Επιπολασμός πολυφαρμακίας μεταξύ των ηλικιωμένων σε 27 ευρωπαϊκές χώρες.
Η πολυφαρμακία, η ταυτόχρονη χρήση πολλαπλών φαρμάκων, είναι μια αυξανόμενη παγκόσμια ανησυχία, ιδιαίτερα στον ηλικιωμένο πληθυσμό. Αν και δεν υπάρχει καθολική συναίνεση για τον ορισμό της πολυφαρμακίας, ο ορισμός των Bjerrum et al., που την περιγράφει ως ταυτόχρονη χρήση πέντε ή περισσότερων καθημερινών φαρμάκων, είναι ευρέως αποδεκτός. Ενώ ο όρος αναφέρεται συνήθως σε συνταγογραφούμενα φάρμακα, περιλαμβάνει επίσης φάρμακα που δεν συνταγογραφούνται, συμπληρώματα διατροφής και άλλα προϊόντα που σχετίζονται με την υγεία.
Η πολυφαρμακία, σχετίζεται με δυσμενή αποτελέσματα, όπως υψηλότερη θνησιμότητα, πτώσεις και ποσοστά νοσηλείας, ανεπιθύμητες αντιδράσεις και αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, μη συμμόρφωση φαρμάκων και βέβαια, αυξημένο κόστος υγειονομικής περίθαλψης.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Clinical Medicine, διερεύνησε τον επιπολασμό της πολυφαρμακίας και τους συναφείς παράγοντες μεταξύ των ηλικιωμένων σε 27 ευρωπαϊκές χώρες και το Ισραήλ. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 35.092 συμμετέχοντες συμμετέχοντες ηλικίας 65 ετών και άνω από το Wave 9 της βάσης δεδομένων Survey of Health, Aging, and Retirement in Europe (SHARE).
Τα αποτελέσματα έδειξαν συνολικό επιπολασμό (η συχνότητα εμφάνισης και η εξάπλωσή της σ’ ένα ορισμένο διάστημα) πολυφαρμακίας 36,2%, κυμαινόμενο από 25,0 έως 51,8%. Η Σλοβενία, η Ελλάδα και η Ελβετία (25,0%, 25,9% και 26,0%, αντίστοιχα), ήταν οι χώρες με τον χαμηλότερο επιπολασμό, ενώ η Πορτογαλία, το Ισραήλ και η Πολωνία ήταν οι χώρες όπου ο επιπολασμός της πολυφαρμακίας ήταν ο υψηλότερος.
Οι γυναίκες έχουν επιπολασμό πολυφαρμακίας 36,5%, που είναι ελαφρώς υψηλότερος από τον επιπολασμό 35,8% που παρατηρείται στους άνδρες. Σύμφωνα με τη μελέτη οι ηλικιωμένες γυναίκες είναι πιο πιθανό να φροντίζουν και να έχουν την ευθύνη για την επίβλεψη των φαρμάκων για έναν σύζυγο ή ένα μεγαλύτερο μέλος της οικογένειας. Όταν οι ίδιες οι ηλικιωμένες γυναίκες χρειάζονται βοήθεια με τα φάρμακά τους, ενδέχεται να είναι λιγότερο πιθανό να έχουν σύζυγο ή σύντροφο για να τους βοηθήσει στην παροχή αυτής της επίβλεψης. Επιπλέον, υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της ηλικίας και του επιπολασμού της πολυφαρμακίας. Όσο αυξάνεται η ηλικία, αυξάνεται και η πιθανότητα πολυφαρμακίας. Στα άτομα ηλικίας 65–74 ετών, ο επιπολασμός είναι 30%. Αυτό αυξάνεται στο 41,1% για τις ηλικίες 75–84 ετών και φτάνει το 49,4% για τα άτομα ηλικίας 85 ετών και άνω. Επίσης δεν βρέθηκε καμία σχέση μεταξύ της οικογενειακής κατάστασης και των ετών εκπαίδευσης με την πολυφαρμακία, ενώ τα άτομα που περιστασιακά αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες φάνηκαν να είναι πιο επιρρεπή στην πολυφαρμακία
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν, ότι η πολυφαρμακία είναι ένα ευρέως διαδεδομένο ζήτημα μεταξύ των ηλικιωμένων. Επιπλέον, η πολυφαρμακία είναι μια πολυπαραγοντική κατάσταση, που σχετίζεται με μια ποικιλία κοινωνικοδημογραφικών και συμπεριφορικών παραγόντων, καθώς και με πτυχές της σωματικής λειτουργίας, της σωματικής υγείας, της ψυχικής υγείας και των συνθηκών διαβίωσης. Οι ερευνητές τόνισε ότι, ο εντοπισμός των μεταβλητών που σχετίζονται με την πολυφαρμακία είναι ζωτικής σημασίας για την αναγνώριση και την παρακολούθηση ηλικιωμένων ομάδων που είναι πιο ευάλωτες σε αυτό το ζήτημα.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση https://www.mdpi.com/2077-0383/14/4/1330
Αναφορά: Bonanno, Elena Gatt, Teodora Figueiredo, Inês Figueiroa Mimoso, Maria Inês Morgado, Joana Carrilho, Luís Midão και Elísio Costa. 2025. “Πολυφαρμακευτική επικράτηση μεταξύ ηλικιωμένων ενηλίκων με βάση την έρευνα για την υγεία, τη γήρανση και τη συνταξιοδότηση στην Ευρώπη: Μια ενημέρωση” Journal of Clinical Medicine 14, αρ. 4: 1330. https://doi.org/10.3390/jcm14041330