Το προσεκτικά μελετημένο σχέδιο των σουπερμάρκετ πίσω από τις παρορμητικές αγορές.
Έχει συμβεί σχεδόν σε όλους όσους έχουν βαρεθεί στην ουρά να περιμένουν να τα αγοράσουν σε ένα κατάστημα σουπερμάρκετ ή παντοπωλείο να κάνουν μια παρορμητική αγορά απλά επειδή είδαν τυχαία κάτι που τους φάνηκε ελκυστικό. Η απόφασή σας μπορεί να φαίνεται αυθόρμητη, αλλά το σχέδιο να σας δελεάσει στο ταμείο είναι… προσεκτικά σχεδιασμένο. Σύμφωνα με το CNN, οι παρορμητικές αγορές αφορούν 6 δις των συνολικών εσόδων των καταστημάτων. Πώς, όμως, επιλέγουν οι εταιρείες ποια προϊόντα θα τοποθετήσουν, για παράδειγμα, δίπλα στο ταμείο και με ποιους τρόπους επηρεάζει αυτό εμάς και τα καταστήματα;
Οι παρορμητικές αγορές ξεκίνησαν περίπου στις αρχές του 20ου αιώνα, με την άφιξη πρώτα του συστήματος αυτοεξυπηρέτησης και έπειτα με την έλευση των καροτσιών σουπερμάρκετ.
Σήμερα, τα καταστήματα χαρτογραφούν σχεδόν κάθε εκατοστό του χώρου, για να επηρεάσουν τις αποφάσεις των αγοραστών. Για παράδειγμα, τα ράφια με τα γαλακτοκομικά βρίσκονται στο πίσω μέρος των καταστημάτων, αναγκάζοντας τους πελάτες να περιπλανηθούν και να μαζέψουν πολλά άλλα προϊόντα,προτού αγοράσουν γάλα. Όπως και το κρέας που βρίσκεται συχνά στην άλλη πλευρά του καταστήματος για να κάνει τους αγοραστές να περπατήσουν και να ρίξουν ακόμη περισσότερα αντικείμενα στο καλάθι. Και αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα. Είναι ακόμα πιο δύσκολο να αντισταθείς στις τσίχλες και τα μικρά εξτρά προϊόντα διπλά στη λωρίδα του ταμείου. Ο φωτισμός, η θερμοκρασία, η οργάνωση των ραφιών και των διαδρόμων, έχουν ερευνηθεί και τελειοποιηθεί εκτενώς, με σκοπό φυσικά, να οδηγήσουν τους πελάτες σε περισσότερες αγορές.
Όπως αναφέρει και το CNN, οι επωνυμίες πληρώνουν, επίσης, «slotting fee» στα καταστήματα που παίζουν κρίσιμο ρόλο στην τοποθέτηση προϊόντων, δηλαδή το πόσο καλά έχουν τοποθετήσει τα προϊόντα για την επίτευξη των περαιτέρω πωλήσεων. Μερικά από τα καλύτερα σημεία είναι η τοποθέτηση στο ύψος των ματιών στα ράφια και το πόσο κοντά είναι στο ταμείο. Οι μεγάλες μάρκες τροφίμων και ποτών επικεντρώνονται ιδιαίτερα στο να τοποθετούν τα προϊόντα τους κοντά στη λωρίδα ταμείου, από την οποία περνούν όλοι, σε αντίθεση με τα τμήματα καραμέλας και αναψυκτικών. Τα καταστήματα τοποθετούν μικρά, φθηνά είδη για γρήγορη κατανάλωση πλησιέστερα στα ταμεία, επειδή είναι πιο εύκολο για τους πελάτες να τα ρίξουν στα καρότσια τους.
Οι καραμέλες, επίσης, τοποθετούνται στο τέλος της διαδρομής των καταναλωτών, σύμφωνα με ειδικούς μάρκετινγκ, καθώς είναι πιο πιθανό να υποκύψουν στην παρόρμηση εάν είναι κουρασμένοι και με λιγότερες αναστολές. Ωστόσο, εξαιτίας του πόσο ισχυροί μπορεί να είναι οι πειρασμοί μας στο ταμείο, έχει υπάρξει μια αυξανόμενη ώθηση για να αναγκαστούν οι λιανοπωλητές να ωθήσουν τους πελάτες προς πιο υγιεινές επιλογές. Αυτή η πρακτική ονομάζεται υγιεινό ταμείο. Ο οργανισμός the Center for Science in the Public Interest, μια μη κερδοσκοπική ομάδα καταναλωτών ηγήθηκε της εκστρατείας για να ωθήσει τα καταστήματα να αλλάξουν τα προϊόντα κοντά στο ταμείο.
Μάλιστα τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει. Κορυφαίες αλυσίδες παντοπωλείων στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εξαλείψει τις καραμέλες από το ταμείο εντελώς. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνια ψήφισε έναν νόμο για το «υγιεινό ταμείο» το 2020, ο οποίος ρυθμίζει ποια προϊόντα μπορούν να πωλούνται σε αυτά τα σημεία: απομακρύνθηκαν πρόχειρο φαγητό, καραμέλες και σόδες, και μπήκαν φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα, ξηροί καρποί, γιαούρτια και τσίχλες χωρίς ζάχαρη. Ο κανονισμός αυτός είναι ο πρώτος στις ΗΠΑ και απαιτεί από τα καταστήματα να πωλούν τουλάχιστον 2,5 m² υγιεινών ειδών σε κοντινή ακτίνα από το ταμείο.