Βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη διατροφική κατάσταση σε παιδιά και εφήβους με κοιλιοκάκη μετά από διατροφή χωρίς γλουτένη: Συστηματική ανασκόπηση.
Πολυάριθμες μελέτες έχουν επισημάνει τις διατροφικές ανισορροπίες που παρατηρούνται συνήθως σε παιδιά και εφήβους με διάγνωση κοιλιοκάκης (CD) που ακολουθούν διατροφής χωρίς γλουτένη (GFD). Ωστόσο, η ανάπτυξη και το χρονοδιάγραμμα αυτών των διατροφικών ελλείψεων παραμένουν ασαφή.
Στόχος μελέτης του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients, ήταν να διερευνήσει τη βραχυπρόθεσμη (από 6 μήνες έως 12 μήνες) και τη μακροπρόθεσμη (πάνω από 12 μήνες) συσχέτιση μεταξύ της τήρησης διατροφής χωρίς γλουτένη και της πρόσληψης θρεπτικών συστατικών καθώς και τα επίπεδα μικροθρεπτικών συστατικών στο αίμα, σε παιδιά και εφήβους με κοιλιοκάκη ηλικίας έως 18 ετών.
Διεξήχθη συστηματική ανασκόπηση στο PubMed και στο Scopus για μελέτες παρατήρησης που δημοσιεύθηκαν έως τον Ιούνιο του 2024. Συμπεριλήφθηκαν συνολικά 15 μελέτες (περιπτωσιολογικές μελέτες, συγχρονικές και προοπτικές μελέτες) με 2004 παιδιά και εφήβους. Παρά την έλλειψη δεδομένων υψηλής ποιότητας και την ετερογένεια των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν στις συμπεριλαμβανόμενες μελέτες, τα αποτελέσματα των συγχρονικών μελετών/περιπτώσεων ελέγχου δείχνουν ότι, βραχυπρόθεσμα, τα παιδιά και οι έφηβοι με κοιλιοκάκη, κατανάλωναν υπερβολικές ποσότητες πρωτεΐνης και υδατάνθρακες σε σύγκριση με τα παιδιά χωρίς CD.
Μετά από μακροχρόνια συμμόρφωση σε μία διατροφή χωρίς γλουτένη, οι σημαντικές αλλαγές στη διατροφή των παιδιών και των εφήβων με CD παρέμειναν. Η πρόσληψη λίπους ήταν υψηλότερη, ενώ η πρόσληψη πρωτεΐνης παρέμεινε υπερβολική σε σύγκριση με παιδιά και εφήβους χωρίς CD. Με βάση προοπτικές μελέτες, η πρόσληψη βιταμίνης C και ιωδίου βελτιώθηκε τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα μετά την τήρηση ενός GFD. Ωστόσο, τα περισσότερα άλλα θρεπτικά συστατικά είτε παραμένουν ανεπαρκή είτε συνεχίζουν να μειώνονται, γεγονός που δείχνει ότι είναι δύσκολο να καλυφθούν οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά παρά τις διατροφικές προσαρμογές.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πολλά κενά στην τήρηση των διατροφικών συστάσεων σε παιδιά και εφήβους με CD, τονίζοντας την ανάγκη για βελτιωμένη ποιότητα διατροφής και τακτική παρακολούθηση.
Κατά τη στιγμή της διάγνωσης της CD, σύμφωνα με τους συγγραφείς, θα πρέπει να διενεργείται μια ολοκληρωμένη διατροφική αξιολόγηση με εργαστηριακές αναλύσεις και ανθρωπομετρικές μετρήσεις για τον εντοπισμό τυχόν διατροφικών ελλείψεων για να αντιμετωπιστούν με στοχευμένες παρεμβάσεις μέχρι να επέλθει ομαλοποίηση. Ανεξάρτητα από την παρουσία διατροφικών ελλείψεων, οι εκπαιδευμένοι διαιτολόγοι θα πρέπει να παρέχουν διατροφική εκπαίδευση στους ασθενείς και τους φροντιστές τους για την προώθηση της υιοθέτησης μίας υψηλής ποιότητας και πλούσιας σε θρεπτικά συστατικά διατροφής χωρίς γλουτένη.
Η παρακολούθηση θα πρέπει να ξεκινήσει 6 μήνες μετά τη διάγνωση για την επανεκτίμηση της πρόσληψης θρεπτικών συστατικών και ανάπτυξης και να πραγματοποιείται ετησίως στη συνέχεια, καθώς η συνεχής συμβουλευτική εξασφαλίζει μια ισορροπημένη GFD.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Παπουτσάκη Μ, Κατσαγόνη CN, Παπαδοπούλου Α. Βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη διατροφική κατάσταση σε παιδιά και εφήβους με κοιλιοκάκη μετά από δίαιτα χωρίς γλουτένη: Συστηματική ανασκόπηση.
Θρεπτικά συστατικά . 2025; 17(3):487. https://doi.org/10.3390/nu17030487