Προβιοτικά και αθλητική απόδοση – Τι λέει η επιστήμη.
Τα προβιοτικά έχουν προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο ως ενισχυτικά της εντερικής υγείας αλλά και ως πιθανός παράγοντας βελτίωσης της αθλητικής απόδοσης. Ενώ δεν φαίνεται να έχουν άμεσο αντίκτυπο στη δύναμη ή στην ταχύτητα, οι έμμεσες επιδράσεις τους στη συνολική υγεία, την ανάρρωση και το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να κάνουν τη διαφορά στην απόδοση των αθλητών.
Το ανθρώπινο έντερο φιλοξενεί τρισεκατομμύρια βακτήρια που διαμορφώνουν το μικροβίωμα, ένα σύστημα που επηρεάζει σημαντικά τη συνολική υγεία. Τα προβιοτικά είναι ευεργετικά βακτήρια που βοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας, υποστηρίζοντας τόσο την πέψη όσο και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Για τους αθλητές, αυτή η ισορροπία είναι κρίσιμη, καθώς η έντονη άσκηση μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία του εντέρου, προκαλώντας γαστρεντερικές διαταραχές, φλεγμονή και μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Η λήψη προβιοτικών μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση της υγείας του εντέρου, μειώνοντας τον κίνδυνο αυτών των προβλημάτων και επιτρέποντας στον οργανισμό να αξιοποιήσει καλύτερα τα θρεπτικά συστατικά.
Η επίδραση στη χρήση οξυγόνου
Έρευνες έχουν εξετάσει τη σύνδεση των προβιοτικών με τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης μέσω της ενίσχυσης της αερόβιας ικανότητας. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 στο Nutrients διαπίστωσε ότι η καθημερινή λήψη προβιοτικών για έξι εβδομάδες αύξησε το VO2 max, δηλαδή τη μέγιστη ικανότητα χρήσης οξυγόνου, σε πανεπιστημιακούς αθλητές μπάντμιντον.
Το VO2 max είναι ένας από τους βασικότερους δείκτες αντοχής, καθώς όσο πιο αποτελεσματικά οι μύες καταναλώνουν οξυγόνο, τόσο μεγαλύτερη αντοχή έχει ένας αθλητής. Αν και τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι ενθαρρυντικά, απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί αν τα προβιοτικά μπορούν όντως να ενισχύσουν την αντοχή σε διαφορετικά αθλήματα και επίπεδα αθλητών.
Ανάκαμψη και μείωση φλεγμονής
Η έντονη προπόνηση προκαλεί μυϊκές φθορές, οι οποίες ενεργοποιούν φλεγμονώδεις διαδικασίες. Αν αυτή η φλεγμονή δεν διαχειριστεί σωστά, μπορεί να οδηγήσει σε παρατεταμένη κόπωση, μειωμένη απόδοση και αυξημένο κίνδυνο τραυματισμών.
Μελέτες δείχνουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να μειώσουν δείκτες φλεγμονής, όπως η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), βοηθώντας στην ταχύτερη αποκατάσταση των μυών και στη μείωση του μυϊκού πόνου. Σε έρευνες με παίκτες ράγκμπι, οι αθλητές που κατανάλωναν προβιοτικά παρουσίασαν βελτιωμένη ποιότητα ύπνου και ταχύτερη ανάκαμψη μεταξύ των προπονήσεων.
Η ταχύτερη αποκατάσταση επιτρέπει στους αθλητές να προπονούνται πιο αποτελεσματικά, μειώνοντας το χρόνο που απαιτείται για να επιστρέψουν στην πλήρη φυσική τους κατάσταση.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
Οι αθλητές που επιδίδονται σε έντονη και συχνή προπόνηση αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (URTI), καθώς η καταπόνηση του οργανισμού μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή ανοσοκαταστολή.
Τα προβιοτικά έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμα στη μείωση αυτών των λοιμώξεων, καθώς ενισχύουν την παραγωγή ανοσοκυττάρων και υποστηρίζουν τη λειτουργία του εντερικού φραγμού, αποτρέποντας τη διείσδυση παθογόνων μικροοργανισμών.
Σε αθλητές αντοχής, η κατανάλωση προβιοτικών σχετίστηκε με λιγότερες ημέρες ασθένειας κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου, επιτρέποντας πιο σταθερή προπόνηση και μειώνοντας τις πιθανότητες να χάσουν σημαντικούς αγώνες λόγω ασθενειών.
Προβιοτικά και ψυχική υγεία
Η επίδραση των προβιοτικών δεν περιορίζεται μόνο στη σωματική απόδοση. Αναδυόμενες έρευνες υποδηλώνουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να επηρεάσουν θετικά την ψυχική ανθεκτικότητα των αθλητών, μέσω της σύνδεσης μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου.
Σε αθλητές μπάντμιντον, η λήψη προβιοτικών για έξι εβδομάδες φάνηκε να μειώνει τα επίπεδα άγχους και στρες πριν από τους αγώνες. Παρόμοιες μελέτες σε ποδοσφαιριστές έδειξαν ότι οι αθλητές που κατανάλωναν προβιοτικά παρουσίασαν αυξημένη χαλάρωση και καλύτερη συγκέντρωση κατά τη διάρκεια των αγώνων.
Αν και οι μηχανισμοί δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα προβιοτικά μπορούν να μειώσουν τις ορμόνες του στρες, προσφέροντας ψυχολογικά οφέλη που μπορεί να επηρεάσουν έμμεσα την απόδοση.
Ποια είναι η καλύτερη πηγή προβιοτικών;
Οι ειδικοί προτείνουν ότι η καλύτερη πηγή προβιοτικών είναι οι τροφές που έχουν υποστεί φυσική ζύμωση. Τρόφιμα όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινολάχανο, το kimchi και η kombucha περιέχουν ποικιλία βακτηρίων που μπορούν να ενισχύσουν το εντερικό μικροβίωμα.
Τα συμπληρώματα προβιοτικών μπορεί να είναι χρήσιμα, αλλά υπάρχουν ακόμα αβεβαιότητες σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους. Πολλά από τα βακτήρια που περιέχουν μπορεί να μην επιβιώσουν στο στομάχι και να μην φτάσουν στο έντερο, ενώ δεν είναι πάντα ξεκάθαρο ποια στελέχη είναι τα πιο αποτελεσματικά για τους αθλητές.
Επιπλέον, η λήψη προβιοτικών συμπληρωμάτων πρέπει να γίνεται σταδιακά, καθώς η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, όπως φούσκωμα και γαστρεντερική δυσφορία.
Ακολουθήστε το Cibum 
