίζεται ως “οργανική λεκιθίνη σόγιας”- πιθανότατα προέρχεται από γενετικά τροποποιημένη σόγια (ΓΤΟ).
Επιπλέον, οι ισοφλαβόνες και τις οιστρογονικές επιδράσεις της λεκιθίνης σόγιας ενοχοποιούνται για ορισμένες αρνητικές επιδράσεις. Υπάρχει έρευνα σε ζώα που δείχνει ότι η κατανάλωση υψηλών ποσοτήτων φυτοοιστρογόνων σόγιας μπορεί να μειώσει τα επίπεδα τεστοστερόνης. Ακόμη, άτομα με προβλήματα θυρεοειδούς πρέπει να ελέγχουν την κατανάλωση σόγιας, καθώς μελέτες ισχυρίζονται ότι μπορεί να μειώσει την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών στο σώμα.
Εν κατακλείδι, η λεκιθίνη σόγιας παρουσιάζει θετικά και αρνητικά στοιχεία. Όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης, η μεσότητα συνιστά την καλύτερη αρετή, οπότε καλύτερα να καταναλώνει κανείς το πρόσθετο με μέτρο. Ωστόσο, συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή σε άτομα με αλλεργίες και προβλήματα υγείας, τα οποία είναι καλύτερο να συμβουλευτούν πρώτα το γιατρό τους. Και αν δεν είστε σίγουροι για αλλεργίες ή ΓΤΟ, πάντα να διαβάζετε την ετικέτα!