Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε νέα οδηγία σχετικά με τη χρήση υποκατάστατων αλατιού χαμηλότερης περιεκτικότητας σε νάτριο.
Παγκοσμίως, κάθε χρόνο 1,9 εκατομμύρια θάνατοι οφείλονται στην υψηλή πρόσληψη νατρίου. Ο ΠΟΥ συνιστά περιορισμό της πρόσληψης νατρίου κάτω από 2 g/ημέρα για μείωση της αρτηριακής πίεσης και του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων (CVD). Παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν τα κράτη μέλη για την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου για μείωση της πληθυσμιακής πρόσληψης νατρίου κατά 30% έως το 2030, η πρόοδος ήταν αργή. Η μέση παγκόσμια πρόσληψη νατρίου παραμένει υψηλή και υπερδιπλάσια από τη σύσταση του ΠΟΥ και απαιτεί επείγουσες και επιταχυνόμενες ενέργειες.
Τα υποκατάστατα άλατος με χαμηλό νάτριο (LSSS) είναι εναλλακτικά του κανονικού αλατιού. Περιέχουν λιγότερο νάτριο από το κανονικό αλάτι και συχνά περιλαμβάνουν χλωριούχο κάλιο, με ή χωρίς άλλους παράγοντες, για να επιτευχθεί μια γεύση παρόμοια με το κανονικό αλάτι. Η αντικατάσταση μέρους του χλωριούχου νατρίου από χλωριούχο κάλιο μπορεί να προσφέρει πλεονεκτήματα, σε σύγκριση με το κανονικό αλάτι, επιπλέον της μείωσης του νατρίου.
Η χρήση του LSSS θεωρείται όλο και περισσότερο από τις εθνικές αρχές υγείας και τους οργανισμούς δημόσιας υγείας ως πιθανή στρατηγική μείωσης του νατρίου για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου, και η χρήση τους αυξάνεται. Ωστόσο, δεν υπάρχει παγκόσμια καθοδήγηση σχετικά με τη χρήση αυτών των υποκατάστατων. Έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των LSSS που περιέχουν κάλιο, επειδή ένα πολύ υψηλό επίπεδο καλίου στο αίμα (υπερκαλιαιμία) μπορεί να είναι επιβλαβές, ειδικά σε άτομα με μειωμένη νεφρική λειτουργία.
Για να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους να μειώσουν την πρόσληψη νατρίου και να μειώσουν τον κίνδυνο υπέρτασης και συναφών μη μεταδοτικών ασθενειών μέσω μιας σειράς δράσεων πολιτικής για τη δημόσια υγεία και προγραμμάτων παρέμβασης, ο ΠΟΥ έχει αναπτύξει αυτήν την κατευθυντήρια γραμμή τεκμηριωμένη από μελέτες.
Στοιχεία από τη συστηματική ανασκόπηση 26 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών έδειξαν ότι η αντικατάσταση του αλατιού με LSSS σε σύγκριση με το κανονικό αλάτι είχε ως αποτέλεσμα μειώσεις στη διαστολική και συστολική αρτηριακή πίεση κατά τις περιόδους παρακολούθησης που κυμαίνονται σε διάρκεια από 56 ημέρες έως 5 χρόνια.
Η χρήση LSSS σε σύγκριση με το κανονικό αλάτι έδειξε μειώσεις στους κινδύνους για:
- μη θανατηφόρο εγκεφαλικό
- μη θανατηφόρο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο
- καρδιαγγειακό θάνατο
Επίσης η χρήση LSSS αντί για κανονικό αλάτι οδήγησε σε μέση αύξηση 0,12 mmol/L στο επίπεδο του καλίου στο αίμα και μικρή έως καθόλου διαφορά στην υπερκαλιαιμία.
Η εφαρμογή του LSSS θα ήταν συνολικά εφικτή, αλλά εντοπίστηκαν πολλά πιθανά εμπόδια στην ευρεία εφαρμογή του. Τα κύρια εμπόδια για τους καταναλωτές περιλαμβάνουν: περιορισμένη διαθεσιμότητα του LSSS, υψηλότερη τιμή, έλλειψη ευαισθητοποίησης, κακή γεύση και έλλειψη αντιληπτού οφέλους για την υγεία. Το υψηλότερο κόστος του LSSS και τις ανησυχίες σχετικά με τον δυνητικά αυξημένο κίνδυνο υπερκαλιαιμίας σε άτομα με νεφρική πάθηση είναι επίσης πιθανά εμπόδια που εμποδίζουν τις κυβερνήσεις να προωθήσουν το LSSS.
Πολιτικές μείωσης κατανάλωσης αλατιού
Ο ΠΟΥ συνιστά διάφορες πολιτικές που σχετίζονται με το νάτριο ως πρακτικά βήματα που μπορούν να λάβουν οι χώρες για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων και του συναφούς κόστους. Αυτά περιλαμβάνουν μείωση της περιεκτικότητας σε νάτριο στα τρόφιμα, την εφαρμογή επισήμανσης στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας, εκστρατείες μέσων μαζικής ενημέρωσης· και δημόσιες προμήθειες και υπηρεσίες τροφίμων.
Συστάσεις για τη μείωση του νατρίου
- Για τους ενήλικες, ο ΠΟΥ συνιστά λιγότερο από 2000 mg/ημέρα νατρίου (που ισοδυναμεί με λιγότερο από 5 g/ημέρα αλάτι) ή λίγο λιγότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού.
- Για παιδιά ηλικίας 2-15 ετών, ο ΠΟΥ συνιστά την προσαρμογή της δόσης των ενηλίκων προς τα κάτω με βάση τις ενεργειακές τους απαιτήσεις. Αυτή η σύσταση για τα παιδιά δεν αφορά την περίοδο αποκλειστικού θηλασμού (0–6 μήνες) ή συμπληρωματικής σίτισης με συνεχή θηλασμό (6–24 μήνες).
- Εάν επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε επιτραπέζιο αλάτι, ο ΠΟΥ προτείνει να αντικαταστήσετε το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι με υποκατάστατα άλατος χαμηλότερης περιεκτικότητας σε νάτριο που περιέχουν κάλιο.
- Όλο το αλάτι που καταναλώνεται θα πρέπει να είναι ιωδιούχο ( εμπλουτισμένο με ιώδιο ), το οποίο είναι απαραίτητο για την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου στο έμβρυο και το μικρό παιδί και τη βελτιστοποίηση της πνευματικής λειτουργίας γενικότερα.
Πώς μπορείτε να μειώσετε την πρόσληψη νατρίου;
- τρώτε κυρίως φρέσκα, ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα
- αφαιρέστε την αλατιέρα/δοχείο από το τραπέζι
- μαγειρέψτε με λίγο ή καθόλου πρόσθετο νάτριο/αλάτι
- χρησιμοποιήστε βότανα και μπαχαρικά για να αρωματίσετε τα τρόφιμα, αντί για αλάτι
- Αντικαταστήστε το κανονικό επιτραπέζιο αλάτι με υποκατάστατα αλατιού χαμηλότερης περιεκτικότητας σε νάτριο που περιέχουν κάλιο
- περιορίστε τη χρήση εμπορικών σαλτσών, ντρέσινγκ και στιγμιαίων προϊόντων
- περιορίσει την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων
- επιλέξτε τρόφιμα με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε νάτριο ή προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο.
Μετατροπέας νατρίου και αλατιού
Το αλάτι δεν είναι νάτριο, ούτε και το νάτριο αλάτι. Ένας σαφής τρόπος για να διακρίνετε τη διαφορά μεταξύ τους είναι πως το νάτριο είναι αυτό που βρίσκεται στα τρόφιμα – ειδικά στα επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν συντηρητικά, ενώ το αλάτι είναι αυτό που προσθέτουμε στο φαγητό μας. Το αλάτι είναι μια χημική ένωση που αποτελείται από νάτριο και χλώριο. Και στην πραγματικότητα, είναι το νάτριο που είναι πραγματικά επιζήμιο για την υγεία.
Το αλάτι ΔΕΝ είναι νάτριο, αλλά περιέχει υψηλό ποσοστό νατρίου. Για παράδειγμα, το συνηθισμένο επιτραπέζιο αλάτι περιέχει περίπου 40% νάτριο.
Μετατρέψτε το νάτριο που αναγράφεται στα τρόφιμα σε γραμμάρια αλατιού και αντίστροφα.
Ένας καλός εμπειρικός κανόνας είναι να πολλαπλασιάσετε την ποσότητα νατρίου σε ένα τρόφιμο επί 2,5. Εάν ένα τρόφιμο περιέχει 2 γραμμάρια νατρίου τότε θα περιέχει 5 γραμμάρια αλάτι: 2 γραμμάρια νατρίου x 2,5 = 5 γραμμάρια αλάτι (συνολικά) Π.χ., 5 g αλάτι = 2000 mg νατρίου = 87 mmol νατρίου = 87 mEq νατρίου
Ακολουθήστε το Cibum 
