Δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες και έπειτα από αίτηση της ΕΕ, η επιστημονική γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) σχετικά με την παρουσία νιτροφουρανίων και των μεταβολιτών τους στη ζελατίνη.
Το αίτημα αυτό προέκυψε έπειτα από την ανίχνευση από τις ιταλικές αρχές της ουσίας ημικαρβαζίδιο (SEM) στη ζελατίνη, σε επίπεδα που υπερβαίνουν το τριπλάσιο του σημείου αναφοράς για δράση (RPA) 1 μg/kg, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1871 της Επιτροπής για τα νιτροφουράνια και τους μεταβολίτες τους.
Τα νιτροφουράνια είναι συνθετικές αντιμικροβιακές ουσίες ευρέος φάσματος, οι οποίες προκαλούν υπολείμματα που συνδέονται με πρωτεΐνες, ανάμεσά τους και το ημικαρβαζίδιο (SEM). Οι μεταβολίτες τους χρησιμοποιούνται τακτικά ως δείκτης υπολειμματικότητας για σκοπούς ελέγχου της απαγορευμένης θεραπείας με νιτροφουράνια των ζώων παραγωγής τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Ωστόσο, στην περίπτωση της ζελατίνης, ο κλάδος ισχυρίστηκε ότι το SEM θα μπορούσε να προκύψει με οξείδωση αμινοξέων στη ζελατίνη ως συνέπεια της επεξεργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέθεσε στην EFSA να διερευνήσει τις διαθέσιμες πηγές αυτών των ενώσεων στη ζελατίνη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε επίσης από την EFSA να παράσχει προσεγγίσεις που θα διακρίνουν το SEM που προκύπτει λόγω παράνομης θεραπείας με νιτροφουραζόνη, από το SEM που παράγεται κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας τροφίμων.
Η βιβλιογραφία δείχνει ότι το SEM, τόσο ελεύθερο όσο και δεσμευμένο σε μακρομόρια, θα μπορούσε να εμφανιστεί και σε τρόφιμα όπως η ζελατίνη, κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας τροφίμων, που προκύπτουν από τη χρήση απολυμαντικών παραγόντων ή/και από αντιδράσεις διαφόρων συστατικών τροφίμων και, ως εκ τούτου, το SEM δεν μπορεί να θεωρηθεί ως σαφής δείκτης της κατάχρησης της νιτροφουραζόνης στην ζωική παραγωγή.
Όπως αναφέρθηκε, εκτός από τη θεραπεία ζώων με νιτροφουραζόνη, δύο πιθανές πηγές θεωρείται ότι είναι οι πιο σχετικές για τη ζελατίνη τροφίμων:
- από τη χρήση υποχλωριώδους για απολύμανση ή λεύκανση κατά την παραγωγή ζελατίνης ή
- από χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν κατά την παραγωγή ζελατίνης.
Συνιστάται από την EFSA να διερευνηθούν λεπτομερέστερα ποιες συνθήκες επεξεργασίας οδηγούν στο σχηματισμό SEM στη ζελατίνη κατά τη διάρκεια της παραγωγής της και σε ποια επίπεδα μπορούν αυτά να βρεθούν.
Μια πιθανή προσέγγιση για τη διάκριση μεταξύ SEM από νιτροφουραζόνη και SEM από άλλες πηγές τροφίμων, όπως η ζελατίνη, μπορεί να βασίζεται στον προσδιορισμό της αναλογίας δεσμευμένου/ελεύθερου SEM σε δείγμα ζελατίνης.
Ωστόσο, πρέπει να καταδειχθεί το κατά πόσον ο λόγος του δεσμευμένου/ελεύθερου SEM θα διακρίνει με σαφήνεια το SEM που προκύπτει από κατάχρηση νιτροφουραζόνης ή από άλλες πηγές.
Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη επιστημονική γνώμη, μπορείτε να επισκεφθείτε τον πιο κάτω σύνδεσμο:
https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2021.6881
Ακολουθήστε το Cibum 
