Food crime: Τι έδειξε νέα έκθεση για τους τύπους εγκλήματος στα τρόφιμα

Στρατηγική αξιολόγηση του εγκλήματος κατά των τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σε μία νέα έκθεση οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, περιγράφουν τις βασικές απειλές για το έγκλημα στα τρόφιμα και πού υπάρχουν νέες ευκαιρίες για τους εγκληματίες στα συστήματα τροφίμων. Ως εγκληματικότητα τροφίμων ορίζεται η σοβαρή απάτη και εγκληματικότητα στις αλυσίδες τροφίμων.

Η στρατηγική αξιολόγηση του εγκλήματος κατά των τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο (FCSA) είναι μια κοινή αξιολόγηση που εκπονήθηκε από την Εθνική Μονάδα Εγκλήματος κατά των Τροφίμων (NFCU) του Οργανισμού Προτύπων Τροφίμων και τα Πρότυπα Τροφίμων Scotland’s Scottish Food Crime and Incidents Unit (SFCIU). Η περίοδος αναφοράς είναι από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως την 31η Δεκεμβρίου 2023.

Παράγοντες που οδηγούν στην εγκληματικότητα στον κλάδο των τροφίμων είναι οι οικονομικές πιέσεις που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, η αναταραχή στην προσφορά διάφορων προϊόντων που συνδέεται με παγκόσμια γεγονότα, οικονομικά κίνητρα για τους νόμιμους επιχειρηματίες που εμπλέκονται σε παράνομες πρακτικές, ίσως παράλληλα με νόμιμες επιχειρήσεις όταν αντιμετωπίζουν αυξανόμενο κόστος διάθεσης αποβλήτων τροφίμων, των πρώτων υλών, της παραγωγής, της ενέργειας για τις διαδικασίες παραγωγής και της μεταφοράς και αλλαγές και προκλήσεις που συνδέονται με τα εισαγόμενα τρόφιμα και τις συνοριακές ρυθμίσεις.

Πριν από το 2020 υπήρχε ένα κενό πληροφοριών όσον αφορά τις οργανωμένες εγκληματικές ομάδες και άτομα που δρούσαν τόσο στη βιομηχανία τροφίμων όσο και σε άλλους τομείς του εγκλήματος, όπως η προμήθεια ναρκωτικών. Κοιτάζοντας το μέλλον, η έκθεση προβλέπει συνεχιζόμενη διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας τους επόμενους 12 έως 24 μήνες λόγω «αυξανόμενης συχνότητας ακραίων καιρικών φαινομένων και παγκόσμιων γεωπολιτικών εντάσεων». Τομείς ανησυχίας είναι η μείωση των πόρων στις τοπικές αρχές για τη διεξαγωγή επιθεωρήσεων και ερευνών για εγκλήματα τροφίμων, με έναν στους πέντε να κινδυνεύει να χρεοκοπήσει, η εισαγωγή νέων συνοριακών ελέγχων που απαιτούνται από την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και οι συνεχιζόμενες οικονομικές πιέσεις στους καταναλωτές και επιχειρήσεις. Σύμφωνα με υτη έκθεση ορισμένα άτομα που εμπλέκονται στην εγκληματικότητα στον τομέα των τροφίμων έχουν συνδεθεί με άλλες σοβαρές εγκληματικές πράξεις. Εκτιμάται επίσης ότι είναι πιθανό τα άτομα αυτά να έχουν βρει τρωτά σημεία στην παραγωγή και την προμήθεια τροφίμων και βρήκαν την ευκαιρία να τα εκμεταλλευτούν για οικονομικό κέρδος.

Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να:
● να επισημάνει τις τάσεις της εγκληματικότητας στον τομέα των τροφίμων
● να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο έχει αλλάξει η κατανόησή μας για τις γνωστές απειλές του εγκλήματος κατά των τροφίμων και να προσδιορίσει πού έχουν αλλάξει οι ίδιες οι απειλές
● να καταστήσει δυνατή την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της αντίδρασής των αρχών στα πιο επιβλαβή ζητήματα εγκληματικότητας κατά των τροφίμων, και τη δημιουργία στρατηγικών συστάσεων
● να σκιαγραφήσει τα σημαντικότερα κενά στην κατανόηση του εγκλήματος των τροφίμων.

Οι απειλές εγκλήματος τροφίμων που εντοπίστηκαν σύμφωνα με την έκθεση είναι:

• Παραποίηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών χοιρινού κρέατος αλλάζοντας ημερομηνίες και χώρες προέλευσης. Η απειλή επεκτείνεται στην παράνομη εισαγωγή προϊόντων χοιρινού κρέατος από χώρες όπου η αφρικανική πανώλη των χοίρων είναι παρούσα και οι νόμιμες οδοί εισαγωγής είναι συνεπώς περιορισμένες. Οι αναφορές υποδεικνύουν την εμφάνιση πιο προηγμένων μεθόδων εξαπάτησης ως απάντηση στους ελέγχους
• Παραποίηση εγγράφων στην εισαγωγή μοσχαρίσιου κρέατος
• Παράνομη παραγωγή και διανομή καπνιστού κρέατος σε εθνικό επίπεδο
• Στο κοτόπουλο υπάρχουν διάφορες μορφές παραποίησης
• Στα οστρακοειδή παρατηρούνται αναφορές για απάτη σχετικά με παραποίηση και υποκατάσταση
• Στα ψάρια παρατηρείται υποκατάσταση των λευκών ψαριών όπως και παραποίηση της χώρας προέλευσης των ρωσικών λευκών ψαριών
• Η παραχάραξη αλκοόλ κυριαρχεί στις αναφορές για το αλκοόλ σε ένα διευρυμένο φάσμα προϊόντων
• Στα βιολογικά προϊόντα παρατηρείται ατεκμηρίωτη χρήση της βιολογικής ορολογίας και των ισχυρισμών
• Στην τροφική αλυσίδα οι αναφορές υποδεικνύουν πιθανά ζητήματα αυθεντικότητας στα ανώτερα στάδια που απαιτούν εγχώρια επαγρύπνηση στο ελαιόλαδο, το μέλι και τα βότανα και μπαχαρικά, ακόμη και όπου τα στοιχεία για μη αυθεντικά προϊόντα στις αγορές του Ηνωμένου Βασιλείου είναι περιορισμένα
• Τα αποτελέσματα της δειγματοληψίας αναδεικνύουν τα τρωτά σημεία στα τρόφιμα στην εστίαση όσον αφορά αντικατάσταση πρωτεϊνών με έντονα αρωματισμένες ή επεξεργασμένες πρωτεΐνες
• Τέλος εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά στην κατανόηση του πολύπλοκου ρόλου των μεσιτών, εμπόρων και πρακτόρων στο έγκλημα στον τομέα των τροφίμων.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τους Βρετανούς, υπάρχει ανησυχία ότι η ζήτηση των καταναλωτών για προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές, ακόμη και με προέλευση αμφίβολη ή άγνωστη, ενδέχεται να αυξηθεί. Το 88% των ατόμων που ερωτήθηκαν τον Ιούνιο του 2024 ανέφεραν ότι αισθάνονται ανησυχία για τις τιμές των τροφίμων και το 49% των ερωτηθέντων στην ίδια έρευνα δήλωσαν ότι είχαν επιλέξει φθηνότερα προϊόντα, αντί γιαεπώνυμα προϊόντα, για να εξοικονομήσουν χρήματα.