Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταδίκασε την κατάσταση των ελέγχων στα εμπορεύματα που εισέρχονται στην ΕΕ μέσω της Βόρειας Ιρλανδίας.
Η Επιτροπή της ΕΕ εξέτασε τους επίσημους ελέγχους για τα ζώα και τα εμπορεύματα που εισέρχονται στη Βόρεια Ιρλανδία και επαλήθευσε τη συμμόρφωση των συνοριακών σταθμών ελέγχου (BCPs) στη χώρα με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, το οποίο συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρώπη, σημαίνει ότι η Βόρεια Ιρλανδία εξακολουθεί να ακολουθεί ορισμένους κανόνες της ΕΕ.
Το πεδίο εφαρμογής περιελάμβανε τα ζώα, τα προϊόντα ζωικής προέλευσης, τα μη ζωικής προέλευσης που υπόκεινται σε υποχρεωτικούς ελέγχους στα BCPs και στα φυτικά προϊόντα.
Διαπιστώθηκε ότι το σύστημα ελέγχου της πρόσβασης των ζώων και των ειδών υγιεινής και φυτοϋγειονομικών προϊόντων (SPS) στην ΕΕ μέσω των συνοριακών σταθμών ελέγχου της Βόρειας Ιρλανδίας δεν λειτουργεί αποτελεσματικά και διατυπώθηκαν οκτώ συστάσεις. Αυτές περιελάμβαναν την ύπαρξη επαρκούς αριθμού προσωπικού, τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των συνοριακών σταθμών ελέγχου με τις ελάχιστες απαιτήσεις και τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών.
“Εν ολίγοις, το σύστημα δεν είναι κατάλληλο για τον σκοπό αυτό, δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες της ΕΕ και δεν μπορεί να παρέχει επαρκείς διαβεβαιώσεις ότι επιτρέπεται μόνο στα συμμορφούμενα ζώα και αγαθά να εισέλθουν στην περιοχή SPS της ΕΕ μέσω των καθορισμένων συνοριακών σταθμών ελέγχου στη Βόρεια Ιρλανδία”, σύμφωνα με μια έκθεση.
Τα προβλήματα του ελέγχου
Τα συνολικά συμπεράσματα της έκθεσης του ελέγχου αρχίζουν ακριβώς με τη φράση “Αυτός ο έλεγχος της Επιτροπής εντόπισε αρκετούς κρίσιμους παράγοντες που υπονομεύουν συλλογικά και κριτικά την αξιοπιστία των εγγυήσεων που παρέχει η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου”, και με την πρώτη ματιά φαίνεται ότι πολλά πράγματα δεν πήγαν καλά.
Ο έλεγχος, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2021, ήταν εν μέρει απομακρυσμένος λόγω της πανδημίας COVID-19. Προσδιόρισε λοιπόν «διάφορους κρίσιμους παράγοντες» που υπονόμευσαν την αξιοπιστία των εγγυήσεων που δόθηκαν από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αρχικά γίνεται λόγος για την έλλειψη προσωπικού και πόρων στις αρμόδιες αρχές της Βόρειας Ιρλανδίας. Οι ελεγκτές ανέφεραν ότι η απόφαση για διακοπή των προσλήψεων και της ανάπτυξης υποδομών BCP στέκεται εμπόδιο στην πλήρη εφαρμογή του πρωτοκόλλου.
Το Υπουργείο Γεωργίας, Περιβάλλοντος και Αγροτικών Υποθέσεων (DAERA) αποκάλυψε ότι, κατά τον χρόνο του ελέγχου, 16 από τις 27 εγκεκριμένες επίσημες θέσεις κτηνιάτρων ήταν κενές. Τα περιφερειακά συμβούλια που είναι υπεύθυνα για τους ελέγχους εξ ονόματος της Υπηρεσίας Προτύπων Τροφίμων (FSA) ανέφεραν επίσης ότι στο μέλλον θα χρειαστούν περισσότεροι υπεύθυνοι περιβαλλοντικής υγείας.
Λόγω της έλλειψης προσωπικού και του μεγάλου όγκου ζώων και αγαθών, το DAERA δεν μπορούσε να εφαρμόσει όλα τα είδη ελέγχων στα οποία είχε δώσει προτεραιότητα. Πρόκειται για ζώα και προϊόντα SPS που προορίζονταν για τα κράτη μέλη. Υπήρχαν περισσότερες από 55.000 αποστολές ζώων και αγαθών SPS που μεταφέρθηκαν από τη Μεγάλη Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου 2021.
Τα στοιχεία της DAERA δείχνουν ότι το 85% των ελέγχων στα έγγραφα έγιναν για ζώα και αγαθά SPS μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου. Από την εξέταση ορισμένων εγγράφων ελέγχων, προέκυψε ότι οι αποκλίσεις είτε δεν εντοπίστηκαν είτε δεν διορθώθηκαν και ότι το αποτέλεσμα των ελέγχων αυτών καταγράφηκε ως ικανοποιητικό και οι αντίστοιχες αποστολές έγιναν δεκτές για είσοδο στην ΕΕ.
Έλεγχοι και επιβολή
“Η απουσία ενός πλήρως λειτουργικού συστήματος τελωνειακού ελέγχου παρεμποδίζει τον εντοπισμό αποστολών SPS που θα πρέπει να υπόκεινται σε επίσημους ελέγχους και υπονομεύει την επιβολή των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης να παρουσιάζουν τέτοιες αποστολές για ελέγχους.” όπως αναφέρει στη συνέχεια η έκθεση.
Με βάση τις εκτιμήσεις κινδύνου και την έλλειψη απόκλισης από τις απαιτήσεις της ΕΕ, η DAERA και η FSA κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η δειγματοληψία εμπορευμάτων ζωικής προέλευσης βάσει του πρωτοκόλλου δεν είναι κατάλληλη.
Οι προσωρινές εγκαταστάσεις και ο διαθέσιμος εξοπλισμός στα τρία κύρια BCPs στη Βόρεια Ιρλανδία επίσης δεν πληρούσε τις ελάχιστες απαιτήσεις της ΕΕ.
Οι αρχές ανέφεραν ότι δεν εφαρμόζουν διοικητικές ή νομικές κυρώσεις στους φορείς εκμετάλλευσης που δε στέλνουν εγκαίρως ειδοποίηση, ή δεν ειδοποιούν καθόλου κατά την άφιξη των αποστολών. Επίσης, δεν εισπράττουν φόρους ή τέλη για επίσημους ελέγχους ζώων και αγαθών που μετακινούνται από τη Μεγάλη Βρετανία μέσω BCPs στη Βόρεια Ιρλανδία στην ΕΕ.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έθεσε όρους για το κρέας που δεν επιτρέπεται να σταλεί στην Ευρώπη και για άλλα είδη που ονομάζονται “προϊόντα σούπερ μάρκετ” που μετακινούνται από τη Μεγάλη Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία μέσω των BCPs. Η ομάδα ελέγχου επισκέφθηκε δύο κέντρα διανομής λιανικής πώλησης και σημείωσε ότι τα προϊόντα σούπερ μάρκετ συσκευάστηκαν για τους τελικούς καταναλωτές, αλλά δεν είχαν ετικέτα που να γράφει “Αυτά τα προϊόντα από το Ηνωμένο Βασίλειο ενδέχεται να μην διατίθενται στο εμπόριο εκτός Της Βόρειας Ιρλανδίας”.
Οι ελεγκτές δεν βρήκαν επίσης κανένα στοιχείο που να αποδεικνύουν ότι οι αρχές είχαν παρακολουθήσει τη διακίνηση προϊόντων λιανικής πώλησης στο κατάστημα προορισμού στη Βόρεια Ιρλανδία, όπως απαιτείται. Η Επιτροπή της ΕΕ δήλωσε ότι δεν έχει εμπιστοσύνη πως οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου μπορούν να εγγυηθούν ότι τα είδη παρέχονται μόνο σε εισηγμένα σούπερ μάρκετ στη Βόρεια Ιρλανδία και δεν πωλούνται εκτός της χώρας.
Ακολουθήστε το Cibum 
