Τι δείχνουν επιστημονικές μελέτες και αναλύσεις.
Τα βαρέα μέταλλα είναι ευρέως διασκορπισμένα στο περιβάλλον. Η τοξικότητα στο ανθρώπινο οργανισμό, που προκαλείται από υπερβολικά επίπεδα ορισμένων από αυτά τα στοιχεία, όπως το χρώμιο (Cr), το κάδμιο (Cd), ο μόλυβδος (Pb) και ο υδράργυρος (Hg), είναι ευρέως γνωστή και πολλές έρευνες έχουν αναλύσει την παρουσία βαρεών μετάλλων σε γαλακτοκομικά προϊόντα και αυτό από μόνο του επιβεβαιώνει την παρουσία τους.
O καταναλωτής θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι Ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες, έχουν και εφαρμόζουν πλάνα ελέγχου για το γάλα που παραλαμβάνουν από τους γαλακτοπαραγωγούς. Αυτές οι πρακτικές περιλαμβάνουν τακτικούς ελέγχους για την παρουσία βαρέων μετάλλων και άλλων επιμολυντών με στόχο της διασφάλιση της υγείας των καταναλωτών. Ωστόσο αξίζει μία ματιά σε διάφορες μελέτες που έχουν γίνει για την παρουσία αυτών των επιμολυντών στα γαλακτοκομικά προϊόντα τις αιτίες και τον ενδεχόμενο κίνδυνο, ο οποίος -μάλλον- καθησυχάζεται.
Ένας από τους λόγους που τα βαρέα μέταλλα μπορεί να υπάρχουν στο γάλα είναι λόγω της μολυσμένης ατμόσφαιρας και του μολυσμένου αέρα που αναπνέουν οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής όπως έδειξε μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο nature. Παρά το γεγονός ότι ο μαστικός αδένας σχηματίζει ένα φυσικό βιολογικό φράγμα που μειώνει τη διέλευση τοξικών στοιχείων από την αγελάδα στο γάλα, σε υψηλές συγκεντρώσεις βαρέα μέταλλα μπορεί να εισέλθουν στο προϊόν. Σε αυτή τη μελέτη οι υπολογισμοί που πραγματοποιήθηκαν έδειξαν υψηλή συσχέτιση, μεταξύ των συγκεντρώσεων των σωματιδίων που μετρήθηκαν εκτός και εντός του αχυρώνα, στο χωριό Dziekanowice της Πολωνίας, γεγονός που είναι ενδεικτικό της σημαντικής επίδρασης του ατμοσφαιρικού αέρα στο επίπεδο σωματιδιακής ρύπανσης του κτηρίου των ζώων. Η διενεργηθείσα ανάλυση της χημικής σύστασης του γάλακτος που συλλέχθηκε υπό υψηλή σωματιδιακή ρύπανση έδειξε υπέρβαση του επιτρεπόμενου επιπέδου για τον μόλυβδο. Η συγκεκριμένη μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα πως σε περιοχές με υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση, μεγάλο μέρος των βοοειδών μπορεί να εκτεθεί σε υπερβολική σωματιδιακή ρύπανση, η οποία θα επηρεάσει αρνητικά την υγεία τους και την ποιότητα των ζωικών προϊόντων.
Άλλη μελέτη που έγινε στη Γεωργία το 2021 και δημοσιεύτηκε στο Foods, ανέλυσε δείγματα από περιοχές που έχουν μολυνθεί από βαρέα μέταλλα στο έδαφος και το νερό λόγω της εξορυκτικής βιομηχανίας, για να προσδιοριστούν οι συγκεντρώσεις καδμίου, μολύβδου, σιδήρου, ψευδαργύρου, χαλκού, χρωμίου, μαγγανίου, κοβαλτίου, νικελίου, σεληνίου και μολυβδαινίου στο γάλα και το τυρί και να αξιολογηθεί εάν οι συγκεντρώσεις αυτών των στοιχείων αντιστοιχούν στα επιτρεπτά από την ΕΕ επίπεδα τοξικών στοιχείων στα γαλακτοκομικά. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η συγκέντρωση αυτών των στοιχείων στα περισσότερα δείγματα γάλακτος είναι αρκετά σταθερή για όλα τα χωριά και ήταν μικρότερη από τα επιτρεπτά επίπεδα, εκτός από επτά δείγματα από 7 χωριά όπου η συγκέντρωση μολύβδου στα δείγματα γάλακτος ήταν υψηλότερη από τα επιτρεπτά όρια που αναφέρονται στη βιβλιογραφία. Ωστόσο οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η κατανάλωση γάλακτος δεν αποτελεί άμεση και σοβαρή απειλή για την υγεία των καταναλωτών.
Τον Οκτώβριο του 2023 στο Food Chemistry Advances, δημοσιεύτηκε μελέτη για την παρουσία βαρέων μετάλλων σε γάλα στην Αίγυπτο. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι παρόλο που το μέγιστο όριο μολύβδου και καδμίου, έχει ξεπεραστεί στο 44% έως 68% των γαλακτοκομικών προϊόντων που αναλύθηκαν, δεν υπάρχει δυνητικός κίνδυνος για την υγεία από την κατανάλωση τέτοιων γαλακτοκομικών προϊόντων. Η μελέτη πρότεινε επίσης τη χρήση του προβιοτικού Lactobacillus rhamnosus για την ελαχιστοποίηση των επιπέδων μολύβδου και καδμίου στα γαλακτοκομικά τρόφιμα.
Η εκτίμηση των πιθανών επιβλαβών επιπτώσεων των τοξικών και ιχνοστοιχείων μέσω της κατανάλωσης γάλακτος συγκρίνοντας τον καθορισμένο υψηλότερο μέσο όρο με τα τοξικολογικά όρια έδειξε χαμηλή έκθεση σε σχέση με Al, As, Ba, Cr, Cu, Hg, Fe, Ni, Se, Pb και Zn. σε ενήλικους πληθυσμούς στην Κροατία σύμφωνα με μελέτη του 2021.
Τέλος μία ανασκόπηση 72 μελετών από 37 χώρες, στις οποίες –μελέτες- αναλύθηκε συμβατικό γάλα και βιολογικό γάλα έδειξε διαφορές στις συγκεντρώσεις των μακρομετάλλων με άλλα να υπερισχύουν στο συμβατικό και άλλα στο βιολογικό. Σύμφωνα με αυτή την ανασκόπηση το νωπό γάλα προερχόμενο από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, χαρακτηρίστηκε από συγκεντρώσεις μακρο- και μικροορυκτών κάτω από τα μέγιστα επιτρεπτά όρια σε σύγκριση με εκείνα από συγκεκριμένες χώρες, οι οποίες είχαν ορισμένα ορυκτά πάνω από τα όρια. Για παράδειγμα, οι συγκεντρώσεις μολύβδου ήταν πάνω από το MRL στα δείγματα γάλακτος από τη Βραζιλία, την Κροατία, την Αίγυπτο, το Μεξικό, τη Νιγηρία, την Παλαιστίνη, τη Ρουμανία, τη Σερβία και την Τουρκία. Επιπλέον, τα δεδομένα από αυτή τη μελέτη υποδεικνύουν ότι τα βιολογικά γαλακτοκομικά αγροκτήματα χαρακτηρίζονται από χαμηλότερες συγκεντρώσεις τοξικών βαρέων μετάλλων σε σύγκριση με εκείνα των συμβατικών γαλακτοκομικών εκμεταλλεύσεων.
Ακολουθήστε το Cibum 
