Η κάλυψη των δαπέδων από σκευάσματα ρητίνης χωρίς ραφές είναι η πιο κατάλληλη και αποδοτική απάντηση στο πρόβλημα του συνδυασμού υγιεινής και ανθεκτικότητας.
Το δάπεδο των εγκαταστάσεων επεξεργασίας τροφίμων υπόκειται σε μεγάλη ποικιλία καταπονήσεων, συμπεριλαμβανομένων δονήσεων από τον εξοπλισμό, ταλαιπωρία από τροχήλατο εξοπλισμό, σημαντικών αλλαγών θερμοκρασίας, εφαρμογής χημικών καθαρισμού, αλλά και επαφής με άλμη, έλαια, άλευρα και των φυσικών οξέων τροφίμων. Όλα τα παραπάνω μπορούν να προκαλέσουν ουσιαστική και σωρευτική ζημιά (μηχανική ή διάβρωσης) σε ένα μη προστατευμένο δάπεδο στον χώρο παραγωγής. Τα υπολείμματα τροφίμων και συστατικά που πέφτουν στο δάπεδο κατά την παραγωγή μπορούν να διεισδύσουν στο υλικό του δαπέδου, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μικροβίων και την εξάπλωση βακτηρίων. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό θα υποβαθμίσει το περιβάλλον παραγωγής τροφίμων και μπορεί να μολύνει τα ίδια τα προϊόντα.
Επιπλέον, οι σκληρές διαδικασίες καθαρισμού ασκούν σημαντική πίεση στο πάτωμα, αφού περιλαμβάνουν καθαρισμό με ατμό, χρήση ζεστού νερού, εφαρμογές με μηχανικές τριβές και πλύσιμο με ‘’δυνατά’’ χημικά. Σε μια μη κατάλληλα επικαλυμμένη επιφάνεια σκυροδέματος με ενισχυμένη βαφή ρητίνης ή σωστά τοποθετημένα κατάλληλα πλακίδια, αυτές οι διαδικασίες καθαρισμού μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική ζημιά στο υπόστρωμα σκυροδέματος. Ο καθαρισμός με ατμό και οι πλύσεις με ζεστό νερό είναι πιθανό να ασκήσουν μεγάλη θερμική καταπόνηση στην πλάκα σκυροδέματος, ενώ η πλύση με μηχανική τριβή θα αρχίσει να κατατρώει την επιφάνεια και να εκθέσει την αδυναμία του σκυροδέματος. Η χρήση επιθετικών χημικών καθαριστικών επίσης διαβρώνει την επιφάνεια του δαπέδου, καθιστώντας το πορώδες.
Για όλους αυτούς τους παραπάνω λόγους, είναι απαραίτητο για χώρους όπου παράγονται, επεξεργάζονται, συσκευάζονται ή αποθηκεύονται αναλώσιμα τρόφιμα και ποτά, το δάπεδο να καλύπτεται με κατάλληλη προστασία. Σήμερα, η κάλυψη των δαπέδων από σκευάσματα ρητίνης χωρίς ραφές θεωρούνται όλο και περισσότερο η πιο κατάλληλη και αποδοτική απάντηση στο πρόβλημα του συνδυασμού υγιεινής και ανθεκτικότητας.
Κριτήρια επιλογής προστατευτικού συστήματος δαπέδου από ρητίνη για εγκαταστάσεις παραγωγής τροφίμων
Προκειμένου να επιλέξουμε ένα σύστημα δαπέδου από ρητίνη που θα πληροί καλύτερα τα απαραίτητα πρότυπα ασφάλειας τροφίμων, πρέπει αρχικά να είναι κατανοητές οι απαιτήσεις από ένα δάπεδο σε χώρο επεξεργασίας τροφίμων.
Υγιεινή δαπέδου
Τα συστήματα δαπέδων από ρητίνη προσφέρουν βελτιωμένη απόδοση υγιεινής που προκύπτει από το φινίρισμα που μπορεί να δώσει στο δάπεδο σε συνδυασμό με την εξαιρετική αντοχή και απόδοση του υλικού. Η προσθήκη ενός αντιμικροβιακού παράγοντα (πχ ιόντα αργύρου) που κατανέμεται ομοιογενώς σε όλη τη ρητίνη προτείνεται για να βελτιώσει τα επίπεδα υγιεινής στο χώρο παραγωγής και να προσφέρει προστασία της επιφάνειας του δαπέδου από επιβλαβή βακτήρια και μούχλες, αναστέλλοντας την ανάπτυξη θετικών κατά Gram και αρνητικών κατά Gram βακτηρίων συμπεριλαμβανομένων των E. coli, Listeria spp και Salmonella spp μεταξύ άλλων.
Αντιολισθητικές ιδιότητας
Τα νερά, τα λάδια, τα άλευρα και άλλα υλικά εάν πέσουν στο πάτωμα αυξάνουν την ολισθηρότητα. Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν στους χώρους επεξεργασίας προετοιμασίας τροφίμων το δάπεδα να έχουν αντιολισθητικές ιδιότητες για την αποφυγή ατυχημάτων και πτώσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμούς.
Τα δάπεδα με επίστρωση ρητίνης μπορεί κατασκευαστούν με σειρά από υφές (textures) και μπορούν να εμπλουτιστούν με αδρανή λεπτόκοκκα υλικά για να αυξηθεί η αντιολισθητική τους απόδοση. Ωστόσο, οι επιφάνειες με χονδροειδή υφή είναι πιο δύσκολο να διατηρηθούν καθαρά και επομένως απαιτείται να γίνει συμβιβασμός, μια και η υψηλή αντοχή στην ολίσθηση και η ευκολία καθαρισμού είναι και τα δύο κρίσιμης σημασίας. Ένα δάπεδο με CoF >0,3 Coefficient of Friction (EN-16165 – Annex D – TRIBOMETER TEST) ή R>11 (EN-16165 – ANNEX B – Ramp Tests – Shod Feet) ή PTV WET>30 (EN-16165 – ANNEX C – Pendulum Tests) θεωρείται ικανοποιητικό σχετικά με την αντιολισθητικές του ιδιότητες, ενώ καθαρίζεται και εύκολα.
Χημικά σε επαφή
Ένα ευρύ φάσμα οργανικών και ανόργανων οξέων, αλκαλίων και αλάτων, καθώς και άλμη, ζεστά έλαια, αίμα, σάκχαρα και λίπη υπάρχουν συνήθως στις εγκαταστάσεις παραγωγής τροφίμων και ποτών, καθιστώντας αυτά τα περιβάλλοντα παραγωγής επιρρεπή σε χημική διάβρωση του δαπέδου.
Η αποτυχία πρόβλεψης της συχνής και παρατεταμένης επαφής με χημικά ή υπολείμματα τροφών μπορεί να οδηγήσει λάθος επιλογή δαπέδου, αδύναμη προστασία του και σε ταχεία διάβρωση της επιφάνειας του δαπέδου με φαινόμενα όπως μαλάκωμα, ευθραυστότητα (ψαθυρότητα), καθώς και σε φουσκάλες ή αποκόλληση κομματιών.
Παράγοντες που επηρεάζουν το προφίλ χημικής αντοχής ενός δαπέδου καλυμμένου με σκεύασμα ρητίνης, περιλαμβάνουν το πάχος του, τη βάση ρητίνης / πολυμερούς και τη δραστικότητα του χημικού παράγοντα που εκτίθεται.
Με μεγάλη διαφορά, η πιο αποτελεσματική και εκτεταμένη μέθοδος προστασίας από χημικές επιθέσεις είναι ένα σύστημα δαπέδων πολυουρεθάνης, γνωστό και ως επίστρωση PU. Το δάπεδο πολυουρεθάνης προσφέρει σημαντικά ενισχυμένη αντοχή σε διαβρωτικές ουσίες, διαλύτες, υποπροϊόντα τροφίμων, οργανικά οξέα και πολλά άλλα.
Τα συστήματα δαπέδου από εποξειδική ρητίνη και τα συστήματα δαπέδων με μεθακρυλική ρητίνη μεθυλίου έχουν επίσης ικανοποιητικά επίπεδα αντοχής σε διαφορετικούς τύπους χημικών ουσιών.
Θερμικό Σοκ
Λόγω της φύσης της λειτουργίας τους τα δάπεδα σε πολλές εγκαταστάσεις επεξεργασίας τροφίμων μπορεί να υποστούν συνθήκες θερμικού σοκ, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε ταχεία υποβάθμισή τους. Το θερμικό σοκ συμβαίνει όταν το δάπεδο των εγκαταστάσεων επεξεργασίας τροφίμων που συνήθως παραμένουν σε κανονικές θερμοκρασίες δωματίου ή σε ψύξη καθαρίζονται με πολύ ζεστό νερό ή ατμό για να αφαιρεθεί το επίμονο αίμα, το λίπος και άλλους ρύπους. Η σημαντική αλλαγή της θερμοκρασίας προκαλεί το φινίρισμα του δαπέδου να διαστέλλεται ή να συστέλλεται με διαφορετικό ρυθμό από το υπόστρωμα. Εάν το υλικό του δαπέδου δεν έχει επαρκή αντοχή σε θερμικό σοκ, σε κάποιο σημείο, η δομή της επίστρωσης δαπέδου θα αρχίσει να ‘’σπάει’’, οδηγώντας σε ρωγμές, φυσαλίδες, ξεφλούδισμα ή αποκόλληση.
Τα συστήματα πολυουρεθάνης φαίνεται να προστατεύουν από το θερμικό σοκ και τις ακραίες διακυμάνσεις θερμοκρασίας πολύ καλύτερα από τα εποξειδικά συστήματα ή τα συστήματα μεθακρυλικού μεθυλεστέρα. Τα συστήματα πολυουρεθάνης έχουν συντελεστή θερμικής διαστολής παρόμοιο με αυτόν του σκυροδέματος, επιτρέποντας στη δομή του υλικού να διαστέλλεται, να συστέλλεται και να κινείται μαζί με το υπόστρωμα, αποτρέποντας οποιαδήποτε μόνιμη ζημιά.
Τσιμεντοειδής πολυουρεθάνη
Τα συστήματα δαπέδων από τσιμέντο πολυουρεθάνης, γνωστά και ως τσιμεντοκονίες πολυουρεθάνης (PU), είναι μια δημοφιλής επιλογή για τη βιομηχανία τροφίμων. Ένα τυπικό υλικό πολυουρεθάνης που χρησιμοποιείται σε αυτήν την εφαρμογή διατίθεται σε μορφή κονιάματος, συνδυάζοντας τεχνολογίες τσιμέντου και νερού που παρουσιάζουν υψηλή πυκνότητα και αντιστάσεις σταυρωτής σύνδεσης, καθιστώντας τα ιδανικά για περιβάλλοντα που υπόκεινται σε παρατεταμένες χημικές καταπονήσεις.
Επίσης, τα συστήματα τσιμεντοκονίας πολυουρεθάνης εμφανίζουν θερμικό συντελεστή διαστολής παρόμοιο με το σκυρόδεμα όπως προαναφέρθηκε. Αυτό προσφέρει εξαιρετικά πλεονεκτήματα όταν εγκαθίσταται απευθείας πάνω από σκυρόδεμα σε περιβάλλοντα που υπόκεινται σε θερμικούς κραδασμούς και θερμικούς κύκλους, καθώς αποτρέπει το ράγισμα του υλικού όταν υπόκειται σε μεγάλες και γρήγορες εναλλαγές θερμοκρασίας.
Είναι σημαντικό ότι τα συστήματα δαπέδων από τσιμεντοκονία πολυουρεθάνης είναι μη πορώδη, εμποδίζοντας τα βακτήρια και τα σπόρια μούχλας να επιβιώσουν σε αρμούς ή ρωγμές που συνήθως απαντώνται σε εναλλακτικά συστήματα δαπέδων, όπως πλακάκια ή όξινα τούβλα. Είναι επίσης χαμηλής οσμής, μη τοξικά και μη επικίνδυνα.
Μεθακρυλικός μεθυλεστέρας (MMA)
Τα συστήματα δαπέδου μεθακρυλικού μεθυλεστέρα (MMA) για μονάδες παραγωγής και επεξεργασίας τροφίμων είναι αξιοσημείωτα για την ικανότητά τους να ωριμάζουν σε γρήγορες ταχύτητες και να εγκαθίστανται σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Η ρητίνη MMA μπορεί να σκληρυνθεί πλήρως μέσα σε μία έως δύο ώρες, καθιστώντας την ιδανική επιλογή για επιχειρησιακές εγκαταστάσεις παραγωγής που επιθυμούν να ελαχιστοποιήσουν το χρόνο διακοπής λειτουργίας και την αναστάτωση, καθώς και για γρήγορη εκτέλεση νέων κατασκευαστικών έργων.
Επιπλέον, το υλικό ρητίνης ΜΜΑ επιδεικνύει υψηλό επίπεδο αντοχής στην υπεριώδη ακτινοβολία καθώς και χημική αντοχή σε μια σειρά από οξέα και αλκάλια. Αν και τα MMA έχουν μοναδική οσμή, η οσμή είναι ακίνδυνη και μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με κατάλληλο αερισμό κατά την εγκατάσταση
Εποξειδικές ρητίνες
Οι εποξειδικές επιστρώσεις δαπέδου είναι συστήματα δύο ή τριών συστατικών, εφαρμόζονται συνήθως με μυστρί ή ρολό και διατίθενται σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων. Οι εποξειδικές επιστρώσεις μπορούν επίσης να μεταδοθούν με αδρανή για να προσφέρουν ένα αντιολισθητικό φινίρισμα δαπέδου.
Ενώ οι εποξειδικές επιστρώσεις προσφέρουν περιορισμένη αντοχή στα οργανικά οξέα (που βρίσκονται συνήθως σε φυσικά προϊόντα διατροφής), δεν προσφέρουν αντοχή σε θερμικό σοκ, καθιστώντας τις επιρρεπείς σε ρωγμές και αποκόλληση. Επομένως, οι εποξειδικές επικαλύψεις δεν είναι συνήθως οι καλύτερες επιλογές δαπέδων σε απαιτητικά περιβάλλοντα επεξεργασίας τροφίμων και ποτών.
Οι επικαλύψεις δαπέδου από εποξειδική ρητίνη είναι καλές επιλογές για ζώνες μη επεξεργασίας εγκαταστάσεων παραγωγής τροφίμων που δεν υπόκεινται στις ίδιες υψηλές απαιτήσεις προστασίας, οι οποίες περιλαμβάνουν χώρους συσκευασίας, συντήρησης και διαλείμματα προσωπικού, καθώς και διαδρόμους, λόμπι και χώρους γραφείων.